به همت سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، سومین مدرسه علمی تابستانه طلاب و دانشجویان علوم دینی(دارالعلم)، با پنج مدرسه تخصصی: «علوم قرآن و حدیث»، «فقه و اصول»، «علوم عقلی»، «ادبیات و زبان شناسی» و «منطق و روش شناسی»، با حضور استادان نام‌آور حوزه و دانشگاه و ۳۸۰۰ طلبه از داخل و خارج از کشور، در مدرسه میرزا جعفر حرم رضوی در حال برگزاری است.
به همین مناسبت، با حجت‌الاسلام محسن گریوانی، مدیر مدرسه تخصصی علوم عقلی دارالعلم، گفت و گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
محورهای علوم عقلی
حجت الاسلام گریوانی در ابتدای بحث، به تبیین علوم عقلی پرداخت و گفت: علوم عقلی در حقیقت شامل آن دسته از علوم کهن و تراث معرفتی علوم اسلامی است که با مصادیقی مشخص همچون کلام اسلامی، فلسفه اسلامی، اخلاق نظری، عرفان نظری و همچنین برخی شاخه‌هایی مانند معرفت‌شناسی و مباحثی از دانش منطق شناخته می‌شود.
مدیر مدرسه علوم عقلی دارالعلم، با اشاره به تدوین طرح بلندمدت پنج‌ساله برای مدرسه تابستانی علوم عقلی تصریح کرد: ما در این مدرسه تخصصی گزینش مباحث را بر آن دسته از موضوعات علوم عقلی قرار داده‌ایم که دارای اولویت، محوریت و کاربرد عملی باشند.
وی تاکید کرد: در همین راستا کلان‌محور اصلی علوم عقلی را «امتداد علوم عقلی» نام‌گذاری کرده‌ایم؛ به این معنا که سالانه به بررسی امتداد علوم عقلی در ساحت علوم انسانی، علوم تجربی، علوم معرفت‌شناختی و امسال به طور ویژه علوم شناختی می‌پردازیم.
برنامه‌ای منسجم با تاکید بر علوم شناختی
حجت‌الاسلام گریوانی ادامه داد: مقصود از علوم شناختی، آن بخش از علوم است که به پرسش‌های ذهن و آگاهی می‌پردازد و به طور شفاف شامل مباحثی چون فلسفه ذهن، عصب‌شناسی شناختی، روان‌شناسی شناختی، زبان‌شناسی شناختی و موضوعاتی نظیر هوش مصنوعی و دانش رباتیک است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا علوم شناختی در مدرسه تابستانی علوم عقلی در اولویت قرار گرفت و محور تدریس واقع شد، گفت: علوم شناختی از چند جنبه برای ما در اولویت بوده است؛ نخست اینکه امتداد مباحث علوم عقلی را باید در فضای علوم شناختی پی گرفت؛ به نحوی که موضوعاتی چون ماهیت معرفت، علم، آگاهی و تحولات آن، همچنین نسبت علم و آگاهی با عالم و معلوم که در قالب اتحاد عقل، عاقل و معقول مطرح می‌شود، در کانون توجه قرار گرفته است.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به اهمیت مطالعات تطبیقی در زمینه علوم شناختی افزود: این مباحث در فضای علوم شناختی، به ویژه درباره ذهن و آگاهی و شناخت ادراک، همواره از منظرهای گوناگونی چون روان‌شناسی، فلسفه ذهن و زبان‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرند. از این رو، ضرورت دارد جدیدترین مطالعات علوم شناختی درباره ماهیت آگاهی و فرایندهای ادراکی انسان به قلمرو علوم عقلی و سنت‌های کهن ما وارد شود. به همین واسطه، مطالعات تطبیقی مسیر نوآوری و تولید علم در علوم عقلی را هموار می‌سازد.
وی اضافه کرد: علت دیگر اولویت یافتن علوم شناختی، طرح چالش‌ها و شبهاتی است که این حوزه در فضای معارف اسلامی و الهیات و متافیزیک به وجود آورده است. به طور خاص، برخی مباحث علوم شناختی و عصب‌شناسی، پرسش‌های اساسی در زمینه اصول اعتقادی از جمله وجود خدا، معاد و تجرد علم و آگاهی و نیز ماهیت انسان را برانگیخته است.
تدریس استادان برجسته علوم عقلی و معرفتی
حجت‌الاسلام گریوانی، با تاکید بر تدریس برجسته‌ترین استادان کشور در مدرسه علوم عقلی دارالعلم افزود: اساتیدی که در مدرسه تابستانی علوم عقلی حضور دارند به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه نخست، اساتید برجسته در حوزه علوم عقلی و نفس‌شناسی مانند آیت‌الله سید یدالله یزدان‌پناه، استاد علی امیری‌نژاد، استاد سید علی طالقانی، استاد محمدتقی سبحانی و استاد حمیدرضا شاکرین هستند.
وی تصریح کرد: گروه دوم، استادان فعال در عرصه علوم شناختی و مباحث نوین معرفتی هستند؛ از جمله استاد مسعود جان‌بزرگی در روان‌شناسی شناختی، استاد سیدمحمد سادات‌منصوری در فلسفه ذهن و عصب‌شناسی شناختی، و همچنین استاد علیرضا قائمی‌نیا در حوزه هوش مصنوعی، افزون بر این، استاد آیت‌الله مفیدی در مباحث هوش مصنوعی و تجارب پس از مرگ، آقای دکتر عباس موزون در همین زمینه و دکتر احمدرضا همتی‌مقدم در زمینه مقایسه علوم شناختی با مدرسه همکاری دارند که از توان علمی این اساتید بهره‌مند خواهیم شد.
گامی در جهت ارتقای توانمندی طلاب و فضلای دینی
مدیر مدرسه علوم عقلی دارالعلم در پایان با اشاره به اینکه شناخت جریان علوم شناختی و تبیین اصطکاک‌ها و تعاملات آن با عرصه فرهنگی، علمی و معرفتی کشور، برای آگاهی و ارتقای توانمندی طلاب و فضلا در پاسخگویی علمی به جدیدترین مسائل، امری ضروری است، ابراز امیدواری کرد: برگزاری این مدرسه تخصصی گامی مثبت و اثر گذار برای عملی کردن این آرمان و هدف بزرگ باشد
یادآور می شود مدرسه تابستانه طلاب(دارالعلم)، به همت سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی و با همکاری حوزه علمیه خراسان، از شنبه، ۲۸ تیرماه، در مدرسه میرزا جعفر حرم مطهر حضرت رضا(ع)، واقع در ساختمان شماره یک دانشگاه علوم اسلامی رضوی دایر شده و به مدت دو هفته ادامه دارد.
نظر شما