خودروها نیز ایمنی بالایی ندارند و البته رانندگان هم به رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی بی‌توجه هستند، این درحالی است که شاید بتوان گفت پلیس راهور نیز در اعمال قانون علیه رانندگان متخلف خوب عمل نمی‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت در این خصوص با اشاره به اینکه ایمنی پایین راه‌ها دلایل مختلفی دارد، ولی باید دید چه شرایطی در جاده‌ها وجود دارد که راننده را عصبی می‌کند و موجب رفتارهای خطرناک و سبقت گرفتن او می‌شود، افزود: همواره گفته‌اند دلیل اصلی سوانح رانندگی سبقت‌های غیرمجاز و توجه نداشتن به جلو است، اما به این موضوع توجه نمی‌شود که چه شرایطی سبب شده این اتفاق برای رانندگان بیفتد.
مقصر تمام سوانح، عامل انسانی نیست
محسن پورسیدآقایی در گفت‌وگو با قدس با بیان اینکه نمی‌توان مقصر تمام سوانح رانندگی و ترافیکی را عامل انسانی دانست، گفت: همان‌طور که در قانون راهنمایی و رانندگی نیز پیش‌بینی شده علاوه بر انسان، عوامل دیگری نیز در وقوع حوادث جاده‌ای اثرگذارند که باید سهم هرکدام در وقوع یک تصادف مشخص و اعلام شود.
وی ادامه می‌دهد: این یک واقعیت است که جاده، رفتار راننده را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد؛ فرض کنید در حال رانندگی هستید، روشنایی اطراف وجود ندارد، باران می‌آید و اتومبیل به سرعت‌گیری که انتظارش را نداشته‌اید برخورد می‌کند، شما دستپاچه می‌شوید و شرایط ماشین تغییر می‌کند و آنجا احتمال وقوع حوادث دیگری وجود دارد، آیا این عامل انسانی است یا جاده سبب وقوع این حادثه شده است؟
معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با تأکید بر اینکه آنچه واقعاً مغفول مانده این است وقتی در جاده‌های کشور ماشین‌های کُندرو و تندرو بخواهند در یک مسیر یک‌خطه عبور کنند طبیعتاً اتفاقات ناگوار قابل پیش‌بینی است، می‌گوید: وقتی یک کامیون یا ماشین کندرو جلو ماشین‌های دیگر در حال رانندگی است بقیه ماشین‌ها چند دقیقه تأمل می‌کنند، اما کم‌کم برخی رانندگان حوصله‌شان سر می‌رود و اقدام به سبقت می‌کنند و این سبقت می‌تواند منجر به تصادف شود.
پورسیدآقایی به دو راهکار ساده و بی‌هزینه برای کم کردن تصادفات جاده‌ای که در بسیاری از کشورها وجود دارد اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: هرگاه یک کامیون و یا یک ماشین کندرو در آینه ببیند بیشتر از پنج خودرو پشت سرش معطل مانده‌اند مکلف است یک چرخ خود را روی شانه خاکی جاده بیندازد و راه را برای سبقت ماشین‌ها باز بگذارد و ماشین‌های دیگر بدون خطر جدی در همان لاین ادامه مسیر دهند و اگراین کار را نکند پلیس راه باید این خودرو را متوقف کند.
ضرورت ایجاد لاین سبقت در جاده‌ها
وی می‌افزاید: راهکار دیگر که در بعضی جاده‌ها انجام شده و موفق هم بوده این است در هر چند کیلومتر یک لاین سبقت ایجاد کنند و یک طرف جاده علائم سبقت به آن بدهند تا ماشین‌هایی که پشت بقیه معطل مانده‌اند بدانند یک لاین سبقت وجود دارد و می‌توانند از آن عبور کنند و به این شکل، بخشی از سبقت‌های غیرمجاز کمتر خواهد شد.
این کارشناس و استاد دانشگاه تأکید می‌کند: این کار هزینه بسیار کمتر از آن چیزی خواهد داشت که تمام جاده را دوبانده و دوطرفه کنیم؛ یعنی به ازای هر ۱۰کیلومتر یک کیلومتر لاین سبقت داشته باشیم؛ این راهکار می‌تواند در همه جاده‌های کشور به عنوان یک استاندارد تلقی شود و دستورالعملی هم برای آن نوشته شود و وزارت راه مکلف باشد لاین سبقت مجاز را در جاده‌ها ایجاد کند.
وی می‌گوید: به نظر می‌رسد بخش زیادی از این مسائل در دست خود پلیس است، هرچند خودروسازان، جاده و وزارت راه در بسیاری از مواقع مقصر تصادفات هستند و ایمنی در این موارد باید وجود داشته باشد، اما یک کار بسیار جدی هم به پلیس مربوط می‌شود که با برخی نکات ساده و بدون هزینه می‌تواند آرامش را در جاده‌ها به وجود بیاورد و حتی با ممنوع کردن ورود ماشین‌های کندرو در برخی ایام خاص در جاده‌ها از بروز تصادفات جلوگیری کند.
بیش از ۸۰درصد تصادفات و تلفات رانندگی مربوط به سبقت‌های غیرمجاز و بی‌توجهی به جلو است، البته مشکل فقط راه‌ها نیست بلکه مقررات و مختلط بودن و ترافیک راه‌ها نیز منجر به حرکات غیرایمن رانندگان می‌شود؛ وقتی در جاده‌ای یک‌بانده که عرض استانداردی ندارد، علاوه بر کامیون، اتوبوس و خودرو سواری هم اجازه تردد پیدا می‌کند، این موضوع زمینه‌ساز سبقت و تصادفات می‌شود.
البته در این بین عملکرد دوربین‌ها در جلوگیری از بسیاری از تصادفات مهم است؛ وقتی به محض ثبت تخلف، پیام جریمه برای راننده ارسال شود، می‌تواند در ادامه مسیر وی را در رانندگی محتاط‌تر کند و مانع تخلفات بعدی شود.
ضرورت فرهنگ‌سازی و بهبود کیفیت محصولات
مدیرکل دفتر علائم، تجهیزات و توسعه ایمنی راه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور نیز بحث ایمنی را یک امر نسبی می‌داند و به ما می‌گوید: از سال ۸۴ به بعد به‌طور خاص درزمینه ایمنی جاده و نقاط پرتصادف کار شده و نتایج مثبتی هم داشته، یعنی آمار پیش از سال۸۴ با بعد از این تاریخ بسیار قابل تأمل است.
مجید صباغ‌زاده ادامه می‌دهد: آمار حتی در کشورهای پیشرفته‌تر هم که وضعیت مالی و امکاناتشان بسیار بهتر از ماست هیچ وقت به نقطه صفر نمی‌رسد، ولی با فرهنگ‌سازی و بهبود کیفیت محصولات خود توانسته‌اند به عددهای بسیار پایینی برسند.
وی با بیان اینکه ما در ادامه، کار سخت‌تری در پیش خواهیم داشت و در سه بُعد راه، انسان و وسیله نقلیه باید سرمایه‌گذاری بیشتری کنیم تا به هدف‌های مطلوب‌تری برسیم، عنوان می‌کند: در موضوع راه هر ساله نقاط پرتصادف را پیگیری و اصلاح و تلاش می‌کنیم بتوانیم شرایط بهتری را در حیطه وظایفمان برای زیرساخت حمل‌ونقل کشور فراهم کنیم؛ بهبود حفاظ‌ها، اجرای روشنایی جاده‌ها به صورت نقطه‌ای، اصلاح نقاط پرتصادف و راه‌های شریانی و اصلی از جمله اقدامات در حال اجراست و خوشبختانه شرایط هر روز بهتر از گذشته در جریان است.
وی ادامه می‌دهد: برای اینکه به شرایط مطلوب و ایده‌آل برسیم موانعی هم بر سرراه وجود دارد که موضوع اعتبارات مهم‌ترین آن است؛ اگر اعتبارات لازم تأمین نشود، نمی‌توانیم بسیاری از پروژه‌ها و اهدافمان را به‌موقع و به نحو احسن تکمیل کنیم.
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به اینکه در بحث ایمنی و حمل‌ونقل، طبیعی است خطای انسانی را پررنگ‌تر از دیگر عوامل در نظر بگیریم، می‌گوید: اگر بخواهیم بگوییم بین انسان، وسیله نقلیه و راه، کسی که بیشترین اشتباه را دارد کدام است؛ اگر خودرو استانداردی داشته باشیم قاعدتاً خطای کمتری خواهیم داشت، چون قابلیت برنامه‌ریزی دارد؛ راه قابلیت استانداردسازی دارد، ولی انسان با اینکه می‌توانیم فرهنگ‌سازی کنیم و اعمال قانون و مقررات داشته باشیم، احتمال خطای بیشتری دارد؛ پس باید فرهنگ رانندگی را بالا ببریم، یعنی آموزش بهتری داده شود و هشدارهای لازم برای رانندگی در شرایط نامساعد را داشته باشیم.
کاهش تصادفات با سرمایه‌گذاری در راه و خودرو
صباغ‌زاده ادامه می‌دهد: راه را می‌توانیم استانداردسازی کنیم بدون اینکه اما و اگر داشته باشیم؛ چون راه یک جسم فیزیکی است که می‌توان استانداردی را برای آن تعریف کرد. خودرو را نیز می‌توانیم استانداردسازی کنیم و احتمال خطای راننده را به حداقل برسانیم. اگر سرمایه‌گذاری ما در زمینه راه و خودرو نسبت به گذشته بیشتر باشد می‌توانیم به نتیجه سریع‌تری در بحث ایمنی و کاهش تصادفات برسیم.
وی درخصوص کمبود علائم و تأثیر آن در بروز تصادفات می‌گوید: فرایند ارتقای ما از سال‌های گذشته واکنشی بود، یعنی بیشتر نقاط پرحادثه برای اصلاح دیده می‌شدند؛ چند سالی است در کنار فرایند واکنشی، فرایند پیشگیرانه را هم به صورت مکانیزه آغاز کرده‌ایم و تصاویر و اشتباهات راه‌ها مشخص و برای اصلاح آن‌ها برنامه‌ریزی می‌شود.
وی می‌افزاید: در این فرایند، علائم راهنمایی و رانندگی، شیب ملایم، حفاظ، روشنایی و... بر اساس یک استاندارد بین‌المللی ایجاد می‌شوند؛ متأسفانه سالیانه میلیاردها تومان صرف درمان تلفات رانندگی می‌شود که اگر به ساخت چنین جاده‌هایی اختصاص یابد اقدام پیشگیرانه مطلوبی خواهد بود.
صباغ‌زاده خاطرنشان می‌کند: برای اینکه جاده‌های کشور را به سطح کیفی مناسب برسانیم باید هزینه صرف کنیم، در واقع می‌توانیم به جای آنکه مبالغ بسیاری را پس از بروز تصادف با عنوان بیمه به افراد بپردازیم آن را صرف تجهیز و بهبود کیفیت تجهیزات و وسایل کنیم.
وی افزایش جریمه‌های رانندگی را یکی از راه‌های پیشگیری و کاهش تخلفات و بروز تصادفات می‌داند و ادامه می‌دهد: اگر فرایندهای آموزشی، اخطاری و انتظامی را مدنظر قرار دهیم و نتیجه نگیریم، یکی از فرایندهایی که می‌تواند اثرات سریع‌تری داشته باشد، اعمال قانون و جریمه است، چراکه همیشه افرادی میل به تخلف دارند، بنابراین اگر عدد جریمه‌ها برای این افراد متخلف بالاتر برود قاعدتاً مجبور به رعایت قوانین و مقررات خواهند شد.
نظر شما