میخائیل اولیانوف روز چهارشنبه طی سخنانی در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعلیق همکاری‌های فنی ایران و آژانس طی سه ماه گذشته را ناشی از حملات غیرقانونی رژیم صهیونیستی و آمریکا دانست و گفت این تجاوز نقض آشکار منشور سازمان ملل، اساسنامه آژانس و اصول حقوق بین‌الملل است.
وی افزود: فدراسیون روسیه قاطعانه این اقدامات غیرمسئولانه و تهاجمی را که هنجارهای بین‌المللی را تضعیف می‌کند، محکوم کرده است. اما متأسفانه، آژانس، چه از سوی کشورهای عضو به‌طور جمعی و چه از سوی دبیرخانه، تاکنون واکنش مناسبی به این تجاوز آمریکا و اسرائیل نشان نداده است. در حالی که عاملان این حملات نظامی همچنان تهران را تهدید به تکرار چنین اقداماتی می‌کنند، آژانس سکوت اختیار کرده است. این سکوت چه پیامی برای ایران دارد و درباره اعتبار آژانس چه می‌گوید؟
سفیر روسیه یادآور شد تأسیساتی که هدف حملات رژیم صهیونیستی و آمریکا قرار گرفت، تحت نظارت مستمر آژانس بودند و هیچ نشانه‌ای از انحراف مواد هسته‌ای به مقاصد غیرمجاز در آنها دیده نمی‌شد. اولیانوف تأکید کرد: «ضمن اینکه همه این تأسیسات بخشی از توافقات برجام بودند. این مراکز به‌طور منظم بازرسی می‌شدند و بازرسان آژانس بدون وقفه در آنها حضور داشتند. علاوه بر این، تجهیزات آژانس در آنجا نصب بود که آنها نیز نابود شدند. با این حال، در گزارش‌های مدیرکل حتی اشاره‌ای به خسارت وارده به تجهیزات و منافع آژانس در نتیجه این حملات نشده است.»
وی افزود: با وجود این واقعیت‌ها، ایالات متحده و اسرائیل این مکان‌ها را به‌عنوان هدف برگزیدند. آنها بودند که با اقدامات خود رژیم عدم اشاعه هسته‌ای را تضعیف و همزمان همکاری میان آژانس و ایران را دشوار کردند. ما بارها هشدار داده بودیم که گزارش مدیرکل درباره «ارزیابی جامع» برنامه هسته‌ای ایران که به تحریک آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه تهیه شد و نیز قطعنامه ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) شورای حکام که با فشار همان کشورها تصویب شد، جز تشدید تنش نتیجه‌ای نخواهد داشت. همین‌طور هم شد؛ آن هم به بدترین و ویرانگرترین شکل. در واقع نظام پادمان توسط این کشورها برای اهداف سیاسی و این بار حتی نظامی مورد سوءاستفاده قرار گرفت. بنابراین پاسخ به این پرسش که چه کسی واقعاً دبیرخانه آژانس را تضعیف کرد، روشن است. این تجاوز سازمان‌یافته ضربه‌ای سنگین به رژیم جهانی عدم اشاعه وارد کرد؛ رژیمی که اساس آن پیمان ان.پی.تی و نظام راستی‌آزمایی آژانس است.
اولیانوف به مسئولان آژانس توصیه کرد از این تجربه درس گرفته و «در آینده با احتیاط بیشتری عمل کنند و پیشاپیش پیامدهای ارزیابی‌ها و جمع‌بندی‌های خود درباره موضوعات راستی‌آزمایی را محاسبه نمایند.»
وی ادامه داد: همچنین از کشورهای عضو آژانس می‌خواهیم از تلاش برای اخلال در اجرای توافقات حاصل‌شده میان مدیرکل و ایران خودداری کنند و با گام‌های غیرسازنده، شتاب‌زده و جانبدارانه در این روند دخالت نکنند. تجربه نشان داده است که هرگونه اقدام تحریک‌آمیز کشورهای غربی علیه ایران در چارچوب آژانس، پیامدهای منفی جدی به همراه داشته است. این بار، اوضاع حتی به سناریوی نظامی کشیده شد.
دیپلمات روس تصریح کرد: اکنون لازم است تلاش‌ها در مسیر سازنده هدایت شود. طرف ایرانی بر ضرورت دریافت تضمین‌هایی تأکید دارد که تأسیسات هسته‌ای‌اش دیگر بار مورد حمله اسرائیل و آمریکا قرار نگیرد. ما این مطالبه را کاملاً موجه می‌دانیم. بنابراین، کشورهای عضو آژانس، به‌ویژه متحدان آمریکا و اسرائیل، به‌جای فشار بر ایران باید با واشنگتن و تل‌آویو گفت‌وگو کنند تا چنین تضمینی داده شود. به نظر می‌رسد چنین رویکردی منطقی بوده و می‌تواند به دبیرخانه در ادامه همکاری با ایران نیز کمک کند.
وی در همین حال به گزاره‌برگی اشاره کرد که ایالات متحده در واکنش به قطعنامه پیشنهادی ایران در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیرامون محکومیت حملات به تاسیسات اتمی، توزیع کرده است. اولیانوف گفت: متأسفانه در این مقطع هیچ نشانه‌ای از تمایل آمریکا به تعامل سازنده نمی‌بینیم. سند غیررسمی‌ای که واشنگتن در محل آژانس درباره واکنش به پیش‌نویس قطعنامه شصت‌ونهمین نشست کنفرانس عمومی تحت عنوان «ممنوعیت هرگونه حمله و تهدید به حمله علیه تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان آژانس» توزیع کرده، گویای این واقعیت است. در آن سند تصریح شده که اساسنامه آژانس حمله به تأسیسات هسته‌ای را منع نمی‌کند. این پیام آشکاری است مبنی بر اینکه چنین حملاتی ممکن، عادی و پذیرفتنی است. این بیانگر عزم ایالات متحده برای تداوم حملات علیه زیرساخت‌های هسته‌ای است؛ نه فقط در ایران، بلکه در هر جایی که صلاح بدانند. به نظر می‌رسد اکنون سرانجام معنای واقعی «نظم مبتنی بر قواعد» که مقامات آمریکایی سال‌ها درباره آن سخن می‌گفتند، آشکار شده است.
سفیر روسیه تصریح کرد: محتوای سند غیررسمی آمریکا نشان می‌دهد که واشنگتن رویکردی ابزاری و مصرف‌گرایانه نسبت به بستر آژانس و کارکرد این سازمان دارد. این موضوع غیرقابل پذیرش است. با این حال، هنوز فرصت برای بازنگری در این رویکردها وجود دارد. ما از همه کشورهای عضو می‌خواهیم از پیش‌نویس قطعنامه یادشده در هفته آینده حمایت کنند. این گامی درست در جهت عمل به مأموریت آژانس و بهبود فضای کنونی در این نهاد خواهد بود.
نظر شما