علی نیکپندار: سرانجام دونالد ترامپ روز گذشته سوگند یاد کرد و رسماً برای دومین بار رئیسجمهور ایالات متحده شد. هرچند بسیاری از شخصیتها از جمله سفیر آلمان در آمریکا حضور ترامپ را بهمعنای افول دموکراسی در همهجای جهان و حتی خود ایالات متحده میدانند اما باید پذیرفت او رئیسجمهوری است که بیش از همهچیز اقتصاد برایش مهم است و تصمیمگیریهایش از نوعی محاسبهگری اقتصادی تبعیت میکند.
بدون شک حضور آمریکا در مناطق مختلف دنیا از این به بعد هم با توجه به همین رویکرد ساکنان جدید کاخسفید تنظیم خواهد شد، اما این رویکرد استثنائات اندکی هم دارد. یکی از مهمترین این استثناها منطقه خاورمیانه است.
براساس آنچه تاکنون منتشر شده و با نگاهی به تاریخ سرسپردگی سیاستمداران آمریکایی به لابیهای صهیونیستی میتوان اینچنین نتیجه گرفت که حضور آمریکا در خاورمیانه در دهههای اخیر از دو رویکرد اصلی خط میگرفته است: «تضمین امنیت و بقای اسرائیل و همچنین تضعیف ایران و محور مقاومت».
بقای اسرائیل در رأس امور است
بیراه نیست اگر بگوییم ترامپ هم از این قاعده تخطی نخواهد کرد. او بهمحض مشخص شدن نتایج انتخابات، ویتکاف را که یک بیزینسمن یهودی است بهعنوان نماینده ویژه خود در خاورمیانه انتخاب کرد. پس از آن، تیم ویتکاف را با اورتگس که او هم یک یهودی دوآتشه است تقویت کرد تا هرچه بیشتر ارادت خود را به لابیهای صهیونیستی نشان دهد. او این انتخاب را با قولهایی به نتانیاهو تکمیل کرده است. به گزارش آسوشیتدپرس، نتانیاهو از ترامپ قول گرفته سختگیریها بر ایران بیشتر خواهد شد. بنا بر این گزارش، نتانیاهو به دنبال تضمین از ترامپ درخصوص موضع قاطع در قبال برنامه هستهای ایران و فعالیتهای منطقهای کشورمان است. در حالی که وعدههای خاصی بهطور علنی فاش نشده است، هر دو نفر از لحاظ تاریخی از اقدامات سختگیرانه علیه ایران به بهانه دستیابی کشورمان به قابلیتهای هستهای حمایت کردهاند.
این خبرگزاری میافزاید: تعهدات نتانیاهو و ترامپ بر رویکرد مشترک میان دو نفرشان تأکید میکند که بر تقویت امنیت و جایگاه دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه تمرکز دارد.
همچنین رویترز گزارش داده ترامپ در زمینه آتشبس غزه هم تضمینهای محکمی به اسرائیل داده است. آنچنان که گفته میشود، ترامپ قول داده پس از تبادل اسرا میان دو طرف، اسرائیل میتواند حملاتش به غزه را از سر بگیرد. هرچند این امر خیلی بعید است و احتمالاً نتانیاهو حداقل در آیندهای نزدیک حملاتش به غزه را از سر نمیگیرد، اما نفس چنین تبادل نظرهایی میان ترامپ و نتانیاهو گویای حمایت همهجانبه آمریکا از رژیم صهیونیستی است.مشاور امنیت ملی جدید آمریکا یعنی مایک والتز هم تأکید کرده ایالات متحده از اسرائیل برای جلوگیری از حکومت حماس در غزه حمایت خواهد کرد و با نگرانیهای امنیتی نتانیاهو همسو خواهد شد.
محور بعدی که در رأس فعالیتهای منطقهای تیم ترامپ قرار خواهد گرفت، گسترش معاهده بهاصطلاح ابراهیم است. این معاهده که در دوره اول ترامپ رونق جدی گرفته بود در دوره بایدن مسکوت ماند، اما احتمالاً ترامپ آن را گسترش و به دیگر کشورهای عربی هم تسری خواهد داد.
این خبرگزاری میافزاید: تعهدات نتانیاهو و ترامپ بر رویکرد مشترک میان دو نفرشان تأکید میکند که بر تقویت امنیت و جایگاه دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه تمرکز دارد.
همچنین رویترز گزارش داده ترامپ در زمینه آتشبس غزه هم تضمینهای محکمی به اسرائیل داده است. آنچنان که گفته میشود، ترامپ قول داده پس از تبادل اسرا میان دو طرف، اسرائیل میتواند حملاتش به غزه را از سر بگیرد. هرچند این امر خیلی بعید است و احتمالاً نتانیاهو حداقل در آیندهای نزدیک حملاتش به غزه را از سر نمیگیرد، اما نفس چنین تبادل نظرهایی میان ترامپ و نتانیاهو گویای حمایت همهجانبه آمریکا از رژیم صهیونیستی است.مشاور امنیت ملی جدید آمریکا یعنی مایک والتز هم تأکید کرده ایالات متحده از اسرائیل برای جلوگیری از حکومت حماس در غزه حمایت خواهد کرد و با نگرانیهای امنیتی نتانیاهو همسو خواهد شد.
محور بعدی که در رأس فعالیتهای منطقهای تیم ترامپ قرار خواهد گرفت، گسترش معاهده بهاصطلاح ابراهیم است. این معاهده که در دوره اول ترامپ رونق جدی گرفته بود در دوره بایدن مسکوت ماند، اما احتمالاً ترامپ آن را گسترش و به دیگر کشورهای عربی هم تسری خواهد داد.
به گزارش شورای روابط خارجه، ترامپ قصد دارد با تکیه بر موفقیتهای دوره اول ریاست جمهوری خود، کشورهای اسلامی بیشتری را در توافقات عادیسازی روابط با اسرائیل بگنجاند. کشورهایی مانند عربستان سعودی، عمان و اندونزی به عنوان نامزدهای بالقوه برای توافقات آینده در نظر گرفته شدهاند. در این گزارش آمده ارائه مشوقهای اقتصادی و امتیازهایی در حوزه دفاعی به کشورهای اسلامی برای تشویق همکاری آنها با اسرائیل مطرح شده است.ترامپ قصد خود را از این ابتکار، تقویت روابط دیپلماتیک اسرائیل با دیگر کشورهای عربی عنوان میکند.
شمشیرهای کشیده علیه ایران
شمشیرهای کشیده علیه ایران
همزمان با تقویت رژیم صهیونیستی، ترامپ احتمالاً رویکرد تضعیف ایران را هم با قدرت بیشتری نسبت به دوره بایدن و حتی دور پیشین ریاست جمهوری خود در پیش خواهد گرفت؛ رویکردی چندوجهی با تمرکز بر مذاکرات دیپلماتیک، تحریمهای اقتصادی و اتحادهای منطقهای.فارن پالیسی، در یادداشتی ضمن پرداختن به این رویکرد خاورمیانهای ترامپ گفته است: رئیسجمهور آمریکا برای عملی شدن یک توافق جدید با ایران مذاکره خواهد کرد که هدفش محدود کردن بیشتر فعالیتهای هستهای ایران خواهد بود. هدف ترامپ از این کار، طراحی جایگزینی برای برجام است.
این اندیشکده همچنین افزوده: در غیاب توافق جدید، آمریکا در حال بررسی اجرای دوباره تحریمهای اقتصادی سختگیرانه برای تحت فشار قرار دادن ایران است. به گفته مقامات آمریکایی، کشورمان هنوز هم باید فقیرتر شود.
پایگاه اقتصادی سینکو دیاس هم از بخشی از رویکردهای تیم ترامپ در حوزه انرژی سخن گفته و تأکید کرده است دولت ایالات متحده به سمت تحریم بیشتر ناوگان سایه و فشار بیشتر بر کشورهایی خواهد رفت که نفت را به شکل غیررسمی از ایران میخرند. علاوه بر این، ترامپ احتمالاً تعرفههای بخش نفت را افزایش خواهد داد که این منجر به افزایش هزینه پنهان ما و دیگر تولیدکنندگان نفت خواهد شد. اقدام بعدی ترامپ در نسبت با اتحادیه اروپا تعریف خواهد شد. پایگاه کانز در این زمینه گفته است: دولت آمریکا قصد دارد با شرکای اروپایی برای توسعه یک راهبرد هماهنگ برای مقابله با پیشرفتهای هستهای و فعالیتهای منطقهای ایران همکاری کند. این شامل تشکیل بحث با E۳ (فرانسه، آلمان و بریتانیا) برای همسو کردن سیاستها و پاسخها میشود. توجه به این امر در حالیکه تیم مذاکرهکننده ما در ژنو بهسر میبرند بسیار مهم است، چرا که ما همواره از بازی دوگانه اروپاییها ضربه خوردهایم.
تضعیف محور مقاومت
پایگاه اقتصادی سینکو دیاس هم از بخشی از رویکردهای تیم ترامپ در حوزه انرژی سخن گفته و تأکید کرده است دولت ایالات متحده به سمت تحریم بیشتر ناوگان سایه و فشار بیشتر بر کشورهایی خواهد رفت که نفت را به شکل غیررسمی از ایران میخرند. علاوه بر این، ترامپ احتمالاً تعرفههای بخش نفت را افزایش خواهد داد که این منجر به افزایش هزینه پنهان ما و دیگر تولیدکنندگان نفت خواهد شد. اقدام بعدی ترامپ در نسبت با اتحادیه اروپا تعریف خواهد شد. پایگاه کانز در این زمینه گفته است: دولت آمریکا قصد دارد با شرکای اروپایی برای توسعه یک راهبرد هماهنگ برای مقابله با پیشرفتهای هستهای و فعالیتهای منطقهای ایران همکاری کند. این شامل تشکیل بحث با E۳ (فرانسه، آلمان و بریتانیا) برای همسو کردن سیاستها و پاسخها میشود. توجه به این امر در حالیکه تیم مذاکرهکننده ما در ژنو بهسر میبرند بسیار مهم است، چرا که ما همواره از بازی دوگانه اروپاییها ضربه خوردهایم.
تضعیف محور مقاومت
همچنین تضعیف محور مقاومت یکی دیگر از اولویتهای تیم ترامپ خواهد بود. هرچند با فروپاشی دولت اسد در سوریه، نفوذ ایران در منطقه موقتاً کاهش یافته اما این موجبات خرسندی اسرائیل را فراهم نخواهد کرد. البته دولت ترامپ این تحول را فرصتی برای تضعیف بیشتر موقعیت راهبردی ایران و محدود کردن حمایت این کشور از گروههای متحد میداند. تیم ترامپ همه تلاشش را خواهد کرد تا بتواند با استفاده از مشوقهای اقتصادی، تحریرالشام را قانع کند جبهه غرب یا حداقل جبههای میانه انتخاب کند. ترامپ احتمالاً فشارش بر کردها را هم اضافه خواهد کرد تا آنها قبول کنند با دمشق ادغام شوند. در چنین حالتی سوریه بهطور یکدست در اختیار جبهه غربی قرار خواهد گرفت و این بهمنزله افزایش امنیت اسرائیل و کاهش نفوذ ایران خواهد بود.
ترامپ احتمالاً به تلاشها برای محدود کردن فعالیتهای حزبالله هم ادامه میدهد و هدف آن مختل کردن عملیات و کاهش تأثیرات منطقهای این گروه است. بهویژه اینکه در حال حاضر دولت لبنان در اختیار جبهه نزدیک به سعودی و غرب قرار گرفته و این، زمینه را برای فشار بیشتر بر حزبالله فراهم خواهد کرد.
ترامپ احتمالاً به تلاشها برای محدود کردن فعالیتهای حزبالله هم ادامه میدهد و هدف آن مختل کردن عملیات و کاهش تأثیرات منطقهای این گروه است. بهویژه اینکه در حال حاضر دولت لبنان در اختیار جبهه نزدیک به سعودی و غرب قرار گرفته و این، زمینه را برای فشار بیشتر بر حزبالله فراهم خواهد کرد.
در ادامه تضعیف محور مقاومت، ترامپ به سمت نزدیکی بیشتر به عربستان سعودی هم خواهد رفت. باوجود بیتوجهی بایدن به بنسلمان اما به گزارش پایگاه swp، رئیسجمهور فعلی آمریکا و خاندان سلطنتی عربستان روابط تجاری نزدیک خود را حفظ کردهاند که این امر میتواند دسترسی ویژه به کاخسفید را در دوره دوم ریاست جمهوری او تسهیل کند. این روابط ممکن است فضای همکاری را برای پرداختن به منافع متقابل ایجاد کند. اگرچه عربستان در چندسال گذشته رویکردهای شرقگرایانه پیدا کرده، اما دشمنی با ایران هنوز هم میتواند بزرگترین محرک این پادشاهی برای برقراری ارتباط دوباره با ترامپ باشد.
نظر شما