ابوالفضل اقبالی، مدیر اندیشکده زوج با بیان اینکه در جامعه امروز، رو آوردن زنان به اشتغال خارج از خانه و تمایل آنان به کسب درآمد اقتصادی، حاصل مجموعهای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، به خبرنگار ما گفت: در فرهنگ جامعه ایرانی، مفهوم «آبرو» و حفظ جایگاه اجتماعی فرد و خانواده اهمیت ویژهای دارد و همین موضوع سبب شده افراد برای حفظ یا ارتقای این جایگاه، رفتارها و سبک زندگی گروههای دیگر را تقلید کنند. این تأثیرات در جنبههایی مانند نوع پوشش، تفریحات، چیدمان خانه، انتخاب مهریه، تحصیلات عالی و تمایل به اشتغال زنان قابل مشاهده است. به همین دلیل، اشتغال زنان بهعنوان نمادی از موفقیت اجتماعی و ابزاری برای افزایش سرمایه اجتماعی خانوادهها تلقی میشود.
او میافزاید: از سوی دیگر، تغییرات اقتصادی نیز نقش پررنگی در این روند داشته است. گسترش آموزش مدرن و افزایش سن ورود به بازار کار سبب شده نوجوانانی که پیشتر بهعنوان نیروی کار به خانواده کمک میکردند، به اعضایی مصرفکننده تبدل شوند. همچنین تحولات اجتماعی اخیر و افزایش نرخ تجرد و طلاق سبب نگرانی زنان درباره نبود حمایت اقتصادی خانوادگی و طایفهای شده است. بسیاری از دختران جوان با احتمال بالای ازدواج نکردن، به دنبال استقلال مالی و امنیت شغلی هستند. کاهش پیوندهای خویشاوندی و نبود پشتوانه قوی خانوادگی، زنان را به سمت مشاغل ثابت مانند کارهای اداری سوق داده است.
او تغییرات سبک زندگی و کاهش بعد خانوار را نیز در افزایش تمایل زنان به اشتغال مؤثر میداند و میگوید: نظام آموزشی جدید سبب شده فرزندان زمان بیشتری بیرون از خانه باشند. همزمان، کوچکتر شدن خانهها، کاهش روابط خویشاوندی و امکانات زندگی مدرن، اوقات فراغت زنان را افزایش داده است.
این پژوهشگر مطالعات زنان و خانواده با تأکید براینکه در بررسی پیامدهای اشتغال زنان، میتوان تأثیرات آن را در دو سطح فردی و خانوادگی مورد توجه قرار داد، اظهار میکند: پیامدهای اشتغال زنان هم در سطح فردی و هم خانوادگی بررسی میشود. در سطح فردی، اشتغال تأثیرات مثبت و منفی بر زندگی روانی و اجتماعی زنان دارد. از جمله مزایا، افزایش رضایت از زندگی و کاهش انزواست. در جامعه مدرن که نقش سنتی زنان و جایگاه خانه تضعیف شده، اشتغال فرصت تجربههای جدید و تعامل اجتماعی را فراهم میکند. فرهنگ مدرن نیز با تأکید بر استقلال مالی، اشتغال را نمادی از موفقیت میداند و زنان شاغل حس برتری و پیروزی را تجربه میکنند.
او به یکی دیگر از آثار فردی مثبت اشتغال که تقویت اعتماد به نفس است، اشاره میکند و میگوید: انجام فعالیتهای شغلی با خروجی مشخص و قابل ارزیابی، فرصتی برای زنان فراهم میکند تا توانمندیهای خود را در شرایط واقعی محک بزنند و بازخورد عینی دریافت کنند. این تجربه موجب افزایش حس ارزشمندی، استقلال فکری و عملی و ایفای نقش فعالتر در زندگی و کار میشود. همچنین اشتغال، زمینه شکوفایی استعدادها و خلاقیتهای پنهان را فراهم کرده و سبب رشد فردی، ارتقای قابلیتها، نوآوری و تلاش برای دستیابی به جایگاههای حرفهای بالاتر در سازمان میشود.
اقبالی در خصوص اینکه اشتغال زنان در بعد فردی پیامدهای منفی نیز به همراه دارد که میتواند بر سلامت روان، کیفیت زندگی و انتخابهای مهم زیستی آنان تأثیرگذار باشد، بیان میکند: یکی از این پیامدها، فشار دوچندانی است که از تلاش برای ایفای همزمان نقشهای شغلی و خانگی ناشی میشود. زنان باید انرژی و تمرکز زیادی را صرف هر دو حوزه کنند، در حالیکه هر کدام بهتنهایی تعهد بالایی میطلبد. این وضعیت موجب خستگی، دلمشغولیهای فراوان و فشار روانی بیشتر میشود.
اقبالی با بیان اینکه اشتغال زنان در حوزه خانوادگی، هم فرصتهایی مثبت به همراه دارد و هم با چالشهایی روبهرو است، توضیح میدهد: از جمله مهمترین آنها، بهبود وضعیت اقتصادی خانواده از طریق درآمد مکمل زنان است. همچنین، تجربههای اجتماعی و حرفهای زنان شاغل موجب میشود در تصمیمگیریهای خانوادگی، تربیت فرزندان و مدیریت خانه عملکردی مؤثرتر داشته باشند. این عوامل به تقویت استقلال مالی و روحی زنان و افزایش پویایی خانواده کمک میکند.درمقابل، اشتغال زنان میتواند سبب تعارض نقشها در خانواده، کاهش کیفیت روابط زوجین و کمشدن تمایل به فرزندآوری شود. همچنین کمبود زمان مادر، رابطه مادر-فرزند را تحت تأثیر قرار میدهد و افزایش قدرت خرید ممکن است به مصرفگرایی و ناپایداری مالی خانواده منجر شود.
۲۶ تیر ۱۴۰۴ - ۰۴:۴۶
کد خبر: ۱۰۸۲۱۲۷
یک کارشناس خانواده در گفتوگو با قدس آنلاین به فرصتها و چالشهای اشتغال زنان اشاره کرد.

زمان مطالعه: ۳ دقیقه
منبع: روزنامه قدس
نظر شما