فضای مجازی یکی از عوامل پرخاشگری نوجوانان است و مدیریت آن دشوار است. والدین باید نوجوان را از طریق مشغول‌سازی ذهنی و جسمی هدایت کنند، تلفن همراه را در خانه به‌صورت کنترل‌شده مدیریت نمایند و با رفاقت عمیق و وقت‌گذاری هوشمندانه ارتباط خود با فرزند را تقویت کنند تا تربیت مؤثر حاصل شود.
سؤال:
* یکی از عوامل پرخاشگری، فضای مجازی است. اگر فرزند سیزده‌ساله‌ای تلفن همراه در اختیار داشته باشد و دچار پرخاشگری شود، والدین چگونه باید او را مدیریت کنند؟ این مدیریت بسیار دشوار است؛ آیا باید گوشی را از او بگیریم یا چه راهکاری وجود دارد؟
* پاسخ:
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، دو نکته کلیدی برای کنترل این شرایط وجود دارد: «مشغول‌سازی ذهنی» و «مشغول‌سازی جسمی» نوجوان. امیدوارم والدین در اجرای این دو محور موفق باشند.
در این زمینه کتابی با عنوان «تربیت نوردی» وجود دارد که مطالعه آن برای والدین بسیار مفید است.
این کتاب اثر خود بنده است و در آن چهل رویداد تربیتی مطرح شده است.
یکی از این رویدادها «مدیریت تلفن همراه در محیط خانه» است که حدود یازده یا دوازده راهکار عملی در این خصوص ارائه می‌دهد. پدر و مادر می‌توانند با استفاده از این راهکارها، تلفن همراه را در فضای خانه به‌طور مؤثر مدیریت کنند.
علاوه بر این، در همین کتاب فصلی نیز درباره فعالیت‌های ذهنی و جسمی کودکان و نوجوانان آمده است که نکات کاربردی فراوانی دارد.
البته تمام این موارد در اینجا قابل طرح نیست، اما متناسب با پرسش‌های والدین بخشی از آنها را مطرح می‌کنیم.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، مسئله «رفاقت عمیق والدین با نوجوان» است.
بسیاری از پدر و مادرها زمان زیادی برای خانواده صرف می‌کنند، اما این زمان لزوماً به تربیت فرزندان منجر نمی‌شود.
برای مثال، مادری که صبح تا ظهر در آشپزخانه مشغول کار است، وقت زیادی برای خانه گذاشته است، اما این فعالیت سهم اندکی در تربیت فرزند دارد.
آنچه اهمیت دارد این است که والدین بدانند چه زمانی باید کنار نوجوان باشند، با او صحبت کنند و شنونده سخنان او باشند.
پدر می‌تواند زمان‌هایی را به‌طور اختصاصی با نوجوان خود بگذراند؛ چه دختر و چه پسر.
حتی می‌تواند او را به گردش یا پیاده‌روی ببرد. در ایام تابستان این موضوع فرصت بسیار مناسبی است.
همچنین اگر پدر شغلی صنعتی دارد، می‌تواند در برخی روزهای هفته فرزند خود را به محیط کار ببرد تا او ببیند پدرش در محیط شغلی چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهد.
این تجربه برای نوجوان بسیار ارزشمند است و اگر بتواند در حد توان نیز مشارکت کوچکی داشته باشد، اثر تربیتی آن دوچندان خواهد شد.
این همان معنای «وقت‌گذاری هوشمندانه» است. در غیر این صورت، پدر و مادر هرچند دلسوز باشند و شبانه‌روز برای فرزندان خود تلاش کنند، اگر زمانشان را هوشمندانه صرف نکنند، ثمره‌ای در تربیت فرزندان نخواهند دید.
یکی دیگر از مصادیق هوشمندی والدین این است که وقتی فرزند وارد دوره نوجوانی می‌شود – که از حدود دوازده سالگی آغاز شده و تا نوزده سالگی ادامه دارد – والدین باید به مطالعه منابع مربوط به نوجوانی بپردازند.
پرسشی که می‌توان مطرح کرد این است: «چند درصد از والدینی که فرزندشان در این گروه سنی است، حتی یک کتاب درباره نوجوانی مطالعه کرده‌اند؟»
پاسخ روشن است: تعداد بسیار اندکی.
همین موضوع سبب می‌شود والدین با نوجوان خود دچار مشکل شوند. نوجوان مسیر طبیعی رشد خود را طی می‌کند، اما چون والدین با ویژگی‌های این دوره آشنا نیستند، نمی‌دانند چگونه باید رفتار کنند.
نظر شما