بحران ناترازی برق؛ مسئلهای فراتر از مصرف خانگی
در سالهای اخیر، تقاضای برق در ایران رشد چشمگیری داشته؛ اما در طرف مقابل، ظرفیت تولید نیروگاهها افزایش محسوسی نیافته است. این ناترازی که به تازگی به اوج رسیده است، باعث خاموشیهای گاهوبیگاه و افت ولتاژ در مناطق مختلف کشور شده است. وزارت نیرو اعلام کرده که بخشی از این ناترازی به دلیل مصرف غیرمتعارف برق در مراکز استخراج رمز ارزهاست.
ماینرهای غیرمجاز؛ متهم ردیف اول
بر اساس آمارهای رسمی، دهها هزار دستگاه ماینر غیرمجاز در نقاط مختلف کشور شناسایی و جمعآوری شدهاند. این دستگاهها اغلب در سولههای صنعتی متروکه، مزارع یا حتی خانههای روستایی نصب میشوند و بدون پرداخت هزینه واقعی برق، مصرفی چند برابر یک واحد صنعتی دارند. به گفته سخنگوی صنعت برق، مصرف هر دستگاه ماینر معادل مصرف برق ۲۰ یخچال خانگی است.
ضعف در نظارت و تعرفههای ارزان
یکی از دلایل گسترش ماینینگ غیرمجاز، پایین بودن تعرفه برق در ایران نسبت به نرخ جهانی است. این موضوع، ایران را به یکی از مقاصد جذاب برای استخراج رمز ارزها تبدیل کرده، بهویژه برای فعالان این حوزه که به دنبال سود سریع و بدون نظارت هستند. کارشناسان معتقدند ضعف در نظارت و نبود سامانههای هوشمند تشخیص مصرف غیرعادی، شناسایی این مراکز را با دشواری روبهرو کرده است.
فشار بر زیرساختهای فرسوده
ورود بارهای اضافه ناشی از استخراج غیرمجاز، فشار مضاعفی را به شبکههای توزیع و نیروگاههای کشور وارد کرده است. بسیاری از تأسیسات برق در ایران با عمر بالای ۲۰ سال، توان پاسخگویی به چنین تقاضایی را ندارند. این امر نه تنها موجب اختلال در خدماترسانی به مشترکان عادی شده بلکه خسارات سنگینی به تجهیزات وارد میکند.
راهحل چیست؟
برای مهار این بحران، پیشنهادهایی مانند واقعیسازی قیمت برق، تقویت سیستمهای پایش هوشمند، تشویق به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در استخراج قانونی و برخورد قاطع با ماینرهای غیرمجاز مطرح شده است. اما به نظر میرسد برای رسیدن به ثبات در تراز انرژی، نیازمند عزم جدی و هماهنگی بیندستگاهی هستیم.
نظر شما