گام‌ها استوار، دل‌ها سرشار از عشق، و چشم‌ها خیره به افق... اربعین، نه فقط یک آیین مذهبی، که فریادی رسا در برابر هر آنچه ظلم و بی‌عدالتی است. این آیین، که هر سال باشکوه‌تر از پیش برگزار می‌شود، همواره این پرسش را در ذهن متبادر می‌کند که چگونه می‌توان از این ظرفیت عظیم برای ترویج فرهنگ مقاومت و مبارزه با استکبار بهره برد. برای یافتن پاسخی به این پرسش، با حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی محسن زاده؛ مسئول نمایندگی جامعة المصطفی العالمیه عراق به گفت‌وگو نشستیم.
درس اربعین؛ نه به ظلم، آری به مقاومت
حجت‌الاسلام محسن زاده در ابتدا با تأکید بر اینکه اربعین، بستری حاصلخیز برای ترویج فرهنگ مقاومت است؛ می‌گوید: می‌توان از پیام‌های عاشورا و اربعین، روحیه مقاومت در برابر استکبار جهانی را استخراج کرد. هدف اصلی امام حسین(ع) اصلاح امت جدش در برابر بدعت‌ها و حکومت‌های غیر الهی بود. ایشان علیه ظلم و طغیان قیام کرد، همان‌گونه که قرآن کریم در آیه 146 سوره آل عمران می‌فرماید: «...فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکَانُوا...». این آیه شریفه، بهترین مثال برای صبر و عدم ذلت در راه حق است.
ایشان اضافه می‌کند: فرمایش امام حسین(ع) که «مَثَلُ لَا یُبَایِعُ مِثْلِی عَنْ شَخْصِی یَزِیدُ أَوْ ابْنُ زِیَادٍ» بیانگر امتناع قاطع ایشان از بیعت با یزید و هرگونه ظلم و ستم است. این سخنان نه تنها رد شخص یزید و ابن زیاد، بلکه رد هرگونه تفکر و رفتاری است که مصداق طغیان و ظلم باشد. تاکید بر عدم بیعت شیعه با طاغوت و جریان‌های طاغوتی فکری، به این معناست که شیعه واقعی همواره باید در برابر ظلم و بی‌عدالتی ایستادگی کند و از ارزش‌های انسانی و اسلامی دفاع نماید. این ایستادگی می‌تواند در ابعاد مختلف فکری، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باشد. به عبارت دیگر، این جمله امام حسین(ع) یک اصل اساسی برای شیعیان است که همواره باید در زندگی خود به آن پایبند باشند و از هرگونه سازش با ظلم و ستم پرهیز کنند. این اصل، الهام‌بخش مبارزه با هر نوع استبداد و خودکامگی در طول تاریخ بوده و همچنان نیز راهنمای شیعیان در عصر حاضر است.
اجتماع اربعین؛ تجلی نام حسین(ع) و زوال استکبار
مسئول نمایندگی جامعة المصطفی العالمیه عراق تصریح می‌کند: اجتماعات اربعینی، فضایی برای مواجهه با قدرت استکبار ایجاد می‌کند. این اجتماعات با شعارهای حسینی، ثبات قدم و صبر را به نمایش می‌گذارند. صبر، کلید فرج است. تجمع میلیونی زائران، یدالله بر سر آنهاست و این اصرار و تجمع، رعب و وحشت را در دل استکبار می‌افکند. حکایت اربعین امام حسین(ع)، حکایت مواجهه با استکبار در قالب قصص و روایاتی تاثیرگذار است. زیارت امام حسین(ع) با نام حق، تأثیری روحانی، فرهنگی و ملکوتی دارد. همان‌طور که در بخشی از خطبه مشهور حضرت زینب(س) در مجلس یزید آمده است «وَ جَاهُکَ وَ کَیْفَ اسْمُ یَزِیدُ وَ رَسْمُ یَزِیدُ وَ یَبْقَی اسْمُ الْحُسَیْنِ شَامِخًا عَالِیًا» یعنی ای یزید! حیثیت و آبروی تو کجا و نام و نشان یزید کجا؟ نام حسین (ع) همواره بلند و سرافراز خواهد ماند. جمله‌ای که بیانگر پیش‌بینی حضرت زینب(س) از ماندگاری نام امام حسین(ع) و فراموشی نام یزید است که تاریخ نیز گواه این پیش‌بینی است.
نمونه‌های مقاومت در تاریخ اسلام چیست؟
حجت‌الاسلام محسن زاده در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند: اسلام با مقاومت آغاز شد. مقاومت در برابر جاهلیت و تعالیم آن. پیامبر اکرم(ص) و پیشگامان مسلمان در مکه مکرمه، تحت سلطه طاغوت و اشراف قریش، مقاومت کردند. اسلام بدون مقاومت، به پیروزی نرسید. امام مهدی(عج) نیز، با مقاومت، جهان را از باطل پاک خواهد کرد. قرآن کریم در آیه 5 سوره قصص می‌فرماید: «وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَی ٱلَّذِینَ ٱستُضعِفُواْ فِی ٱلأَرضِ وَنَجعَلَهُم أَئِمَّة وَنَجعَلَهُمُ ٱلوَرِثِین» یعنی صابران، مقاوم هستند و صبر، کلید نجات است. قرآن کریم در آیات متعددی به مبارزه در راه خدا علیه ظلم و طغیان دعوت می‌کند. ائمه اطهار(ع) نیز همواره در برابر ظلم ایستادند. امیرالمومنین(ع) در شرایطی بسیار سخت و در میان فتنه‌های شدید، به دفاع از حق پرداخت. در فتنه جنگ صفین، بسیاری از مسلمانان دچار تردید شدند، اما امیرالمؤمنین(ع) با فکر باطل و حاکمیت طاغوت مبارزه کرد.
ایشان اضافه می‌کند: هر علمی که به خدا منتهی نشود، لعنت شده است. امیرالمؤمنین(ع) با حرارت طاغوت مبارزه کرد. امام حسن(ع) نیز جان خود را فدا کرد. همه ائمه(ع) در راه مواجهه با طاغوت به شهادت رسیدند. زیارت آنها، زیارت خداوند در عرش است. علما نیز همواره در این مسیر گام برداشته‌اند. امام خمینی(قدس الله نفسه الزکیه) در زمان خود، علیه حکومت طاغوتی پهلوی قیام کرد. ایشان مسئولیت بزرگی را بر دوش گرفت و راه پیروزی را هموار ساخت.
نقش علما در دعوت به مقاومت چیست؟
این کارشناس دینی در ادامه و در پاسخ به این پرسش توضیح می‌دهد: خداوند در آیه 125 سوره نحل می‌فرماید: «ٱدع إِلَی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالحِکمَةِ وَٱلمَوعِظَةِ ٱلحَسَنَةِ...» یعنی علما، وارثان انبیا هستند و وظیفه دارند امت را به سوی حق هدایت کنند. امروز، این رهبری بر دوش علمای اسلام است. اکثر مسلمانان در برابر ظلم صهیونیست‌ها، به رهبری نتانیاهو ایستاده‌اند. امام خامنه‌ای (مد ظله العالی) او را شیطان اکبر و غده سرطانی در منطقه می‌نامد. امام خمینی(ره)، عصر جدیدی را با نام عصر مقاومت و تمهید ظهور بین حسین(ع) و مهدی(عج) رقم زد. مراجع تقلید شیعه، همواره از مقاومت حمایت کرده‌اند. حضرات آیات سیستانی و خامنه‌ای(مد ظلهما) با بیانات، دروس، اشارات و ارشادات خود، مردم را به صبر، ثبات و مقاومت دعوت می‌کنند. آنها یادآور می‌شوند که غبار فراموشی و غفلت بر ذهن برخی از مومنان ننشیند. قرآن کریم در آیه 55 سوره ذاریات می‌فرماید: «فَذَکِّرْ إِنَّ الذِّکْرَی تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِینَ». یکی از مهم‌ترین وظایف علما و مراجع، روشنگری در لحظات حساس و حمایت از بقای شریعت محمدی(ص) است. آنها معتقدات دینی را شرح و تبیین می‌کنند و مردم را به تعقل در براهین اسلام دعوت می‌نمایند. اسلام، دینی است که بر برهان و استدلال استوار است.
حجت‌الاسلام محسن زاده در پایان تصریح می‌کند: باید از ابزار رسانه‌ای شرعی برای مواجهه با دشمنان استفاده کرد. جنرال‌های جنگ نرم جهانی، یهودیان و افراد بی‌دین هستند. شرکت‌های بزرگ در زمینه‌های تبلیغات جهانی، در اختیار آنهاست. تعداد زیادی از شبکه‌ها و منابع ارتباطی، متعلق به چند شرکت محدود است. این شرکت‌ها با استفاده از هزاران موسسه و کانال تلویزیونی و چاپی، در تلاشند تا فکر و فهم مردم جهان را در چارچوب خاصی شکل دهند و عقل جمعی را ایجاد نمایند. مواجهه با این جریان‌ها و جنگ فکری، دغدغه اصلی علما و مراجع است. همان‌طور که امام خامنه‌ای(مد ظله العالی) آن را تهاجم فرهنگی نامیدند.
نظر شما