محرومیت مدارس دولتی از امکانات ساده آزمایشگاهی

محمدرضا نیک نژاد؛ کارشناس حوزه آموزش و پرورش در این خصوص به «قدس آنلاین» می گوید: اغلب مدارس دولتی کشور حتی از امکانات ساده آزمایشگاهی محرومند.در حالی که در برنامه درسی رشته علوم تجربی واحدهای آزمایشگاهی برای فیزیک، شیمی و زیست شناسی دیده شده و انجام فعالیت های آزمایشگاهی در آموزش این درس ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

این معلم فیزیک دوره دوم متوسطه می افزاید: طبق گفته وزرای آموزش و پرورش طی دو دهه اخیر بیش از ۹۸ درصد بودجه آموزش و پرورش صرف هزینه های جاری مدارس همچون پرداخت حقوق و دستمزد معلمان و پرسنل آموزش و پرورش و هزینه های ستادی وزارتخانه می شود و کمتر از دو درصد هزینه برای کیفیت بخشی و ارتقای آموزش و پرورش باقی می ماند.

نیک نژاد می گوید: در حال حاضر  نه تنها هزینه های جاری برخی مدارس همچون آب، برق، گاز و تلفن با مشارکت اولیای دانش آموزان پرداخت می شود بلکه تامین هزینه های بهداشتی و همچنین تعمیر و نگهداری مدارس نیز بدون مشارکت اولیا امکان پذیر نیست اما در همین شرایط تجهیز آزمایشگاه ها اصلاً جزو اولویت نظام آموزشی محسوب نمی شوند و در واقع از دو دهه قبل تاکنون آزمایشگاه های مدارس کشور تعطیل شده است. مگر آزمایشگاه های غیر دولتی و برخی از مدارس خاص که بواسطه دریافت شهریه از دانش آموزان اداره می شود که البته در این مدارس نیز آزمایشگاه ها در حد عالی مجهز نیستند. 

تجهیزات قدیمی و فرسوده

نیک نژاد ادامه می دهد: حتی در آزمایشگاه های برخی از مدارس نمونه دولتی وسائل و تجهیزات بسیار قدیمی و فرسوده ای وجود دارد که یا قابل استفاده نیست و یا کارآیی قابل قبولی ندارند. با این حال در تعداد قابل توجهی از ۱۶ درصد مدارس غیر دولتی به دلیل تاکیدی که روی دروس آزمایشگاهی در رشته تجربی می شود شاهد تجهیز و نوسازی آزمایشگاه هستیم. بیش از ۶ درصد مدارس نیز مدارس خاص نظیر تیزهوشان، هیئت امنایی و نمونه دولتی است که با دریافت شهریه از سوی اولیای دانش آموزان اداره می شود، اما حدود ۷۸درصد مدارس کشور را مدارس دولتی تشکیل می دهند که متاسفانه طی دو دهه گذشته نه تنها به لحاظ بودجه بلکه به لحاظ آموزشی نیز رها شده اند و طی این مدتی پولی وارد مدارس نشده، در نتیجه برای کیفیت بخشی آموزش به فراموشی سپرده شده است. با این حال هنوز هم در برخی از مدارس، معلمان با توجه به توانایی خود و امکاناتی که دارند بعضی از آزمایش های ساده را به صورت عملی به دانش آموزان آموزش می دهند یا به عنوان کار عملی پیشنهاد می کنند تا دانش آموزان با تهیه فیلم های آموزشی از اینترنت و نمایش آن در کلاس، این آموزش ها را ارائه کنند.

توسعه نیروی انسانی اولویت کشور نیست

این کارشناس آموزش و پرورش با تاکید بر اهمیت کسب تجربه در رشته علوم تجربی، اضافه می کند: آموزش دروس آزمایشگاهی به صورت عملی تاثیر زیادی روی یادگیری این دانش آموزان دارد و آموزش دروس فیزیک، شیمی و حتی بخش هایی از زیست شناسی بدون انجام برخی آزمایش ها تاثیر چندانی در یادگیری دانش آموزان ندارد به همین دلیل از ۲۰۰ سال گذشته در مدارس بسیاری از کشورهایی که آموزش اولویت آن ها بوده، آزمایشگاه های فعال و به روزی تاسیس شده است تا علاوه بر کاربردی کردن علوم در ایجاد انگیزه برای دانش آموزان، شکوفایی خلاقیت و استعداد دانش آموزان نیز تاثیرگذار باشد. اما متاسفانه این در حالی است که هیچگاه در کشور ما توسعه آموزش جزو اولویت های سیاستگذاران نبوده، به همین دلیل کیفیت بخشی آن مورد توجه نیست.

به گفته نیک نژاد  تکیه بر اقتصاد نفتی  مهمترین عامل بی توجهی کشورها و توسعه و آموزش نیروی انسانی است. به عنوان نمونه کشورهای اسکاندیناوی همچون سوئد، دانمارک و سوئیس به لحاظ آموزشی جزو کشورهای سطح یک دنیا محسوب می شوند چرا که توسعه کشور را در گرو توسعه آموزش نیروی انسانی می دانند و در این بخش سرمایه گذاری کرده اند، اما در بین این کشورها نروژ تنها کشوری است که از سطح آموزشی خوبی برخوردار نیست و دلیل آن  تکیه بر اقتصاد نفتی است که موجب شده سیاستگذاران این کشور از توسعه نیروی انسانی غافل بمانند.