مالیات‌ستانی همواره یک مقوله مهم و دشوار برای دولت‌ها بوده است. اساساً هیچ کسی تمایل ندارد بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازد تا به نفع عموم مردم هزینه شود. نوعی مقاومت ذهنی در برابر دریافت مالیات از سوی همه وجود دارد. در کشورهای پیشرفته با استفاده از روش‌های مختلف از جمله فرهنگ‌سازی و اعمال دقیق قانون تلاش شده است که مالیات‌دهی به یک وظیفه شهروندی تبدیل شود.

ما طی سالیان طولانی نسبت به موضوع دریافت مالیات حقه از همگان و به کار گرفتن آن برای اداره کشور بی اعتنا بوده‌ایم. درآمدهای نفتی منبعی برای بودجه‌ریزی بوده‌اند و توجهی به دریافت دقیق مالیات نداشته‌ایم. به زعم کارشناسان، درآمدهای نفتی اصلاً منبع مناسبی برای اداره کشور نیستند. باید کشور با مالیات اداره شود و دولت از محل درآمدهای مالیاتی به ارائه خدمات به شهروندان بپردازد.

طی سال‌های اخیر اقدامات خوبی در راستای اصلاح نظام مالیاتی کشور به اجرا گذاشته شد که در نهایت به افزایش درآمدهای دولت نیز منجر شد. سال قبل، حسابرسی سیستمی اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی در دستور کار قرار گرفت. ماده ۱۶۹ و مکرر ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم نیز اجرایی شد که بستری برای دریافت مالیات بر اساس اطلاعات بود.

مالیات‌ستانی هوشمند می‌تواند مبنایی برای جلب اعتماد مردم به روندهای اقتصادی و مالیاتی کشور باشد که در نهایت انگیزه افراد را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف و از جمله حوزه تولید بالا می‌برد.

نظرات مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین را در خصوص مزیت‌های سیستمی و هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور و فاصله گرفتن از روندهای سنتی و ممیزمحور مالیات‌ستانی می‌خوانید.

حریری با اشاره به این موضوع که فاصله گرفتن از روندهای دستی و ممیزمحور مالیات‌ستانی به نفع کشور است و منافع مودیان را برآورده می‌کند، تصریح کرد: هر چقدر بتوانیم ارتباط بین مودیان و کارشناسان مالیاتی را کم کنیم و افراد در روندهای مالیات‌ستانی با یکدیگر ارتباط رو در رو نداشته باشند و سیستم‌ها و سامانه‌ها جایگزین افراد شوند، برایمان مزیت بیشتری دارد.

وی ادامه داد: کشورهای مختلف در حال استفاده از سامانه‌ها هستند و ما نیز باید به استفاده از این ظرفیت بپردازیم. استفاده از سامانه‌ها سهولت در انجام کارها را افزایش می‌دهد. در این روش، به جای این که افراد مشخص‌کننده مبلغ مالیات باشند و حسابرسی‌ها به صورت دستی انجام شود، سیستم‌ها این کار را انجام می‌دهند و میزان دقت در انجام کارها افزایش پیدا می‌کند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در ارتباط با این موضوع که طی سال گذشته بیش از ۷۰ درصد حسابرسی اظهارنامه اشخاص حقوقی و بیش از ۵۰ درصد حسابرسی اظهارنامه اشخاص حقیقی به صورت سیستمی و هوشمند صورت گرفته است، تصریح کرد:هر چقدر روندها در بخش‌های مختلف اعم از گمرک، مالیات، صدور مجوزها و... به سمتی هوشمندسازی برود و از روش‌های سنتی فاصله بگیریم، برایمان منفعت بیشتری دارد. باید در بخش مالیات به جایی برسیم که تمام حسابرسی‌ها به صورت سیستمی انجام شود و سامانه‌ها به جای افراد مشخص کننده روندها باشند.

حریری گفت: استفاده از سامانه‌ها و هوشمندسازی امور به لحاظ بالا بردن سرعت انجام کارها نیز برایمان مزیت دارد. در عصری زندگی می‌کنیم که سرعت اهمیت زیادی دارد. افراد تمایل ندارند وقت‌ و انرژی‌شان را در ادارات مختلف تلف کنند و می‌خواهند کارها به سرعت و با دقت بالایی پیش برود. در همین راستا، استفاده از سامانه‌ها و سیستمی‌سازی امور مثبت ارزیابی می‌شود.

وی ادامه داد: تقویت حسابرسی سیستمی، راهکاری برای کاهش بستر رانت و فساد است و منجر به تحقق عدالت مالیاتی و برخورد یکسان با همه مودیان خواهد شد. در این روش ارتباط مستقیم کارشناسان مالیاتی با مودیان از بین می‌رود و زمینه سوءاستفاده‌های احتمالی برچیده می‌شود. به طور کلی، سامانه‌ها و سیستم‌ها به کمک کشورها آمده‌اند تا روندهای مالیاتی و اقتصادی را با انضباط بیشتری پیش ببرند و به ساماندهی امور در حوزه‌های مختلف بپردازند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین خاطرنشان کرد: هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور به رفتار یکسان با همگان می‌انجامد و نقش سلیقه انسانی را در امور از بین می‌برد. این موضوع به افزایش عدالت مالیاتی منجر می‌شود که دستاورد قابل توجهی است.

وی ادامه داد: یکی از شرایط لازم برای جذب سرمایه‌گذاری در اقتصاد و در بخش تولید این است که روندهای اقتصادی و مالیاتی کشور منضبط و هوشمند شوند. این امر به افزایش اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری منجر می‌شود. همچنین بر اثر سیستمی‌سازی نظام مالیاتی کشور می‌توانیم بر مالیات‌ستانی از فراریان مالیاتی متمرکز شویم و زمینه را برای حمایت از بخش‌های مولد به وجود بیاوریم.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در پایان تأکید کرد: هدف از مالیات‌ستانی فقط این نیست که دولت درآمدی کسب کند. مالیات کارکرد تنظیمی دارد و می‌توانیم از طریق روندهای هوشمند و سیستمی مالیات‌ستانی، به سمت رونق تولید برویم و سیاست‌هایی را در این راستا به اجرا بگذاریم.