این نشست با موضوع «فرصت‌های کشورهای فارسی‌زبان افغانستان و تاجیکستان برای توسعه تعامل و ارتباطات بین فرهنگی با ایران»، با حضور جمعی از کارشناسان و پژوهشگران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و همچنین علاقه‌مندان، یکشنبه، ۲۲ تیرماه ۱۴۰۴، در تالار اندیشگاه رضوی کتابخانه مرکزی این آستان مقدس، برگزار شد.

اهمیت ارتباطات فرهنگی

دکتر علی اصغر محکی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، در این نشست، گفت: ارتباطات فرهنگی شامل ارتباطات میان‌ فرهنگی(تبادل معانی و مفاهیم بین افراد با فرهنگ‌های مختلف) و ارتباطات درون فرهنگی (تبادل معانی و مفاهیم بین افرادی دارای فرهنگ مشترک)، می‌شود.
وی ادامه داد: فرصت‌های بسیاری برای توسعه ارتباطات میان فرهنگی در گستره جهان اسلام وجود دارد که به‌دلیل کم‌توجهی یا نادیده گرفتن، تضعیف شده یا از بین می‌رود. در واقع، نادیده ‌گرفتن این فرصت‌ها، نوعی هم‌سویی با سیاست‌های استعماری است که نمی‌خواهد مردم کشورهای اسلامی به یکدیگر، نزدیک شوند.
سخنران این نشست، با تأکید بر اهمیت ارتباطات فرهنگی نیز، بیان کرد: ارتباطات فرهنگی موجب درک متقابل، کاهش سوء تفاهم، ایجاد اعتماد و توسعه اقتصادی و اجتماعی میان کشورها، می‌شود.
وی افزود: گوش دادن فعال، باز بودن ذهن (داشتن ذهنی باز و آماده دریافت دیدگاه‌های جدید)، صبر و تحمل و احترام به تفاوت‌ها و مهارت‌های کلامی و غیرکلامی، از جمله مهارت‌های ارتباطی فرهنگی، به شمار می‌آید.

معرفی پیوندهای عمیق زبانی و فرهنگی

محکی در ادامه، به معرفی دو کشور افعانستان و تاجیکستان در حوزه‌های جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و جمعیتی آنها، پرداخت.
وی درباره پیوندهای عمیق زبانی و فرهنگی ایران، افغانستان و تاجیکستان نیز، گفت: «زبان و خط فارسی: پلی برای ارتباطات میان ‌فرهنگی»، «میراث فرهنگی تاریخی مشترک» و «شخصیت‌ها و مفاخر مشترک همچون سید میرعلی همدانی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، ابوعلی سینا، رودکی، خواجه عبدالله انصاری، ناصر خسرو قبادیانی و...»، از جمله این پیوندهاست.
این مدرس دانشگاه افزود: همچنین می‌توان از پیوندهایی نظیر «قومیت‌های مشترک همچون تاجیک‌ها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها و...»، «آداب و رسوم مشترک نظیر نوروز، ماه رمضان و عید فطر، بدرقه و استقبال حاجیان و عید قربان»، «شهرهای باستانی: گنجینه‌های تبادل فرهنگی اعم از کابل، هرات، مزار شریف، خجند» و همچنین «مزارات و اماکن مقدس: کانون‌های زیارت و تعامل»، نام برد.

فرصت‌های ایران

محکی گفت: ایران، سرزمینی رنگارنگ از طوایف و قومیت‌هاست که می‌توان از آن به‌عنوان فرصتی فرهنگی در راستای نزدیکی، دوستی و تعاملات انسانی و مقابله با تفرقه‌افکنی استعماری، استفاده کرد.
وی، ادامه داد: وجود ریشه‌های مشترک تاریخی، زبانی، دینی، فرهنگی و قومیتی می‌تواند فرصتی مغتنم برای تقویت ارتباطات فرهنگی، باشد.
سخنران نشست، افزود: برای توسعه ارتباطات فرهنگی، باید به رفع کدورت‌ها و یافتن و برجسته کردن قرابت‌ها بین اقوام، زبان‌ها و قومیت‌ها توجه داشت تا زمینه برای تفاهم و دوستی پایدار میان جوامع مورد نظر، شکل بگیرد.
وی، تصریح کرد: زدودن شائبه‌های نادرست و تفرقه‌انگیز فرقه‌ای و مذهبی که با تبلیغات وسیع جریانات تندرو وابسته به بیگانه در سالیان اخیر در کشورهایی همچون تاجیکستان و افغانستان به وجود آمده است، یک الزام است.
محکی در بخش پایانی نشست نیز با نمایش مجموعه‌ای عکس و کلیپ به بیان تجربیات سفر خود به افغانستان در اردیبهشت‌ماه سال جاری، پرداخت.