امیری پیش از این با مستندهایی مانند «زندگی در کسوف»، «حیات وحش ایلام» و «غروب خجیر» در جشنواره های داخلی شرکت کرده و موفقیتهایی نیز به دست آورده بود.
اما آنچه آخرین اثرش؛ یعنی «در جستجوی پلنگ ایرانی» را از سایر آثارش متمایز می کند، جدا از تصاویر ناب از گوشتخواران ایران بویژه پلنگ ایرانی و خرس قهوه ای، نوع نگاه به سوژه و وضعیت بزرگترین گربه سان زنده ایران است.
فیلم، روایت تلاشهای یک گروه پژوهشگر و مستند ساز برای به تصویر کشیدن رفتارهای طبیعی پلنگ ایرانی در زیستگاه «البرز مرکزی» است. تلاشهایی که 6 سال به درازا کشیده است.
از سوی دیگر، نگاه بوم شناسانه به سوژه و توجه به دیگر جانداران در زیستگاه، از زمره رقیبان اکولوژیک و همچنین طعمه های پلنگ از نکات مثبت این فیلم محسوب می شود. ثبت تصاویر هیجان انگیز و گاه، دلهره آور نیز از دیگر خصوصیات این مستند به شمار می آید.
برای نمونه، در بخشی از فیلم، گروه که به همراه دو نفر از محیط بانان منطقه حفاظت شده البرز مرکزی به نامهای «یزدان سینکایی» و «رحمان اسحاقی» در حال بررسی نقاط احتمالی حضور پلنگ در منطقه هستند، به یک خرس قهوه ای به همراه سه توله برخورد می کنند و برای تصویر برداری، قصد نزدیک تر شدن به خرسها را دارند که خرس مادر ناگهان احساس خطر کرده و به طرف گروه تصویربردار حمله ور می شود...
صعود گروه به ارتفاعات منطقه در زمستان و زیر برف و کولاک و کارگذاری دوربین تله ای به امید ثبت تصویر پلنگ نیز از قسمتهای جالب توجه در این مستند است؛ زیرا این بخش، گوشه ای از تلاشهای گروه های مستندساز حیات وحش را برای ثبت چند ثانیه تصویر از یک گونه نادر جانوری به تصویر می کشد. تلاشی که گاه از چشم مخاطبان دور می ماند.
اما شاید بتوان هیجان انگیزترین بخشهای این مستند را بخشهایی دانست که با استفاده از دوربینهای فیلمبرداری تله ای گرفته شده و یک پلنگ ایرانی ماده و یک پلنگ ایرانی نر را به تصویر می کشد.
دوربینهای تله ای، دوربینهایی هستند که با استفاده از یک حسگر و بدون نیاز به فیلمبردار، تصویر برداری می کنند. این حسگر، همزمان به حرکت و گرمای بدن حساس است و به محض عبور موجود زنده از جلو آن، دوربین فیلمبرداری یا عکاسی را به کار انداخته و از حیوان عکس و فیلم تهیه می کند.
در یکی از بخشهای فیلم، یکی از همین دوربین های تله ای (که به وسیله همین گروه ساخته شده)، جلوی لاشه یک گاو قرار داده می شود. گاو پیشتر طعمه گرگ شده و بقایای آن برای تصویر برداری مورد استفاده قرار می گیرد.
در اولین شبها پس از کارگذاری دوربین، دو «سمور سنگی» بر سر لاشه حاضر می شوند و مشغول خوردن از لاشه می شوند. این یکی از تصاویر منحصر به فرد این فیلم مستند است که شاید تاکنون مشابه آن در ایران تهیه نشده باشد.
اما در ادامه و در یکی از شبها، در میان تاریکی و قاب سبزفام دوربین دید در شب، ناگهان شبحی از عمق تصویر عبور می کند و در فضای تاریک و روشن جلوی دوربین ظاهر می شود؛ یک پلنگ ماده بالغ! پلنگ به لاشه نزدیک می شود و بخشی از آن را با خود می برد. تصویری که مشاهده آن در پرده بزرگ سینما، تماشاگران را غافلگیر می کند!
اما به باور بسیاری از تماشاگران، تأثیرگذارترین بخش این مستند، قسمتهای پایانی آن است؛ همان جا که اعضای گروه بار دیگر به منطقه رفته و برای اطلاع از مشاهده احتمالی پلنگ از سوی افراد بومی، با روستاییان و دامداران در جنگل به گفتگو می پردازند. در همین بخش است که گروه، متوجه شکار یک پلنگ و دوتوله اش به وسیله یکی از افراد محلی می شوند. عکسی که یکی از افراد محلی از لاشه این سه پلنگ در گوشی تلفن همراه خود دارد، سندی بر این مدعاست و سبب ناراحتی عمیق گروه مستند سازی و البته تماشاگران فیلم می شود.
فیلم با یک تراژدی به پایان می رسد، تراژدی مرگ پلنگها در ایران بر اثر شکار، مسموم کردن طعمه ها و تصادف در جاده ها.
پایانی که با توضیحات گوینده متن درباره وضعیت پلنگ ایرانی در کشور و بیان این جمله که «طبق بررسی و تحلیل دانشمندان، در چند سال اخیر در هرهفته یک پلنگ در ایران کشته شده است» به بیننده، هشدار می دهد. هشدار و پرده برداری از واقعیتی تکان دهنده که تأثیرگذاری این مستند را دو چندان می کند.
۱۶ فروردین ۱۳۹۱ - ۲۳:۵۹
کد خبر: ۴۰۶۷۷
محمد درویش: فیلم مستند «در جستجوی پلنگ ایرانی» به کارگردانی «فتح ا... امیری» محصول مشترک انجمن یوزپلنگ ایرانی و مؤسسه «ستاک فیلم» است که امسال در بخش مستند جشنواره فیلم فجر شرکت کرده بود.

زمان مطالعه: ۱ دقیقه
نظر شما