روزنامه شرق در سرمقاله خود نوشت: «دولت نهان» به معنی دولت در سایه یا وجود اپوزیسیون رسمی نیست که دولت مستقر را نقد کند یا منتظر نوبت قدرتیابی خود باشد. دولت نهان یعنی در یک حکومت رسمی، لایه عمیقتر و پنهانتری حکومت میکند که حتی دولت سایه یا اپوزیسیون را هدایت میکند. این باور، تقریبا همه جریانهای طبیعی، اجتماعی، علمی و فلسفی را نادیده میگیرد و همه چیز را ناشی از یک قدرت پنهان میداند. در حالی که در جهان، متفکران، گروههای مختلف، فناوران، نوآوران، تجار و صنعتگران در تلاشاند، دیدگاه «دولت نهان» همه اینها را نادیده میگیرد و فقط تحولات سیاسی را ناشی از گروهی در پس پرده میداند. هرچند دستهای پنهانی در پشت نظامهای سرمایهداری یا دستگاههای امنیتی برخی تحولات سیاسی را رقم میزنند، نمیتوانند همه جریانهای علمی، فلسفی، فرهنگی و اقتصادی را تعیین کنند. بسیاری از تحولات تاریخی نتیجه دسیسه یک گروه پنهان نیست و رشد طبیعی دارند. باور به دولت نهان سادهلوحانه است و نمیتواند همه زندگی علمی، اقتصادی و سیاسی غربیان را توضیح دهد. این باور پیامد مخربی دارد و باعث میشود جریانی تبدیل به الگویی شود که خود را در پی تشکیل دولت نهان بداند.
باور به دولت نهان سبب میشود که این باور برای افراد به الگوی حکمرانی تبدیل شود و آنها برای هدایت همه امور دولتی دست به تشکیل چنین دولتی بزنند. در این راستا، «مردم» بلاموضوع میشوند و فرقهسازی و فرقهسالاری در حکومتها رواج مییابد. همچنین، «تسخیر نهادی» و نه مردمسالاری در اولویت قرار میگیرد و ساختارها و نهادهای حقوقی را از کار میاندازند تا قوای مقننه، مجریه و قضائیه را تسخیر کنند، در واقع خود به ضد سیستم تبدیل میشوند. آنها به دلیل نداشتن عده و عده کافی، بهتدریج ضعیفترین و ناکارآمدترین نیروهای انسانی را دور خود جمع میکنند. به دلیل جذابیت نظریه «دولت نهان» برای دستیابی به قدرت، ثروت و منزلت، بهراحتی برای توجیه مقامطلبیها مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و در زیر لایهای از توجیه سیاسی یا تقدس ایدئولوژیک خود را پنهان میکند.
باور به دولت نهان باعث میشود که حرکتهای طبیعی مردم در علم، فرهنگ و اقتصاد به هم بریزد و تصور شود که رشد جامعه بشری با «برنامهریزیهای دقیق» سیاسی، نظامی و امنیتی قابل تحقق است. این باور همچنین امکان دخالت غیرسیاسیها در سیاست را افزایش میدهد و بهویژه سادهلوحی رانتجویانهای را رواج میدهد که باعث تباهی و فساد میشود. باورمندان به دولت نهان اصالتی برای قانون قائل نیستند و در پی رواج فاسدی در جامعهاند که برای کسب قدرت و ثروت باید به «دولت نهان» آویزان شوند. در نهایت، چون این باور بهتدریج افراد فاقد بدنه اجتماعی و نخبگی کافی را به سوی طبقهای تودهای و فاسد میکشاند، جنبشهای آنها فاقد ایدئولوژی روشنی میشود و زمینهساز اباحهگرایی میشود.
نظر شما