این روزها حرف زدن از هشدارها و خطرات فضای مجازی، هم تکراری و ملال‌آور به نظر می‌رسد و هم خیلی سخت و دشوار... و البته حرف نزدن و ننوشتن و فقط تماشای اتفاقی که دارد می‌افتد، دشوارتر! آن هم در روزگاری که حتی کودکان و نوجوانانمان دارند به فضای مجازی و قابلیت‌هایش به عنوان پدیده‌ای فراتر از یک سرگرمی و تفریح نگاه می‌کنند.
برای خیلی از آن‌ها این فضا، امکان و فرصتی است که در آن می‌توانند به استقلال و بزرگسالی پیش از موعد برسند و رؤیاهای قرن بیست و یکمی و بلندپروازی‌های نوجوانانه‌شان را محقق کنند.
ویترین مجازی
واینِر، ولاگر، بلاگر، یوتیوبر، اینفلوئنسر و غیره! این‌ها از حیث تخصصی ممکن است تعاریف و تفاوت‌های خودشان را داشته باشند ولی بگذارید در این مطلب همه‌شان را تقریباً مشابه و به عنوان «تأثیرگذار» های اینستاگرام، یوتیوب و... جهان مجازی بدانیم. همان به اصطلاح اینفلوئنسرهایی که در صفحات و ویدئوهای مختلف و روی در و دیوار فضای مجازی مشغول تبلیغ و ترویج کالا، خدمات، افکار؛ سبک زندگی و چیزهای مختلف هستند و البته که از این راه به نان و نوا و حتی بالاتر از آن هم می‌رسند. «زومیت» در این باره نوشته است این‌روزها، اینفلوئنسر شدن به شغلی آرمانی برای بسیاری از کودکان و نوجوانان تبدیل شده و مطالعات مراکز پژوهشی نشان داده مثلاً در آمریکا کودکان هشت تا دوازده ساله، بیشتراز اینکه مثل سابق به دانشمند شدن، فضانوردی و مقولات این چنینی علاقه‌مند باشند، دوست دارند «یوتیوبر» شوند!
بیش از نیمی از دوازده تا بیست ساله‌های آمریکایی می‌گویند اگر شرایطش جور شود، دوست دارند به‌صورت حرفه‌ای، اینفلوئنسر شوند. خیلی از آن‌ها هم برای رسیدن به آرزویشان تا بزرگسالی صبر نکرده و از همین حالا دست به کار شده‌اند. شک نکنید تب شهرت و کسب درآمد از طریق اینفلوئنسر شدن در ایران هم اگر نگوییم بیشتر، تقریباً به همین شدت، بالا گرفته و چند سالی است پای کودکان ایرانی هم به این فضا باز شده است. والدینی که کودکانشان را در ویترین فضای مجازی می‌گذارند تا پول‌های بادآورده به جیب بزنند یا با جلب‌نظر برندها، آینده اینفلوئنسری آن‌ها را تضمین کنند بد نیست اگر بدانند که غربی‌ها به عنوان پایه‌گذاران پدیده فناورانه فضای مجازی، امروزه با چه نگرانی‌هایی درباره «کودک اینفلوئنسر» ها دست و پنجه نرم می‌کنند. هرچند اینستاگرام به کودکان زیر ۱۳ سال اجازه ایجاد حساب کاربری نمی‌دهد، اما بسیاری از حساب‌ها توسط مادران یا پدرانی ایجاد و مدیریت می‌شود که از طریق فرزندانشان با عنوان رقص، مدلینگ، ورزش و... کسب درآمد و شهرت می‌کنند. گاه حتی نوزادان آن‌ها در این ویترین مجازی قرار گرفته و به اشتراک گذاشته می‌شوند.
چند صد دلار
مطالعات انجام شده در آمریکا و اروپا نشان می‌دهد در این مسیر، افرادی که بیشتر به‌خاطر انگیزه مالی به‌دنبال پررنگ کردن حضور دخترانشان در اینستاگرام هستند، اغلب با شبکه‌ای از مردان مرتبط می‌شوند که پشت نقاب فعال شبکه‌های اجتماعی، به «گرومینگ کودکان» مشغول‌اند. دنیای هولناکی که در آن کودکان قربانی شهوت مردان، طمع والدین و تب فراگیر شهرت آنلاین می‌شوند.
«گرومینگ» همان برقراری دوستی و روابط عاطفی با کودکان و با هدف سوءاستفاده جنسی است. «نیویورک تایمز» چند وقت پیش گزارشی تکان‌دهنده از دنیای «کودک‌اینفلوئنسر» های اینستاگرام منتشر کرد. این گزارش پس از یک سال بررسی ۵هزار حساب «کودک‌اینفلوئنسر» در اینستاگرام و زیرورو کردن هزاران صفحه از گزارش‌های پلیس و سوابق دادگاه و مصاحبه با نزدیک به ۲۰۰ نفر از مجرمان و قربانیانی که تا پیش از این به‌طور علنی صحبت نکرده بودند، تهیه شده بود. بررسی‌ها نشان می‌داد ۳۲ میلیون نفر از دنبال‌کنندگان این ۵هزار حساب، مرد و هرچه تصاویر این «کودک‌اینفلوئنسر» ها، به‌اصطلاح «بی‌پرده‌تر» و دارای اشارات جنسی بیشتری بوده، لایک و کامنت بیشتری از سوی دنبال‌کنندگان مرد دریافت کرده است. این مردان خودشان را به‌عنوان عکاس، کارشناس رسانه‌های اجتماعی یا تکنسین‌های وب به والدین که تقریباً همیشه مادران هستند، معرفی می‌کنند که می‌توانند برای آن‌ها وب‌سایت‌هایی برای فروش عکس ایجاد کنند. برخی پا را از این هم فراتر می‌گذارند و مادران را تشویق می‌کنند تا از دخترانشان محتوای «جنسی‌تری» تولید کنند. برخی از فالوورهای مرد با تعریف‌وتمجید، تهدید و حتی اخاذی، خواسته‌های خود را پیش می‌برند. برخی از آن‌ها هم پیش‌تر به جرایم جنسی محکوم شده‌اند. یک نمونه از این مردان حدود ۱۰ سال پیش، از دختران زیر سن قانونی خواسته بود برای وب‌سایتش مدل شوند. چند نفر از این دختران که حالا بیست‌وچندساله هستند، به تایمز گفتند که این مرد از وضعیت متزلزل خانواده یا نیاز شدید مالی‌شان سوءاستفاده کرده بود. او در پیام‌هایش به دختران می‌نوشت: «یعنی نمی‌خواهی چند صد دلار دربیاوری؟ مگر چه انتخاب‌های دیگری داری؟»
خودمان مراقب باشیم
در گزارش نیویورک تایمز به‌طور مشخص به نام هفت نفر از افرادی که در «گرومینگ» کودک‌اینفلوئنسرها نقش داشته‌اند، اشاره شده است. یکی از آن‌ها به‌نام مایکل آلن واکر، ساکن جورجیاست. او خود را به‌عنوان کارشناس شبکه‌های اجتماعی به مادران معرفی می‌کرد و به آن‌ها وعده می‌داد برای حساب دخترانشان در اینستاگرام، ده‌ها هزار دنبال‌کننده دست‌وپا کند. وقتی رد «واکر» را می‌زنند مشخص می‌شود او در زندان مشغول گذراندن محکومیت ۲۰ ساله به خاطر سوءاستفاده جنسی از کودکان است و در عین حال با گوشی قاچاقی که به زندان برده، کسب و کار اینستاگرامی‌اش را هم می‌چرخاند! ممکن است با خودتان بگویید این آمار و ارقام وحشتناک مربوط به غرب است و اوضاع جوامع غربی و فرهنگشان از این حیث با ایران خودمان قابل مقایسه نیست. بله اما یادتان باشد که فضای مجازی و فناوری‌های امروزی دقیقاً با همان سبک و سیاق غرب در دسترس خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان ماست. آدم‌های سوءاستفاده چی، شیاد و... هم در هر سرزمین و هر فرهنگ و فضایی پیدا می‌شوند. پس تضمینی وجود ندارد که خدای ناکرده خانواده‌ها و کودکان ایرانی هم به ورطه‌ای بیفتند که بالاتر حرفش را زدیم. اگر برایتان سؤال ایجاد شده که در این صورت و در این وضعیت مقصر ماجرا کیست، شما را ارجاع می‌دهیم به مثالی که «نیویورک تایمز» در پایان گزارشش می‌زند: «یک سند مربوط به سال ۲۰۲۰ ایمنی کودکان را به‌عنوان یک «هدف غیرضروری» در «متا» توصیف کرده است. در این سند قید شده: «اگر در این زمینه کاری انجام دهیم، خوب است، اما اگر هیچ کاری هم نکنیم، مشکلی نیست!» نیویورک تایمز در پایان نتیجه می‌گیرد: «اسلحه آدم نمی‌کشد. آدم، آدم می‌کشد... میمون‌ها هم اسلحه داشته باشند، آدم می‌کشند... ابزارهای دیجیتال باید ایمن‌تر و مسئولانه‌تر طراحی شوند، اما درنهایت، این رفتار انسان‌هاست که تعیین می‌کند ابزارها چگونه و برای چه اهدافی مورد استفاده قرار بگیرند».
ویترین مجازی
واینِر، ولاگر، بلاگر، یوتیوبر، اینفلوئنسر و غیره! این‌ها از حیث تخصصی ممکن است تعاریف و تفاوت‌های خودشان را داشته باشند ولی بگذارید در این مطلب همه‌شان را تقریباً مشابه و به عنوان «تأثیرگذار» های اینستاگرام، یوتیوب و... جهان مجازی بدانیم. همان به اصطلاح اینفلوئنسرهایی که در صفحات و ویدئوهای مختلف و روی در و دیوار فضای مجازی مشغول تبلیغ و ترویج کالا، خدمات، افکار؛ سبک زندگی و چیزهای مختلف هستند و البته که از این راه به نان و نوا و حتی بالاتر از آن هم می‌رسند. «زومیت» در این باره نوشته است این‌روزها، اینفلوئنسر شدن به شغلی آرمانی برای بسیاری از کودکان و نوجوانان تبدیل شده و مطالعات مراکز پژوهشی نشان داده مثلاً در آمریکا کودکان هشت تا دوازده ساله، بیشتراز اینکه مثل سابق به دانشمند شدن، فضانوردی و مقولات این چنینی علاقه‌مند باشند، دوست دارند «یوتیوبر» شوند!
بیش از نیمی از دوازده تا بیست ساله‌های آمریکایی می‌گویند اگر شرایطش جور شود، دوست دارند به‌صورت حرفه‌ای، اینفلوئنسر شوند. خیلی از آن‌ها هم برای رسیدن به آرزویشان تا بزرگسالی صبر نکرده و از همین حالا دست به کار شده‌اند. شک نکنید تب شهرت و کسب درآمد از طریق اینفلوئنسر شدن در ایران هم اگر نگوییم بیشتر، تقریباً به همین شدت، بالا گرفته و چند سالی است پای کودکان ایرانی هم به این فضا باز شده است. والدینی که کودکانشان را در ویترین فضای مجازی می‌گذارند تا پول‌های بادآورده به جیب بزنند یا با جلب‌نظر برندها، آینده اینفلوئنسری آن‌ها را تضمین کنند بد نیست اگر بدانند که غربی‌ها به عنوان پایه‌گذاران پدیده فناورانه فضای مجازی، امروزه با چه نگرانی‌هایی درباره «کودک اینفلوئنسر» ها دست و پنجه نرم می‌کنند. هرچند اینستاگرام به کودکان زیر ۱۳ سال اجازه ایجاد حساب کاربری نمی‌دهد، اما بسیاری از حساب‌ها توسط مادران یا پدرانی ایجاد و مدیریت می‌شود که از طریق فرزندانشان با عنوان رقص، مدلینگ، ورزش و... کسب درآمد و شهرت می‌کنند. گاه حتی نوزادان آن‌ها در این ویترین مجازی قرار گرفته و به اشتراک گذاشته می‌شوند.
چند صد دلار
مطالعات انجام شده در آمریکا و اروپا نشان می‌دهد در این مسیر، افرادی که بیشتر به‌خاطر انگیزه مالی به‌دنبال پررنگ کردن حضور دخترانشان در اینستاگرام هستند، اغلب با شبکه‌ای از مردان مرتبط می‌شوند که پشت نقاب فعال شبکه‌های اجتماعی، به «گرومینگ کودکان» مشغول‌اند. دنیای هولناکی که در آن کودکان قربانی شهوت مردان، طمع والدین و تب فراگیر شهرت آنلاین می‌شوند.
«گرومینگ» همان برقراری دوستی و روابط عاطفی با کودکان و با هدف سوءاستفاده جنسی است. «نیویورک تایمز» چند وقت پیش گزارشی تکان‌دهنده از دنیای «کودک‌اینفلوئنسر» های اینستاگرام منتشر کرد. این گزارش پس از یک سال بررسی ۵هزار حساب «کودک‌اینفلوئنسر» در اینستاگرام و زیرورو کردن هزاران صفحه از گزارش‌های پلیس و سوابق دادگاه و مصاحبه با نزدیک به ۲۰۰ نفر از مجرمان و قربانیانی که تا پیش از این به‌طور علنی صحبت نکرده بودند، تهیه شده بود. بررسی‌ها نشان می‌داد ۳۲ میلیون نفر از دنبال‌کنندگان این ۵هزار حساب، مرد و هرچه تصاویر این «کودک‌اینفلوئنسر» ها، به‌اصطلاح «بی‌پرده‌تر» و دارای اشارات جنسی بیشتری بوده، لایک و کامنت بیشتری از سوی دنبال‌کنندگان مرد دریافت کرده است. این مردان خودشان را به‌عنوان عکاس، کارشناس رسانه‌های اجتماعی یا تکنسین‌های وب به والدین که تقریباً همیشه مادران هستند، معرفی می‌کنند که می‌توانند برای آن‌ها وب‌سایت‌هایی برای فروش عکس ایجاد کنند. برخی پا را از این هم فراتر می‌گذارند و مادران را تشویق می‌کنند تا از دخترانشان محتوای «جنسی‌تری» تولید کنند. برخی از فالوورهای مرد با تعریف‌وتمجید، تهدید و حتی اخاذی، خواسته‌های خود را پیش می‌برند. برخی از آن‌ها هم پیش‌تر به جرایم جنسی محکوم شده‌اند. یک نمونه از این مردان حدود ۱۰ سال پیش، از دختران زیر سن قانونی خواسته بود برای وب‌سایتش مدل شوند. چند نفر از این دختران که حالا بیست‌وچندساله هستند، به تایمز گفتند که این مرد از وضعیت متزلزل خانواده یا نیاز شدید مالی‌شان سوءاستفاده کرده بود. او در پیام‌هایش به دختران می‌نوشت: «یعنی نمی‌خواهی چند صد دلار دربیاوری؟ مگر چه انتخاب‌های دیگری داری؟»
خودمان مراقب باشیم
در گزارش نیویورک تایمز به‌طور مشخص به نام هفت نفر از افرادی که در «گرومینگ» کودک‌اینفلوئنسرها نقش داشته‌اند، اشاره شده است. یکی از آن‌ها به‌نام مایکل آلن واکر، ساکن جورجیاست. او خود را به‌عنوان کارشناس شبکه‌های اجتماعی به مادران معرفی می‌کرد و به آن‌ها وعده می‌داد برای حساب دخترانشان در اینستاگرام، ده‌ها هزار دنبال‌کننده دست‌وپا کند. وقتی رد «واکر» را می‌زنند مشخص می‌شود او در زندان مشغول گذراندن محکومیت ۲۰ ساله به خاطر سوءاستفاده جنسی از کودکان است و در عین حال با گوشی قاچاقی که به زندان برده، کسب و کار اینستاگرامی‌اش را هم می‌چرخاند! ممکن است با خودتان بگویید این آمار و ارقام وحشتناک مربوط به غرب است و اوضاع جوامع غربی و فرهنگشان از این حیث با ایران خودمان قابل مقایسه نیست. بله اما یادتان باشد که فضای مجازی و فناوری‌های امروزی دقیقاً با همان سبک و سیاق غرب در دسترس خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان ماست. آدم‌های سوءاستفاده چی، شیاد و... هم در هر سرزمین و هر فرهنگ و فضایی پیدا می‌شوند. پس تضمینی وجود ندارد که خدای ناکرده خانواده‌ها و کودکان ایرانی هم به ورطه‌ای بیفتند که بالاتر حرفش را زدیم. اگر برایتان سؤال ایجاد شده که در این صورت و در این وضعیت مقصر ماجرا کیست، شما را ارجاع می‌دهیم به مثالی که «نیویورک تایمز» در پایان گزارشش می‌زند: «یک سند مربوط به سال ۲۰۲۰ ایمنی کودکان را به‌عنوان یک «هدف غیرضروری» در «متا» توصیف کرده است. در این سند قید شده: «اگر در این زمینه کاری انجام دهیم، خوب است، اما اگر هیچ کاری هم نکنیم، مشکلی نیست!» نیویورک تایمز در پایان نتیجه می‌گیرد: «اسلحه آدم نمی‌کشد. آدم، آدم می‌کشد... میمون‌ها هم اسلحه داشته باشند، آدم می‌کشند... ابزارهای دیجیتال باید ایمن‌تر و مسئولانه‌تر طراحی شوند، اما درنهایت، این رفتار انسان‌هاست که تعیین می‌کند ابزارها چگونه و برای چه اهدافی مورد استفاده قرار بگیرند».
نظر شما