زکات فطره، یکی از واجبات مالی در اسلام است که در پایان ماه مبارک رمضان به عنوان نشانه‌ای از شکرگزاری و همدردی با نیازمندان پرداخت می‌شود. این نوع زکات به عنوان فطریه شناخته می‌شود و در روز عید فطر پیش از نماز عید به نیازمندان داده می‌شودیکی از مهم‌ترین فلسفه‌های زکات فطره، شکرگزاری به درگاه خداوند به خاطر نعمت‌های اعطا شده در طول ماه رمضان است. مسلمانان با پرداخت زکات فطره، نشان می‌دهند که از برکات این ماه بهره‌مند شده و به یاد نیازمندان نیز هستند. این عمل به نوعی ادای دین به خداوند و نشان‌دهنده قدردانی از نعمت‌های الهی است.

زکات فطره به عنوان یک عمل اجتماعی، نقش مهمی در تقویت همبستگی و همدلی در جامعه دارد. با پرداخت فطریه، مسلمانان به نیازمندان کمک می‌کنند و از این طریق احساس مسئولیت اجتماعی و همبستگی را در جامعه تقویت می‌کنند. این عمل به کاهش فاصله‌های اجتماعی و اقتصادی کمک می‌کند و به ایجاد یک جامعه متعادل و همدل منجر می‌شود.زکات فطره به عنوان یک وسیله پاک‌سازی روح و جان انسان‌ها نیز محسوب می‌شود. با پرداخت این زکات، مؤمنان از گناهان خود پاک شده و به نوعی به خود و جامعه شأن کمک می‌کنند. این عمل باعث می‌شود که فرد به یاد داشته باشد که در کنار بهره‌مندی از نعمت‌ها، باید به فکر دیگران نیز باشد.

فطریه عام، به زکات فطره‌ای اطلاق می‌شود که به عموم نیازمندان و فقرا پرداخت می‌شود. در حالی که فطریه سادات، به زکات فطره‌ای اشاره دارد که مخصوص سادات (نسل پیامبر اعظم) است. این دو نوع فطریه به دلایل مختلف از یکدیگر تفکیک شده‌اند.

سادات به عنوان نسل پیامبر اسلام (ص)، در جامعه اسلامی دارای مقام و احترامی ویژه هستند. جدا بودن فطریه سادات از فطریه عام، نشان‌دهنده اهمیت و احترام به این نسل مقدس است. علاوه بر آن سادات به دلیل شرایط خاص خود، از دریافت زکات و صدقات عمومی منع شده‌اند. به همین دلیل، فطریه سادات به عنوان منبع مالی جداگانه‌ای برای تأمین نیازهای سادات و خانواده‌های آنان در نظر گرفته شده است. با جداسازی فطریه سادات از فطریه عام، کرامت و منزلت سادات حفظ می‌شود. این امر باعث می‌شود که سادات به عنوان افرادی با اصالت و احترام در جامعه شناخته شوند و از کمک‌های مالی به صورت جداگانه بهره‌مند شوند.

بنابراین می‌توان گفت زکات فطره به عنوان یک واجب مالی در اسلام، نه تنها نشانه‌ای از شکرگزاری به درگاه خداوند است، بلکه به تقویت همبستگی اجتماعی و کمک به نیازمندان کمک می‌کند. ‌