۸ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۸:۳۱
کد خبر: ۱۰۴۵۰۸۵

ایران و همسایه شرقی؛ همکاری سازنده بر مبنای منافع مشترک

سیدحسام رضوی، کارشناس مسائل افغانستان

سفر روز گذشته وزیر امور خارجه کشورمان، به کابل در صدر یک هیئت عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی، گامی مهم و در واقع نقطه عطفی در راستای تقویت مناسبات دوجانبه میان ایران و افغانستان است.

زمان مطالعه: ۳ دقیقه

اقدام سید عباس عراقچی، نه‌تنها برای حل مسائل و مدیریت چالش‌های مشترک قابل‌توجه است، بلکه به‌طور ویژه به‌عنوان تلاشی برای شکستن تبلیغات منفی علیه روابط دو کشور دارای اهمیت است.
این اتفاق را می‌توان، بخشی از یک پازل کلی در دیپلماسی ایران تعبیر کرد؛ جایی که در آن عراقچی به‌عنوان یک بازیگر کلیدی، در خنثی‌کردن تلاش‌های غرب برای ایجاد چالش میان ایران و همسایه شرقی‌اش وارد میدان شد. در واقع، وزیر امور خارجه با این گام، جریان‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی که به دنبال تشویش در روابط بودند را شکست و بار دیگر نشان داد دیپلماسی ایران، مبتنی بر منافع مشترک و همکاری سازنده است. این یک پیام روشن داشت؛ باوجود موانع و مشکلات، روابط تهران و کابل نباید تحت‌تأثیر شایعات و پروپاگانداهای دشمنان قرار گیرد.
این سفر همچنین نشان‌دهنده اراده و عزم جمهوری اسلامی برای تقویت همکاری‌ها و حل مسائل از طریق گفت‌وگو است. به‌ویژه دررابطه‌با دولت حاکم بر کابل، یکی از اهداف اصلی، پاک‌کردن التهابات غیرواقعی میان طرفین است. مسائل مشترک زیادی مانند حقابه، مسائل مرزی، مهاجران، مواد مخدر و تهدید داعش، همواره به‌عنوان چالش‌های مشترک میان طرفین مطرح بوده است. اما در این میان، برخی رسانه‌ها و گروه‌های معاند تلاش کردند این مسائل را به‌گونه‌ای وانمود کنند که این دو کشور هستند که درگیر تنش هستند. عراقچی با این سفر توانست این جریان‌های مخرب را که بیشتر در فضای رسانه‌ها و افکار عمومی دامن زده می‌شد، شکسته و ثابت می‌کند دو پایتخت در حال همکاری هستند، نه درگیر جنگ و اختلاف.
پس این تحول نه‌تنها برای رفع سوءتفاهمات، بلکه برای مقابله با تلاش‌های غرب و برخی گروه‌های معاند برای ایجاد بحران در روابط ایران و افغانستان اهمیت داشت. از سوی دیگر این روند ثابت کرد ایران نه‌تنها مسائل افغانستان را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی خود در نظر دارد، بلکه به دنبال مشارکت فعال در ایجاد صلح و ثبات همسایه شرقی است.
شکی نیست که باتوجه‌به چالش‌ها و فرصت‌های موجود، این سفر یک ضرورت مهم است که می‌تواند آغازگر تحولات مثبت در روابط و همچنین در سیاست‌های منطقه‌ای ایران باشد. حضور عراقچی در کابل به‌عنوان یک گام دیپلماتیک جسورانه بود. در بیان ساده‌تر شاید بسیاری در این مقطع نزدیکی تهران به دولت موقت طالبان که هنوز به‌صورت رسمی از سوی نظام جهانی به رسمیت شناخته نشده را مورد نکوهش قرار داده و زیر سؤال ببرند؛ اما واقعیت این است که جمهوری اسلامی هم به چالش‌ها و هم به‌ضرورت همکاری با دولت همسایه برای مدیریت مسائل دو کشور به‌درستی آگاه است و برای تقویت روابط خود با افغانستان، اراده قوی دارد. واقعیت آن است افغانستان، این کشور همزبان به‌عنوان یک نقطه کلیدی در راهبردهای اقتصادی و امنیتی ایران و همچنین بازیگران بزرگ شرقی مانند چین و روسیه، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. در مورد مسائل دوجانبه نیز جمهوری اسلامی به دنبال حضور حداکثری در ابعاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی در افغانستان است. همچنین باتوجه‌به بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک و حضور بیش از ۷ میلیون مهاجر افغان در ایران، مناسبات طرفین از نظر امنیتی و اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. این مسائل ایجاب می‌کند تهران به‌عنوان یک بازیگر مهم برای بالابردن وزن منطقه‌ای خود، روابط را با کابل بیش‌ازپیش تقویت کند. پس این اتفاق دیپلماتیک پیامی روشن برای بازیگران مختلف منطقه‌ای و جهانی نیز داشت. درحالی‌که توجهات جهانی عمدتاً به تحولات غرب آسیا و مسائل غزه و سوریه معطوف بود، عراقچی توجهات را به افغانستان معطوف کرد و بر اهمیت این کشور به‌عنوان دروازه‌ای به شرق، به‌ویژه روابط اقتصادی و ترانزیتی با روسیه و چین، تأکید کرد.
در نهایت سفر عراقچی به کابل تأکید بر سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران بود، سیاستی که در دولت شهید رئیسی به جد دنبال و در دولت چهاردهم نیز موردتوجه قرار دارد. مسائل مشترک زیادی همچون امنیت مرزها، آب‌های مرزی، تهدیدات گروه‌های تروریستی مانند داعش و همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی میان دو کشور، زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر در آینده خواهد بود. عراقچی در این سفر تلاش کرد با به‌وجودآوردن فضای گفت‌وگو و همکاری، راه‌حل‌هایی برای مشکلات مشترک پیدا کند. البته این اتفاق قطعاً با واکنش‌هایی از سوی رسانه‌های غربی و گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی روبه‌رو خواهد شد، همان‌طور که در روزهای ابتدایی اعلام این اتفاق، رسانه‌های آمریکایی و برخی گروه‌های مخالف دولت افغانستان سعی کردند آن را بی‌اعتبار کنند؛ بنابراین، ایران باید برای مقابله با این تهدیدات رسانه‌ای آماده باشد و تلاش کند تصویر درست و واقعی روابط خود با افغانستان را به نمایش بگذارد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • مدیر سایت مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظرات پس از تأیید منتشر می‌شود.
captcha