کلش آف کلنز، کالاف دیوتی، کانتر و فیفا و پی‌اِس اسامی بازی‌های رایانه ای و موبایلی‌ای هستند که تقریباً نسل جوان آلفا و بتا با آنها آشنایی کامل دارد و یا حداقل با یکی از آنها برای یک‌بار هم که شده بازی کرده است. بازی‌هایی که در ۱۵ سال اخیر از حالت تفریحی به شکل تجارت و کسب و کار در آمده است. این تجاری شدن باعث شده هرساله جشنواره بازی‌های رایانه‌ای فجر در کشورمان برگزار شود. امسال نیز دهمین دوره این رویداد هنرصنعت بازی‌های رایانه‌ای طبق روال چند سال گذشته در چهار بخش برگزار می‌شود. دهمین دوره رویداد مذکور از ۱۶ تا ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
نحوه تجاری شدن و نوع ارائه آن موضوعی است که چگونگی آن در این مقال نمیگنجد، اما چرایی برگزاری این جشنواره و قسمت‌های مختلف آن مورد نقد و تَفقد کارشناسان و اهالی صنعت بازی‌های رایانه‌ای می‌باشد.
بازی‌های تحت وب در ایران جدی گرفته نمی شود
علی نظری کارشناس صنعت بازی‌های رایانه‌ای و مدیر بخش بازی‌های سیم کارت انارستان در گفتوگو با قدس چرایی و چگونگی این مراسم را تشریح کرد: حدوداً ۱۰ سال است که هر سال جشنواره بازی‌های رایانه‌ای فجر برگزار می‌شود؛ امکان دارد بازی‌هایی که بازی سازها چه در سال‌های قبل و یا در همان سال ساخته‌اند به نمایش گذاشته شود، این موضوع از نظر حرفه‌ای ایرادی ندارد.
وی ادامه داد: این جشنواره چهار بخش دارد ؛ جایزه غزال زرین، جایزه بازی جدید، سکوی پرش غزال و رویداد توسعه کسب و کار چهار بخش این مراسم می‌باشد. بخش اول که بخش غزال زرین باشد، بازی‌ها بر اساس رای داورها انتخاب می‌شوند ؛ با توجه به توضیحات سایت، این بازی‌ها در ۳ بخش دستاوردها (فنی، هنری، صدا، روایت و ...)، سَبک‌ها و بخش ویژه (که توضیحات متفاوتی دارد) رقابت می‌کنند.
این کارشناس بیان کرد: بخش دوم جایزه بازی جدید که محتوای جِدی یا serious games است ؛ بازی‌ها در این بخش با اهداف مختلفی همچون بازی‌های آموزشی، بازی‌های درمانی و ... ساخته و ارائه می‌شوند. علاوه بر خود بازی، باید مدارک مبتنی بر علمی بودن روش‌های استفاده شده برای درمان یا آموزش در آن بازی هم ارائه شود.
نظری در مورد فعالیت‌های مشابه بخش خصوصی گفت: ما هم در مجموعه خودماناز طرف سیمکارت کودک و نوجوان انارستان تصمیم گرفتیم که "گِیم‌جم" یک روزه تحت عنوان ناراستار (Narstar) برگزار کنیم. مقدمات و مراحل کار در حال آماده سازی می‌باشد، تا اسفند ماه آن را در دانشگاه صنعتی شریف برگزار کنیم. هدف از برگزاری چنین رویدادی آشنایی و بازی سازی توسط بازی سازها در ۱ روز با موضوعات مختلفی که ما آنجا ارائه می‌دهیم است.
مدیر بازی‌های سیم کارت انارستان شرح داد: موضوعاتی هم که قرار است ارائه شود شامل سلامت، فرهنگ و هنر، حقوق شهروندی و جامعه می‌باشد. خروجی بازی ها هم باید (بازی) تحت وب یا "html۵" باشد. به این دلیل که می‌خواهیم تمرکز و نگاه بازی سازها را به بازی‌های تحت ِوب جلب کنیم؛ چیزی که در ایران زیاد به آن جدی گرفته نمی‌شود.
سکوی پرش غزال در جشنواره فجر
علی نظری کارشناس بازی‌های رایانه‌ای در مورد قسمت‌های دیگر جشنواره توضیح داد: بخش سوم جشنواره نیز سکوی پرش غزال می‌باشد؛ بازی سازها در این بخش ایده‌های خودشان را در قالب pitch deck و بیزنس پِلن ارائه می‌دهند به سرمایه گذارها، بعد از معرفی و بررسی ایده، امکاناتی که سرمایه گذار می‌تواند فراهم کند مشخص می‌شود. نیازهای بازی سازها متفاوت است، مثلاً یکی به ناشر بازی نیاز دارد یا یک نفر دیگر سرمایه می‌خواهد تا نسخه اولیه یا دوم خودش را تولید کند ؛ یا حتی شاید کسی محتاج مشارکت دیگر توسعه دهنده‌ها باشد.
این فعال هنر-صنعت گِیم‌های کامپیوتری در ادامه تشریح کرد: بخش چهارم جشنواره مربوط به رویداد توسعه کسب و کار است. از نظر من اینکه بازی سازها دور هم جمع شوند و در این رویدادها یکدیگر را پیدا کنند یا بتوانند باهم شبکه سازی کنند اتفاق خیلی خوب است. اینکه نمونه کارهای همدیگر را ببینند، تیم‌ها و پروژه‌های جدیدی شکل بگیرد و محصولات جدیدی ساخته شود هم بسیار مفید می‌باشد. در کنار این موارد یک سری کارگاه‌های آموزشی کسب و کار هم برگزار می‌شود که برای بازی سازها نیاز است.
او تصریح کرد: جشنواره ضعف‌هایی نیز از قبیل تکمیل نبودن اطلاعات روی وبسایت جشنواره، توضحیات ناقص بخش‌های مختلف، مشخص نبودن هیأت داوران، فهرست جوایز دارد اما مهم ترین آنها اطلاع رسانی ضعیف درباره این جشنواره است.
پول و سرمایه نیاز اصلی بازی سازها
مدیر بخش بازی‌های سیم کارت انارستان تشریح کرد: ارائه بیزینس پِلن توسط بازی سازهای برتر به سرمایه گذاران و یا درخواست سرمایه و حمایت‌های مختلف که می‌تواند فاندهایی برای تکمیل نسخه‌های فعلی و یا ساخت نسخه‌های بعدی کند از مزایای برگزاری این رویداد هاست. در حال حاضر بازی سازی در کشور ما در حال نابودی است برگزاری چنین رویدادهایی می‌تواند به احیا آن کمک کند.
این کارشناس بازی‌های رایانه‌ای به صراحت گفت: فقط برگزاری رویداد کافی نیست و باید سرمایه بیشتری (در حد صدا و سیما) برای تولید تزریق شود. سرمایه و پول‌هایی که فعلاً تزریق می‌شود بیشتر بدرد این می‌خورد که بازی در حد بازی موبایل باقی بماند و یا در مارکت‌های داخلی منتشر شود. سرمایه گذاران هم به دلیل بازار بدی که در حال حاضر وجود دارد جرأت نمی‌کنند هزینه‌های زیادی را متحمل شوند.
علی نظری در انتها افزود: از طرفی، در ایران ناشر یا شرکتی که بتواند بازی موفقی را خارج از کشورمان منتشر کند نیست، به همین خاطر خارج از کشورمان برای نشر بازی‌های تولید داخل هزینه‌های میلیاردی نمی شود. معمولاً افراد یا شرکت‌هایی بازی هایشان در خارج از کشور فروش خوبی داشته ناشر خارجی دارند.
حمید اسدی – خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما