شناخت آیات الهی و فهم صحیح مفاهیم آن نیازمند تفسیر و تحلیل‌هایی تخصصی است که باید آن را در محضر اساتید بزرگ جست‌وجو کرد. شاید دسترسی عموم مردم به چنین جلساتی در این سطح مقدور نباشد تا بتوانند از آموزه‌های قرآن بهره‌مند شوند. این موضوع یکی از علل شکل‌گیری مرکزی با نام دارالتفسیر قرآن کریم در حرم عالم آل‌محمد(ع) است تا همه زائران و مجاورانش بتوانند به مفاهیم آیات کلام الهی دست یابند.
در گفت‌وگو با مجید ناجی عظیمی، کارشناس مسئول تفسیر و حدیث اداره دارالقرآن کریم حرم مطهر رضوی اقدامات و برنامه‌های انجام شده در این مرکز را مرور کردیم.
برنامه‌های منظم و منسجم برای تفسیر قرآن
دارالتفسیر حرم مطهر رضوی به عنوان محل نشر معارف قرآنی در سال ۱۴۰۱ با حضور تولیت محترم و جمعی دیگر از مدیران آستان قدس رضوی و برخی از آیات عظام و مراجع تقلید از جمله آیت‌الله العظمی سبحانی و طلبه‌های مشهد مقدس افتتاح شد. کارشناس مسئول تفسیر و حدیث اداره دارالقرآن حرم مطهر رضوی با بیان این موضوع، توضیحات خود را چنین ادامه داد: «پیش از آن در اماکن مختلف حرم مطهر جلسات و دوره‌های تفسیر قرآن کریم به صورت پراکنده برگزار می‌شد اما از این تاریخ به بعد اجرای همه برنامه‌های تفسیر قرآن انسجام یافت».
برنامه‌های برگزار شده در دارالتفسیر حرم مطهر رضوی به تفسیر آیات قرآن کریم محدود نیست و تنوع موضوعی زیادی دارد. ناجی عظیمی در این‌باره گفت: «بیان معارف کوتاه اذانگاهی، بیان معارف بین‌الصلاتین، حلقه‌های تفسیری بعد از نمازهای جماعت، کرسی‌های تفسیر قرآن، کرسی های تفسیر احادیث، جلسات محافل انس با نهج‌البلاغه، انس با صحیفه سجادیه، کارگاه‌های پاسخ‌گویی به سؤالات قرآنی و شبهات قرآنی برنامه‌هایی است که در طول یک شبانه‌روز از طرف دارالتفسیر حرم مطهر در اماکن مختلف حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود».
وی در ادامه افزود: «این جلسات با حضور اساتید مطرح و برجسته این حوزه برگزار می‌شود. اساتید کشوری مانند حجت‌الاسلام قرائتی، استاد بهرام‌پور، استاد رحیم‌پور ازغدی، استاد میرباقری و اساتید مشهدی از جمله آیت‌الله ربانی بیرجندی، حجت‌الاسلام امین‌نیا، حجت‌الاسلام واعظ موسوی و... ۴۵ مفسری هستند که در این برنامه‌ها به تفسیر آیات قرآن کریم می‌پردازند».
توجه به نسل جوان و تربیت آنان
مسئولان دارالتفسیر حرم مطهر در این دو سال برنامه‌هایی را نیز برای جذب نسل جوان به حوزه تفسیر قرآن کریم به مرحله اجرا درآورده‌اند. ناجی در این‌باره گفت: «این مرکز برنامه‌هایی با مشارکت آموزش و پرورش و حوزه علمیه برگزار کرده است که مخاطبان آنان گروه سنی جوانان و نوجوانان است، ازجمله بعضی از کرسی‌های تفسیری که در طول هفته برگزار می‌شود ویژه نوجوان است. برنامه دیگر محفل جوادالائمه(ع) است که بچه‌های گروه سنی ۸ تا ۱۲ سال مخاطب آن هستند. کرسی‌های ویژه‌ای نیز برای نوجوانان بالای ۱۰ سال ایجاد شده که برگزارکننده آن هم خود نوجوانان هستند. استاید این جلسات هم متخصصان ویژه معارف نوجوانان و کودکان هستند».
علاوه بر این، در دارالتفسیر حرم مطهر برنامه‌هایی نیز ویژه خانواده‌های این گروه سنی در حال برگزاری است؛ «برنامه‌های تربیت فرزند قرآنی، کرسی تفسیر آیه‌های خوشبختی ویژه زوجین، کرسی تفسیر آیات مناسبتی و موضوعی قرآن در حوزه خانواده که مبنای آن تفسیر رهبر معظم انقلاب است از جمله این طرح‌هاست».
تفسیر قرآن در جلسات حضوری و مجازی
تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه جزو اولویت‌های برگزاری برنامه‌های دارالتفسیر حرم مطهر است اما علاوه بر آن، جلسات تفسیری کتب دیگری مانند عیون اخبارالرضا(ع)، تحف العقول و نهج‌الفصاحه نیز برنامه‌ریزی شده که در دارالحجه، دارالعباده و رواق امام خمینی(ره) در قالب‌های نشست، حلقه‌های معرفت یا کارگاه‌های مختلف برگزار می‌شود. کارشناس مسئول تفسیر و حدیث اداره دارالقرآن حرم مطهر رضوی با توضیح این نکته درباره برنامه جدید این مرکز گفت: «به‌تازگی برای زائران غیرایرانی هم برنامه تفسیر قرآن ویژه عرب‌زبان‌ها را شروع کردیم که دو روز در هفته در مکان دارالتفسیر برگزار می‌شود. این جلسات به صورت تفسیرهای سوره به سوره و با حضور اساتید ایرانی است که به زبان عربی مسلط هستند».
براساس آمار ارائه شده از سوی ناجی عظیمی، روزانه حداقل ۱۰۰ نفر از دو برنامه رسمی (کرسی‌های معارفی) که در دارالتفسیر برگزار می‌شود، به صورت مستقیم استفاده می‌کنند؛ «علاوه بر جلسات حضوری، بخش مهمی از برنامه‌های دارالتفسیر در فضای مجازی برگزار می‌شود. فعالیت ما در کانال زندگی بر مدار قرآن در پیام‌رسان ایتاست که به‌طور متوسط روزانه هزاو ۵۰۰ نفر تا ۲ هزار نفر هم از این محتواها استفاده می‌کنند».
مرکزی که شناخته شده است
با توجه به تأکید تولیت معزز بر اهمیت تفسیر قرآن در حرم مطهر و شناخته شدن مرکز دارالتفسیر در مجامع قرآنی و میان عموم مردم، این مرکز نیز همکاری‌ها و مشارکت‌های خود را با سایر مراکز فعال در این حوزه افزایش داده است. مجید ناجی عظیمی در این خصوص چنین توضیح داد: «برخی از برنامه‌های برگزار شده در دارالتفسیر حرم مطهر با مشارکت ارگان‌ها و نهادهای فرهنگی مختلفی در حال برگزاری است که ثمره آن شناخته شدن دارالتفسیر در حوزه‌های قرآنی مختلف مشهد از جمله سازمان تبلیغات، دانشگاه رضوی، دانشگاه امام رضا(ع)، حوزه علمیه و... است. از جمله این اقدامات، برنامه تفسیر قرآن کریم بود که در ماه رمضان گذشته با حضور استاد قرائتی برگزار شد و بسیاری از فعالان و اساتید قرآنی در آن شرکت کردند. دیگر موارد، برنامه‌های ثابتی است که با مشارکت دانشگاه‌ها برگزار می‌شود. از جمله آن‌ها می‌توان به برپایی جلسات کلاس درس واحد تفسیر قرآن و حدیث دانشگاه رضوی و امام رضا(ع) به مرکزیت دارالتفسیر اشاره کرد».
دارالتفسیر قرآن کریم حرم مطهر که در ورودی بست شیخ طبرسی، سمت راست جنب باغ رضوان واقع شده، از ساعت ۷ صبح تا ۸ شب فعالیت می‌کند.
نظر شما