انگار تاریخ در گذر زمان، بار دیگر ما را به لحظاتی میبرد که ایران، سرشار از امید و مقاومت، در برابر سختیها ایستادگی کرد و هر گوشه این خاک، روایتگر حماسهای ماندگار شد.
اما در دل این تلاطمها، امید همواره زنده است. همانطور که مردم ایران در روزهای جنگ، به ریسمان معنویت چنگ زدند، امروز نیز آرامش، قدرت و مقاومت را در باورهایشان جستوجو میکنند. در آن سالهای دفاع مقدس، قلبها به حرم مطهر امام رضا(ع) متصل بود. مرکزی که علاوه بر جایگاه آرامش برای مردم و رزمندگان، به یک پایگاه حقیقی برای اعزام نیروها، وداع با شهدا و انتقال فرهنگ ایثار تبدیل شد. آن روزها، رزمندگان اسلام در کنار ضریح حضرت رضا(ع) آخرین دعای خود را زمزمه میکردند، اذن میدان میگرفتند و با اشک و اخلاص راهی جبههها میشدند. مردم، پیکر عزیزانشان را در صحنهای حرم مطهر به وداع میبردند و حماسهها در میان زائران و مجاوران جاری بود.
امروز نیز در میان تحولات جهانی، این مکان مقدس همچنان مأمن دلهای بیقرار است. این گزارش، روایتگر روزهایی است که از میدانهای نبرد تا صحنهای حرم مطهر، پیوندی ناگسستنی میان معنویت و مقاومت شکل گرفت و این میراث تا امروز در روحیه مردم زنده است. روحیهای که یادآوری میکند اگرچه سختی هست، اما انتهای این مسیر، پیروزی است.
اعزام فرستادگان رضا(ع) از حرم مطهر تا میدان
در روزهای دفاع مقدس، مشهد بارها شاهد صحنهای پرمعنا بود. رزمندگان پیش از عزیمت به میدان نبرد، دلهایشان را در بارگاه امام رضا(ع) آرام میکردند. دستهدسته جوانان جانبرکف، پس از زیارت ضریح مطهر، از حضرت طلب رخصت میکردند و در آخرین لحظات، چشم به عنایتهای کریمانه او میدوختند. این وداع یک سنت و یک پیمان مقدس میان مجاهدان و امامشان بود، پیمانی که در بسیاری از دستنوشتههای شهدا به آن اشاره شده است.
بر اساس اسناد تاریخی، مشهد و حرم مطهر رضوی در دوران جنگ، نقشی بیشتر از یک شهر مذهبی داشت. اینجا یکی از مراکز اصلی اعزام رزمندگان، تجمع پیش از عملیاتهای بزرگ و گردهمایی مجاهدان بود. رزمندگان برای اعزامهای بزرگ، ابتدا در مکانی جمع میشدند و سپس در حرکت به سوی حرم مطهر، شور و معنویت در میانشان موج میزد. وقتی پای وداع در میان بود، عباراتی همچون «فرستادگان رضا(ع)» معنا پیدا میکرد، زیرا بسیاری از آنان شهادتشان را در توسل به حضرت رقم زده بودند. این پیوند میان ایمان و جهاد، تنها در سالهای دفاع مقدس باقی نماند و تا امروز، حرم مطهر رضوی همچنان مأمن دلهای بیقرار و نقطهای برای اتکا و آرامش است.
وداع با شهدا و تجدید پیمان با مقاومت
علاوه بر اعزام رزمندگان، این آستان مقدس صحنه آخرین وداعها نیز بود. وداعی که نهتنها میان خانوادههای شهدا و عزیزانشان، بلکه میان مردم و آرمانهای مقاومت شکل میگرفت. پیکر مطهر شهدا در صحنهای حرم مطهر رضوی تشییع میشد و در هر تشییع، زائران و مجاوران، انگار دوباره عهدی تازه با مسیر ایثار و جهاد میبستند. این وداعها تنها به شکل یک مراسم نبود؛ لحظاتی بود که روحیه یک ملت را بازآفرینی و انگیزهها را تازه میکرد و نشان میداد خونهای ریختهشده، چراغ راه آینده خواهد بود.
در کنار این نقش معنوی، حرم مطهر هم در دوران جنگ و هم در دوران پیش از انقلاب اسلامی و حتی امروز، یکی از کانونهای مقاومت و تجمعات انقلابی بوده است. در سالهای انقلاب، این صحنها شاهد گردهماییهای مبارزان علیه رژیم پهلوی بودند، در دوران جنگ، مرکز حمایتهای مردمی از جبههها شدند و امروز نیز صدای مقاومت همچنان از این آستان مقدس شنیده میشود. این مکان، در گذر زمان نقطه اتصال یک ملت به باورهایش، به آرمانهایش و به روحیهای بوده که در سختترین روزها، امید و پایداری را زنده نگه میدارد.
توسل به امام(ع) دلگرمی مجاهدان در لحظات سخت
در دل روزهای جنگ، وقتی سایه نبرد بر خاک ایران افتاد، رزمندگان برای یافتن آرامش، چشم به سوی بارگاه رضوی داشتند. اینجا، پیش از اعزام به میدانهای نبرد، آخرین قرارگاه معنویشان بود، جایی که دلهایشان را به ضریح خورشید هشتم سپردند، نماز خواندند و با زمزمه دعا، قوت قلبی برای مسیر پیشرو گرفتند.
توسل به امام رضا(ع)، تنها برای رزمندگان مشهدی نبود. از سراسر کشور، دلهای مشتاق راهی این آستان میشدند، زائرانی که در لحظات سختی، بارگاه رضوی را ملجأ خود میدانستند. بسیاری از آنان، در نوشتههایشان از این اتصال روحی یاد کردهاند. از لحظهای که چشم به گنبد طلایی دوخته و طلب آرامش کردهاند، تا زمانی که با ایمان به حضرت، راهی میدان نبرد شدهاند.
امروز نیز در پیچوخم تحولات منطقهای، این نیروی معنوی همچنان زنده است. همانطور که در روزهای جنگ، توسل به امام رضا(ع) قوت قلبی برای مجاهدان بود، امروز هم این نگاه میتواند در دلهای مضطرب، امیدی تازه بدمد، چراکه این آستان، نه فقط یک زیارتگاه، بلکه پناهگاهی برای کسانی است که در طلب استواری و حقیقتاند.
نظر شما