در بحث فوائد امام غایب درباره آثار وجودی آن حضرت بحث کردیم و توضیح دادیم که بقای عالم و تداوم زندگی همه خلق وابسته به وجود آن بزرگوار است و در این مجال، سخن درباره جلوه‌هایی از محبت بی‌کران امام غایب است که در گونه‌های مختلف، تجلّی و نمود یافته است تا بر همگان روشن شود که امام خوبی و مهربانی، در عین غیبت و پنهانی، شعاع مهرش در همه جا گسترده و به تناسب ظرف‌ها و ظرفیت‌ها همه را فراگرفته است و لطف و عنایتش همچون چشمه‌ای خروشان، جریانی پیوسته و مداوم است.

از مهم‌ترین و برترین صفات مومن، هم‌گرایی و همدردی با برادران دینی است. مؤمنان در جامعه اسلامی چونان پیکر واحدی هستند که درد و غم هر یک سبب رنج دیگران، و آسایش و شادی هر کدام باعث سرور دیگران خواهد بود، زیرا آنها به تصریح قرآن، برادرند.

در روایات متعدّد، ائمه معصومین علیهم‌السلام احساس هم‌دردی و غم‌خواری خود را نسبت به شیعیان بیان کرده‌اند که این حسّ زیبا سبب آرامش و تسلّای دلِ دوستان ایشان است و قوّت قلبی است که آنها را در فراز و نشیب‌های زندگی دلگرمی داده و صبوری و مقاوت آنها را تقویت می‌کند.

امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند:

«مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا لِمَرَضِهِ وَ لَا اغْتَمَّ إِلَّا اغْتَمَمْنَا لِغَمِّهِ وَ لَا یفْرَحُ إِلَّا فَرِحْنَا لِفَرَحِه‏.» (بحارالانوار، ج ۶۵، ص ۱۶۷)

هیچ‌یک از شیعیان، مریض نمی‌شود مگر اینکه ما نیز در بیماری او بیمار می‌شویم، و اندوهگین نمی‌شود مگر اینکه ما نیز در غم ایشان محزون می‌شویم، و شادمان نمی‌گردد مگر اینکه ما نیز به خاطر شادی او شادمانیم.

بنابراین امام به دلیل شدت رأفت و محبتی که نسبت به پیروانش دارد، بیشترین اتصال و ارتباط را با آنها دارد و به دلیل همین محبت و دوستی است که در غم و رنج آنها شریک است؛ مانند مادری که به دلیل شدت دوستی و ارتباط با فرزندش به هنگام بیماری او، بیمار می‌شود؛ چنان‌که با بهبودی و شادی او نشاط پیدا می‌کند، زیرا که فرزند، همچون جان شیرین برایش عزیز و دوست‌داشتنی است.

و نیز امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «وَ اللَّهِ إِنِّی أَرْحَمُ بِکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُم‏.» (بصائرالدرجات، ص 265) به خدا سوگند من نسبت به شما از خود شما مهربانترم.

نتیجه اینکه جنسِ محبّت امام با سایر محبت‌ها متفاوت است. محبتی است خالص و بی‌منّت و بی‌نهایت و محبتی است که نه به زبان که در دل و اعماق جانِ او نهفته است و به همین دلیل با همه وجود و با جسم و جان با شیعیانش پیوند دارد.

یکی از نمونه‌های روشن این محبّت الهی در وجود شریف امام زمان علیه‌السلام اینگونه در بیان حضرت توصیف شده است:

«إِنَّهُ أُنْهِی إِلَی ارْتِیابُ جَمَاعَه مِنْکُمْ فِی الدِّینِ وَ مَا دَخَلَهُمْ مِنَ الشَّکِّ وَ الْحَیرَه فِی وُلَاه أَمْرِهِمْ فَغَمَّنَا ذَلِکَ لَکُمْ لَا لَنَا وَ سَأَوْنَا فِیکُمْ لَا فِینَا لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَه بِنَا إِلَی غَیرِه‏.» (بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸)

به من رسیده است که گروهی از شما در دین به تردید افتاده و در دل آنها نسبت به اولیای امرشان شک و حیرت راه پیدا کرده است و این امر مایه اندوه ما شد، البته به خاطر خود شما نه برای خودمان و باعث ناراحتی ما نسبت به شما و نه درباره خودمان گردید، زیرا که خداوند با ماست و با بودن او نیازی به دیگری نداریم.