این روزها موضوع مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی جزو دغدغه‌های کنکوری هاست و اخبار ضد و نقیض منتشر شده نیز موجب شده است تا دلنگرانی هایی را برای آن ها ایجاد کند.
موضوعاتی چون گزینش، استخدام و پاداش بازنشستگان فرهنگی هم از دیگر مواردی بود که با قاسم احمدی لاشکی معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش‌وپرورش به گفت‌وگو نشستیم.
از تغییرات مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی چه خبر؟
ببینید مصوبه کنکوری، بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت. یعنی وزیر آموزش و پرورش عضوی از یک مجموعه بزرگ است که در آنجا سران قوا حضور دارند که ریاستش با شخص رئیس‌جمهور است.
پس در مجموعه بالاتر این تصمیم گرفته شد و قطعاً نمی‌توانیم غیر آن عمل کنیم که اگر این چنین شود، خلاف قانون عمل کردیم. ما هم ملزم به اجرا هستیم با وجود اینکه حرف‌هایی داریم. ببینید آنچه که فعلا قانون است تا زمانی که شورای عالی انقلاب برنگرداند، این است که امسال پایه یازدهم و دوازدهم ملاک عمل است و قرار است که ۶۰ درصد نمره کنکور بچه‌ها از این طریق باشد که ۴۰ درصد معدل پایه دوازدهم و ۲۰ درصد از معدل دروس مرتبط از پایه یازدهم است.
طبق این قانون سال آینده ۶۰ درصد بین ۳ پایه تقسیم می شود. پایه دهم ۱۰ درصد، پایه یازدهم ۲۰ درصد و پایه دوازدهم ۳۰ درصد می شود. حالا آیا می‌توانم امسال بگوییم برگردد؟ این منوط به نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
برخی داوطلبان می‌گویند تأثیر مثبت معدل را لحاظ کنند؟
شورای عالی انقلاب فرهنگی باید انجام دهد. چون یک حقوق مکتسبه است، باید نظر شورا باشد.
به نظر من تغییرات روزمره ای که امروز در بحث محتواها می دهیم نیازمند این است که شورای سنجش و پذیرش که در وزارت علوم مستقر هست، دقت لازم داشته باشد و تصمیماتی بگیرد که قدری ماندگاری‌اش بیشتر باشد؛ نه اینکه هر سال تغییرات بدهند. یک ثباتی در بحث محتوا و تصمیمات این چنینی باید باشد.
دانش‌آموزان پایه‌های متوسطه اول هم دغدغه کنکور دارند و استرس دارند؟ پشت کنکور هم نمی توان ماند چون باید دوباره دروس را ترمیم کرد؟
استرس دادن به بچه‌ها و خانواده‌ها یکی از بزرگترین مشکلات در حوزه آموزش و پرورش است. من هم نظرم همین است. اینکه باید علم جدی گرفته شود، شکی نیست و اینکه باید امتحان نهایی برگزار شود، شکی نیست. قرآن می‌گوید آیا کسانی که می‌دانند و نمی‌دانند برابرند؟ کسی که شب و روز درس می‌خواند با کسی که می‌خواهد فقط شب امتحان بخواند، یک نمره بگیرد، برابر نمی‌شود؛ باید امتحانات نهایی با جدیت برگزار شود اما اینکه در کنکورش سهم داشته باشد باید اصلاح شود.
آموزش‌وپرورش می‌گوید اگر معدل در کنکور سهم نداشته باشد، بچه‌ها درس نمی خوانند. نظر شما چیست؟
بگذارید فرمایش شما را تکمیل‌تر کنم، چه کسی گفته از پایه دهم؟ما بردیم فضا را از پایه هفتم گرفتار کردیم. من به بچه اول تا ششم ابتدایی نمره توصیفی مثل خوب و خیلی خوب بدهم، بعد بگویم چه کسانی می‌خواهند آزمون سمپاد و استعدادهای درخشان بدهند، هر کسی که تست خوبی می‌زند، برود.
از اول این دانش‌آموزان را گرفتار کردیم. بعد این دانش‌آموز که پایه هفتم سمپاد شد، دیگر تا ۶ سال جزو تیزهوشان شد و بقیه‌ای که نیامدند، دیگر نمی‌توانند بیایند. این موارد ایراد است و نباید اینگونه خانواده را درگیر کنیم.
اکنون ۱۲۵ هزار دانش‌آموز سمپاد داریم آیا واقعاً از این دانش‌آموزان بهتر در بیرون نیستند؟ یعنی همین ۱۲۵ هزار نفر نخبه ما هستند؟ حتما اشکال دارد و این شیوه‌ها باید اصلاح شود.
کسانی که حالا یک سال یا آن روز مریض بودند و نتوانستند در آزمون شرکت کنند یا آن روز نتوانستند به آزمون برسند یا شرکت نکرده بودند، همه در مدارس تیزهوشان نیستند. بنابراین اینجا هم همان استرس هایی است که از پایه هفتم وجود دارد.
امیدواریم با کار خوبی که شورای عالی آموزش و پرورش پیگیری می‌کند و دنبال این قصه است که انواع مدارس را به یک محدودیتی برساند چرا که خیلی تنوع مدارس بیش از اندازه است، این مشکلاتی که ذکر کردیم را آنجا را ببینند و بتوانیم یک مقداری سامان بیشتری به این حوزه دهیم.
درباره استخدام در آموزش و پرورش بگویید؟ در این مدت چه کردید؟
در این مدت به خوبی دستگاه‌های سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری استخدامی به آموزش و پرورش کمک کردند. ردیف‌های استخدامی خوبی در سه سال گذشته گرفته شد و جا دارد از شهید رئیسی یاد شود.
شاید بالغ بر ۲۵۰ هزار ردیف استخدام گرفته شد. البته نه اینکه همه جذب شدند اما ردیف را گرفتیم، آزمون برگزار شد و غالب این سهمیه‌ها جذب شدند.
بر اساس ماده ۲۸، بین کسانی که لیسانس و بالاتر دارند، می‌خواهیم آزمون مجدد برگزار کنیم تا این کسری ها را به جایی برسانیم. نیت ما این بود که تا پایان سال این اتفاق بفتد. البته نمی شود هنوز مطلق صحبت کرد.
جلسه‌ای که در اتاق‌وضعیت نیروی انسانی برگزار شد و وزیر آموزش و پرورش و حوزه منابع انسانی پیگیر هستند و در حال اتمام تصمیم در درون وزارتخانه، انتقال و انعکاس پیشنهادها به سازمان اداری استخدامی هستیم.
از واحدها و استان‌های مختلف ضرورت نیازها را در حال استخراج هستیم و این جمع‌بندی باید به سازمان اداری و استخدامی منعکس شود و امیدوارم قبل از سال بتوانیم آزمون را به گونه‌ای برگزار کنیم تا اعلام نتیجه‌ها، مصاحبه‌ها و معاینه ها و دوره های مقدماتی کلاس‌ها به موقع انجام شود و این افراد بتوانند از یک مهر ۱۴۰۴ در مدارسی که مد نظر و مورد نیاز هست، تدریس را آغاز کنند.
چند نفر پیشنهادتان است؟
تا الان نمی‌توانیم اعلام کنیم چون هنوز پیشنهادها را نهایی نکردیم. چون بحث آموزگاری، دبیری و هنرآموزی را داریم. مثلاً در بخش هنرستان‌ها باید تا پایان برنامه هفتم باید ۵۰ درصد دانش‌آموزان دوره متوسطه به سمت فنی‌وحرفه ای بروند. خب طبیعتاً وقتی دانش‌آموز به سمت مدارس فنی‌وحرفه‌ای می‌رود باید معلم بیشتر در این حوزه تربیت کنیم.
در حال حاضر خیلی از دختر خانم‌ها می‌خواهند در رشته‌های طراحی لباس، طراحی پارچه و ... بروند، رشته‌هایی که هم از نظر درآمدی خوب است و هم وضعیت شغلی‌شان بعد از دیپلم را مشخص می‌کند. پس برای این رشته‌ها استاد نیاز داریم و باید سریعاً تربیت کنیم.
الان در حال برنامه‌ریزی هستیم و حوزه طرح و برنامه وزارتخانه روی آن کار می‌کند که امیدواریم به‌زودی آماده شود تا به سازمان اداری و استخدامی برای دریافت مجوز برود.
مجوز هنوز نگرفتید؟
خیر. باید پیشنهادمان را بدهیم و مجوز بگیریم. مقدماتش را آقای وزیر فراهم کردند. هم با آقای رئیس‌جمهور و هم با آقای رفیع‌زاده صحبت کردند. اقدامات اداری را ان‌شاءالله در هفته‌های آینده انجام می‌دهند.
از آزمون استخدامی بگذریم و به سراغ گزینش برویم. به نظر شما اینکه در گزینش ۷۵ درصد افراد مردود شده، برگردند، چه چیز را نشان می‌دهد؟ آیا گزینش مشکلی دارد؟ یا ای افراد تحت فشار برمی‌گردند؟
گزینش برای همه دستگاه‌ها ضروری است و برای آموزش‌وپرورش بسیار الزام‌آور است. یعنی هرکسی نمی‌تواند معلم شود فقط صرف اینکه نمره علمی داشته باشد. ممکن است فرد انگیزه معلمی را نداشته باشد. معلمی عشق است و باید با بچه‌ها زندگی کرد. کنکور سراسری نیست که به ترتیب امتیاز، افراد قبول شوند.
یعنی معتقدید که سخت‌گیری بیشتر بوده است و تحت فشار افراد پذیرفته نشده‌اند؟
بررسی مجدد است. ممکن است فردی سخت‌گیرانه‌تر گزینش کرده است که می‌توان تجدیدنظر کرد و یا برخی موارد را با تعهد حل کرد. گزینش جایگاه، پایگاه، احترام و ضرورت دارد. در دنیا هم برای هر کاری شرایط و شاخص‌هایی وجود دارد که افراد باید دارا باشند. بنابراین ما می‌گوییم نه تندروی‌های بیهوده و نه بی‌حساب شدن کارها.
نمایندگان مجلس هم پیگیر بحث استخدام برخی افراد با کدهای ۵، ۶ و ۱۹ بودند که در آزمون استخدامی رد شدند؛ این پیگیری‌ها به کجا رسید؟
کد ۵، گزینش است و مربوط به آن کسانی است که دیپلم داشتند و می‌خواستند به دوره ۴ ساله تربیت معلم بروند. کد ۱۹ درباره ماده ۲۸ است و آن افرادی که لیسانس به بالا بودند و در گزینش مشکل داشتند. مورد دیگر بند ۲ است که بند ۲ اطلاعیه پذیرش ثانویه یا تکمیل ظرفیت است و در اصل کد ۱۹ و موضوع گزینش است.
یک مورد هم کد ۶ است. کد ۶ نمره علمی است و ربطی به گزینش ندارد و فرد جزو ۳ برابر ظرفیت قبول شده قرار ندارد. پس کد ۶ یعنی شما مسیر ورود به مرحله مصاحبه را با توجه به شرایط اولیه علمی نداشتید.
ما سال گذشته ۴۰ درصد نمره علمی و ۶۰ درصد مصاحبه گذاشتیم. این خوب نیست و کار باید حتما روی نمره علمی بچرخد. برای سال آینده پیشنهادمان این است که ۷۰ درصد نمره علمی شود و ۳۰ درصد مصاحبه مبنای کار قرار بگیرد.
برای آزمون جدید؟
بله
در هر دو دوره؟
بله. بنابراین نقش مصاحبه کمرنگ‌تر و نقش نمره علمی بیشتر می‌شود که این خودش، اعتراضات را کمتر خواهد کرد.
موضوع بعدی بحث انبوه‌سازان است. بعضی انبوه‌سازان طبق قانون مدرسه نمی‌سازند. اینها را وارد پرونده قضایی کردید و از نگاه آموزش و پرورش پیگیری می‌کنید؟
اول اینکه شما اینها را می‌گویید، تلنگر می‌زنید و ما را حساس‌تر می‌کنید و من تشکر می‌کنم. قانون شوراهای آموزش و پرورش در ذیل ماده ۱۸ است و آنجا برای ساخت‌وساز شرایطی را پیش‌بینی کرده است. مثلا می‌گوید هر ۲۰۰ واحدی که می‌خواهد ساخت و ساز کند، باید یک مدرسه بسازد.
متأسفانه یاد گرفتیم از قانون فرار کنیم. برخی انبوه‌سازان به جای ۲۰۰ واحد، ۱۹۹ واحد می‌سازند که مدرسه نسازند. با این کار دست ما را از نظر قانونی می‌بندند.
ماده ۹۲ قانون برنامه هفتم می‌گوید آموزش و پرورش به مثابه یک امر ملی است و همه دستگاه‌ها باید در خدمت آموزش‌وپرورش باشند اما متأسفانه اینگونه نیست. ما هر دستگاهی که از مفاد قانون فرار کرده باشند، دنبال می‌کنیم.
آیا نیاز نیست قانون تغییر کند؟
بله، باید فکری کنند. یک حداقل و حداکثر برایش بگذارند و واژه‌ها را مشخص کنند که از راه گریز جلوگیری شود. البته پیشنهاد به نمایندگان مجلس دادیم ولی اینکه چقدر به ثمر بنشیند، مهم است.
در حال حاضر تعداد کسری کلاس‌های درس بسیار زیاد است. اکنون سرانه فضای آموزشی ۵.۲۸ متر مربع است که تا پایان برنامه هفتم باید به ۶.۱ متر مربع برسیم و این در حالی است که متوسط استاندارد جهانی ۸.۳ مترمربع است.
رئیس‌جمهور در جلسات می‌گویند خیران ورود کنند. چرا در همین بخش خلأها را بیان نمی‌کنید، مثلاٌ بحث انبوه‌سازان که فکری شود؟
درست است. ببینید ۸۲ صدم مترمربع تا پایان برنامه هفتم باید به سرانه فضای آموزشی اضافه شود. این عدد را در ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر ضرب کنید. هر سالی ۱۶ صدم مترمربع می‌شود و اگر کمترین قیمت را هم در نظر بگیریم، سالی ۶۰ هزار میلیارد تومان پول نیاز است. این را چه کسی باید کمک کند؟ از عوارض، مالیات، انبوه‌سازان، بانک‌ها؟ چه کسی؟ و گرنه باید ناعدالتی را همچنان داشته باشیم.
فکر نکنید تهران از نظر سرانه فضای آموزشی خوب است؟ تهران رتبه ما قبل آخر را بعد از سیستان بلوچستان، رتبه آخر از نظر فضا را دارد و این خیلی زیبنده نیست که ان‌شاءالله با برنامه‌های منظم و مدون بتوانیم به یک جای مناسبی برسیم.
برخورد با کسانی تخلف می‌کنند، مثل مدیری که مادر دانش‌آموزی را مجبور کرده بود کلاس درس را تمیز کند؟ یا معلمی که دانش‌آموزی را تنبیه می‌کند، چگونه است؟ بعد از مرحله عزل، چه اتفاقی برای این افراد می‌افتد؟
اینکه بگویم وجود ندارد، چنین چیزی نیست. ما ۴۶ هیأت رسیدگی به تخلفات داریم یعنی معیار داریم وبرخورد می‌کنیم. اما از شما می‌خواهم و خواهش می‌کنم که انرژی مثبت باشید. چرا نمی‌گویید در قزوین معلمی بدون اینکه خانواده‌اش خبر داشته باشد، کلیه‌اش را رایگان به دانش‌آموزش هدیه داد. ما غافل می‌شویم اما بحث تمیز کردن مدرسه، حرف اول تمام شبکه‌های داخلی و خارجی می‌شود. منصفانه قضاوت کنیم.
یک میلیون و ۲۵۰ هزار معلم در مدارس دولتی و غیردولتی تدریس می‌کنند. ممکن است یک عدد پایینی منضبط نباشند اما نباید این عدد آنقدر برجسته شود که زحمت آن هایی که کار می‌کنند، دیده نشود.
مثلا حقوق؛ همه دستگاه چند برابر حقوق می‌گیرند و آموزش و پرورش در میانگین حقوق در آخر جدول است ولی تلویزیون هر روز اعلام می‌کند که حقوق و مزایای معلم را چه زمانی پرداخت می‌کنید.
از آخرین وضعیت پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان بگویید؟
بیش از ۱۵ ماه از بازنشستگی برخی فرهنگیان گذشته است و توانستیم حدود ۴۰ درصد پاداش آن ها را پرداخت کنیم. وزیر آموزش و پرورش شب و روزش را گذاشته است تا این موضوع به سرانجام برسد. معلم ۳۰ تا ۳۵ سال کار کرده، زحمت کشیده، گچ خورده، تمام وجودش را گذاشته تا دانش‌آموزان را رشد دهد، بنابراین دوست داریم پاداش پایان خدمت آن ها به موقع پرداخت شود. اما تاکنون نشد چون پول نیاز دارد.
یکی از ایرادات این است که در هنگام بودجه‌ریزی، عددها را واقعی نمی‌بینیم سال گذشته مثلا حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شد ولی عدد مورد نیاز ۳۹ هزار میلیارد تومان است.
برخی می‌گویند ۶۰ درصد را گرفتید و برای مطالبات ۱۴۰۰ هزینه شده است؟
اینها اطلاعات دقیقی نیست. برای تغییر ردیف این اجازه را نداریم. هر عددی را دادند، توأمان توزیع شد ضمن اینکه همان ۴۰ درصد را اوراق داده بودند که با تلاش وزیر آموزش و پرورش تبدیل به پول شد.
تلاش می‌کنیم تا ۶۰ درصد باقیمانده پرداخت شود. تا این لحظه پولی نگرفتیم ولی معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع و وزیر آموزش و پرورش پیگیر هستند و امیدواریم خبرهای خوبی بشنویم.
نظر شما