به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، در این مجال به بررسی چالش‌ها، راهکارها و نقش سیاست‌گذاری‌های بلندمدت در مدیریت بحران انرژی می‌پردازیم و دیدگاه‌های نمایندگان مجلس را درباره آینده تأمین انرژی کشور، توسعه منابع جایگزین و ضرورت افزایش سرمایه‌گذاری در این بخش جویا می‌شویم. مشکلات کنونی، نگاه مجلس به راه‌حل‌های ممکن و مسیرهای پیشنهادی برای ایجاد پایداری در تأمین انرژی، ازجمله محورهای اصلی این گفت‌وگو خواهد بود.
در این گزارش حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نایب رئیس کمیسیون اصل۹۰ قانون اساسی مجلس و علی‌اصغر نخعی‌راد، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی و احمد آریایی نژاد عضو کمیسیون بهداشت مجلس به تبیین مشکلات ساختاری در سیاست‌گذاری انرژی کشور پرداخته و راهکارهایی را برای عبور از بحران ناترازی ارائه می‌دهند.
وابستگی بیش از حد انرژی به یک منبع
حاجی دلیگانی، نایب رئیس کمیسیون اصل۹۰ قانون اساسی مجلس، با تأکید بر اهمیت تنوع در سبد انرژی کشور اظهار کرد: یکی از چالش‌های اساسی در حوزه انرژی، وابستگی بیش از حد به یک منبع خاص است. برخی کشورها با وجود ادعای پایبندی به تعهدات زیست‌محیطی، از منابعی همچون زغال‌سنگ برای جبران ناترازی انرژی خود بهره گرفته‌اند، اما ایران همچنان از این ظرفیت مهم استفاده نکرده است.
وی با تأکید بر اینکه تنوع در منابع انرژی باید یکی از اولویت‌های اساسی در برنامه‌های توسعه‌ای کشور باشد، افزود: در این سبد باید سهم مشخصی برای انرژی خورشیدی، نیروگاه‌های آبی، نیروگاه‌های حرارتی، گاز مایع و حتی زغال‌سنگ در نظر گرفته شود. در دنیا هیچ کشوری تمام نیاز انرژی خود را از یک منبع تأمین نمی‌کند، بلکه با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و اقلیمی، از تمامی ظرفیت‌ها بهره می‌برد. ایران نیز باید همین سیاست را در پیش بگیرد و با فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم، امکان استفاده از منابع گوناگون را در زمان‌های مختلف داشته باشد.
وی تصریح کرد: اگر امروز کشور با ناترازی گاز و برق مواجه است، بخش زیادی از آن به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری و عدم پیش‌بینی درست برای استفاده از منابع جایگزین است. باید علاوه بر توسعه میادین گازی، به ظرفیت‌های دیگر مانند زغال‌سنگ، انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر نیز توجه شود. استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها نشان‌دهنده ضعف در سیاست‌گذاری انرژی کشور است. اگر زیرساخت‌های لازم برای بهره‌گیری از سوخت‌های جایگزین فراهم شده بود، امروز مجبور نبودیم در برخی از فصل‌های سال از مازوت استفاده کنیم که آلودگی بالایی دارد.
وی با تأکید بر اینکه باید راهکارهای بلندمدت برای حل بحران انرژی در نظر گرفته شود، افزود: مجلس آماده است با همکاری دولت، قوانین و سیاست‌های لازم را برای ایجاد یک سبد متنوع انرژی تدوین کند. این رویکرد می‌تواند به پایداری تأمین انرژی در کشور کمک کند و از بروز بحران‌هایی که در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم، جلوگیری کند.
نایب رئیس کمیسیون اصل۹۰ قانون اساسی مجلس تأکید کرد: ایران باید از همه ظرفیت‌های خود در حوزه انرژی استفاده کند و در این مسیر، توجه به زغال‌سنگ به عنوان یک منبع جایگزین می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد. تدوین یک سیاست جامع و عملیاتی در این حوزه، می‌تواند زمینه را برای افزایش تاب‌آوری شبکه انرژی کشور فراهم کند و از وابستگی بیش از حد به یک منبع خاص بکاهد.
کاهش مشکلات زیست‌محیطی زغال‌سنگ با فناوری‌های جدید
علی‌اصغر نخعی‌راد، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به سخنان اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی درباره استفاده ناکافی از ظرفیت‌های زغال‌سنگ کشور، گفت: ایران دارای ذخایر عظیم زغال‌سنگ است که این منابع می‌توانند نقش قابل‌توجهی در تأمین انرژی کشور داشته باشند. تاکنون توجه کافی به این ظرفیت نشده و بیشتر تمرکز بر منابع گازی بوده است، در حالی که کشورهای پیشرفته مانند چین، هند و حتی برخی کشورهای اروپایی هنوز هم بخش قابل‌توجهی از برق خود را از زغال‌سنگ تأمین می‌کنند. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت این منبع انرژی در تأمین امنیت انرژی جهان است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اصلی استفاده نکردن از ظرفیت‌های زغال‌سنگ در ایران، سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌های تولید برق با استفاده از گاز طبیعی در دهه‌های گذشته بوده است. برخی ملاحظات زیست‌محیطی نیز مطرح شده که البته قابل درک است، اما فناوری‌های جدید می‌توانند تا حد زیادی مشکلات زیست‌محیطی ناشی از استفاده از زغال‌سنگ را کاهش دهند. می‌توان نیروگاه‌های مبتنی بر زغال‌سنگ را در مناطقی دور از شهرهای بزرگ ایجاد کرد، همان‌گونه که بسیاری از کشورها این رویکرد را در پیش گرفته‌اند. به گفته وی، نیروگاه‌های زغال‌سنگی می‌تواند یکی از راهکارهای اساسی برای کاهش فشار بر شبکه انرژی کشور در مواقع بحرانی باشد.
نخعی راد با اشاره به تحریم‌های بین‌المللی افزود: این تحریم‌ها مانع از انتقال فناوری‌های پیشرفته به کشور شده‌اند و این موضوع نیز یکی از موانع اصلی افزایش بهره‌وری و کاهش خطرات زیست‌محیطی بوده است. وی بیان کرد: باید رویکردی متوازن اتخاذ شود؛ به گونه‌ای که در کنار حفظ محیط زیست، از منابع طبیعی کشور نیز به صورت بهینه بهره‌برداری شود. این موضوع به‌ویژه در شرایط کنونی که ایران تحت فشار تحریم‌های اقتصادی قرار دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نگرانی‌های زیست‌محیطی درخصوص استفاده از زغال‌سنگ قابل درک است، اما در شرایطی که دسترسی به منابع ارزی محدود است و نیاز به تولید برق پایدار وجود دارد، نمی‌توان از منابع داخلی صرف‌نظر کرد. مهم این است که بهره‌برداری از این منابع به شکلی انجام شود که کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود.
عضو کمیسیون تلفیق تأکید کرد: ایران باید از تمام ظرفیت‌های خود برای تأمین انرژی استفاده کند. این شامل زغال‌سنگ، انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌شود. وی افزود: باید یک سیاست جامع انرژی تدوین شود که هم نیازهای اقتصادی کشور را تأمین کند و هم به حفظ محیط زیست توجه داشته باشد.
ما با استفاده نکردن از زغال‌سنگ درواقع داریم محدودیت‌هایی برای خود ایجاد می‌کنیم، زیرا در تلاش هستیم برخی از پیمان‌های خارجی را رعایت کنیم، اما این پیمان‌ها باید در اولویت اجرا برای کشورهای صنعتی مانند آمریکا و کشورهای اروپایی باشد که بیشترین سهم را در آلودگی محیط زیست جهانی دارند. نخعی‌راد خاطرنشان کرد: در شرایطی که کشورهای مختلف دنیا به دلیل تحریم‌های ظالمانه دشمن نمی‌توانند با ایران تجارت کنند و کشور در محدودیت قرار دارد، اگر خودمان هم برخی از امکانات داخلی را کنار بگذاریم، این کار اشتباهی است.
اهمیت استفاده محدود و هدفمند از زغال‌سنگ برای تولید برق
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، در خصوص استفاده از ظرفیت‌های زغال‌سنگ برای رفع ناترازی انرژی گفت: با توجه به ظرفیت‌های عظیم کشور در حوزه زغال‌سنگ، به‌ویژه در منطقه طبس، این منبع می‌تواند در مواقع بحران به‌عنوان راه‌حلی موقت و برنامه‌ریزی‌شده مورد استفاده قرار گیرد. این در حالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی که خودشان معاهدات زیست‌محیطی سخت‌گیرانه‌ای وضع کرده‌اند، در زمان نیاز دوباره به زغال‌سنگ روی آورده‌اند. بنابراین ما نیز می‌توانیم از این ظرفیت داخلی برای مدیریت بحران‌های انرژی استفاده کنیم، البته به شرط آنکه استانداردهای زیست‌محیطی و اصول علمی به‌درستی رعایت شود.
احمد آریایی‌نژاد با تأکید بر اهمیت استفاده محدود و هدفمند از زغال‌سنگ تصریح کرد: این منبع انرژی باید موقت و کاملاً برنامه‌ریزی‌شده باشد تا وابستگی طولانی‌مدت به آن ایجاد نشود. فناوری‌های نوین می‌توانند آلودگی ناشی از مصرف زغال‌سنگ را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهند. به‌عنوان مثال، احداث نیروگاه‌های زغال‌سنگ در مناطق دور از شهرهای پرجمعیت یکی از راهکارهایی است که می‌تواند رفع ناترازی انرژی را بدون آسیب جدی به محیط زیست محقق کند.
عضو کمیسیون بهداشت مجلس در ادامه با اشاره به آثار زیست‌محیطی و سلامت عمومی این تصمیم گفت: هرچند منابع فسیلی همچنان نقش مهمی در تأمین انرژی دارند، اما نگاه اصلی ما باید معطوف به توسعه انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر باشد. انرژی‌های بادی، خورشیدی و گاز می‌توانند در بلندمدت بهترین جایگزین برای زغال‌سنگ باشند. با این حال، در شرایط اضطراری و برای جلوگیری از خاموشی‌های گسترده و مشکلات تأمین انرژی، استفاده از زغال‌سنگ یک فرصت مناسب و قابل‌استفاده است.
آریایی‌نژاد با اشاره به برنامه‌های بلندمدت برای رفع ناترازی انرژی خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما باید این باشد که ضمن استفاده از منابع موجود، زیرساخت‌های لازم برای انرژی‌های نو را توسعه دهیم. این اقدام نیازمند یک برنامه جامع و منسجم است که هم بحران کوتاه‌مدت را کنترل کند و هم در بلندمدت ما را به سمت استقلال از منابع آلاینده سوق دهد.
وی به‌عنوان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی تأثیرات جدی بر سلامت عمومی دارند. بنابراین، هرچند در شرایط فعلی استفاده از زغال‌سنگ برای رفع ناترازی ضروری است، اما رویکرد کلی کشور باید مبتنی بر توسعه انرژی‌های پاک، هسته‌ای و تجدیدپذیر باشد. انرژی‌های بادی، خورشیدی و انرژی هسته‌ای می‌توانند در بلندمدت جایگزین منابع آلاینده شوند و کشور را به سمت پایداری در تأمین انرژی هدایت کنند. در این مسیر، زیرساخت‌های لازم برای استفاده از این ظرفیت‌ها باید به‌درستی فراهم شود تا در مواقع بحرانی و ناترازی بتوانیم از منابع موجود استفاده کنیم، اما این رویکرد باید موقت و مقطعی باقی بماند.
نظر شما