در سال‌های اخیر، یکی از چالش‌های اصلی کشور ما در زمینه انرژی، مصرف بی‌رویه و غیر بهینه منابع انرژی به‌ویژه گاز طبیعی بوده است. این مصرف بی‌رویه، که عمدتاً در میان مشترکین پرمصرف مشاهده می‌شود، نه تنها موجب هدررفت منابع ارزشمند می‌شود، بلکه به‌طور مستقیم بر روی ناترازی تولید و مصرف انرژی تأثیر می‌گذارد و مشکلات متعددی مانند کمبود گاز و قطعی برق را به همراه دارد. یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی برای مقابله با این بحران، اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی برای مصرف گاز است. این طرح با هدف اصلاح الگوی مصرف انرژی، می‌تواند رفتار مصرفی پرمصرف‌ها را تغییر دهد و آن‌ها را به استفاده بهینه از منابع انرژی سوق دهد. در این راستا، تعرفه‌گذاری پلکانی نه تنها به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز مشارکت بخش خصوصی در عرصه بهینه‌سازی و ارتقاء تکنولوژی‌های مصرف انرژی نیز می‌شود. این تحول می‌تواند به‌عنوان یک راهکار جامع و موثر برای تحقق صرفه‌جویی‌های بلندمدت در مصرف انرژی و توسعه زیرساخت‌های مرتبط با آن مورد استفاده قرار گیرد.
در همین راستا، با جعفر قادری، رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، مصاحبه‌ای داشتیم که به بررسی تأثیرات تعرفه‌گذاری پلکانی گاز بر بهینه‌سازی مصرف انرژی و نقش بخش خصوصی در این حوزه پرداخت.
قادری معتقد است که این طرح علاوه بر کاهش مصرف بی‌رویه گاز، می‌تواند انگیزه‌ای برای ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به حوزه بهینه‌سازی انرژی باشد و موجب نوسازی زیرساخت‌ها و توسعه فناوری‌های جدید در این بخش شود. وی همچنین تأکید کرد که با اصلاح یارانه‌های انرژی و هدایت منابع به سمت تولید و صنعت، امکان تأمین پایدار گاز برای صنایع فراهم خواهد شد، که در نهایت به افزایش بهره‌وری، جلوگیری از خاموشی‌ها و رشد اقتصادی کشور منجر می‌شود.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: یکی از چالش‌های عمده کشور ما در حوزه انرژی، به‌ویژه در مصرف گاز، مصرف بی‌رویه و غیر بهینه آن توسط برخی مشترکان است. این گروه، که غالباً به عنوان پرمصرف شناخته می‌شوند، با دریافت یارانه‌های انرژی به‌طور غیرمنصفانه‌ای از منابع کشور بهره‌برداری می‌کنند. در حالی که این منابع می‌توانند برای تأمین نیازهای اساسی و توسعه زیرساخت‌های کشور مصرف شوند، مصرف بی‌رویه و ناترازی در تولید و مصرف انرژی موجب بروز بحران‌هایی مانند کمبود گاز، قطعی برق، ناترازی در درآمدهای ارزی و از دست رفتن فرصت‌های صادراتی انرژی می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی برای مقابله با این بحران، اجرای سیستم تعرفه‌گذاری پلکانی برای مصرف گاز است. این سیستم که به صورت تدریجی قیمت گاز را برای مصرف‌کنندگان پرمصرف افزایش می‌دهد، می‌تواند به‌طور مؤثری رفتار مصرفی این گروه‌ها را اصلاح کند و آن‌ها را به سمت مصرف بهینه سوق دهد. با این کار، نه تنها هدررفت منابع انرژی کاهش می‌یابد، بلکه ظرفیت تولید و صادرات انرژی به دیگر کشورها نیز افزایش می‌یابد.
فایده‌های بلندمدت تعرفه‌گذاری پلکانی برای بخش انرژی کشور
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان می‌کند: با اعمال تعرفه‌های متناسب و تصاعدی، دولت می‌تواند منابع انرژی را به‌طور بهینه به سمت بخش‌های تولیدی و صنایع بزرگ که نیاز به انرژی دارند، هدایت کند. به این ترتیب، تولیدکنندگان داخلی و بخش‌های صنعتی به جای آنکه با خاموشی‌ها و تعطیلی در زمستان مواجه شوند، قادر خواهند بود تا انرژی مورد نیاز خود را تأمین کرده و از این طریق بتوانند تولید خود را افزایش دهند.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این، با اصلاح الگوی مصرف انرژی از طریق تعرفه‌گذاری پلکانی، فرصت‌های جدیدی برای صادرات انرژی به کشورهای همسایه ایجاد خواهد شد. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز در منطقه تبدیل شود. اما این هدف تنها زمانی محقق می‌شود که مصرف داخلی به‌طور مؤثر کاهش یابد و منابع انرژی کشور به‌طور بهینه استفاده شوند.
آسیب‌های یارانه دادن به پرمصرف‌ها
وی در ادامه افزود: از سوی دیگر، سیاست‌هایی که بر اساس آن یارانه‌های انرژی به‌طور یکسان به همه مصرف‌کنندگان داده می‌شود، نه تنها موجب اتلاف منابع می‌شود بلکه به‌طور غیرمنصفانه‌ای به افراد و گروه‌هایی که از توان مالی خوبی برخوردار هستند، یارانه تعلق می‌گیرد. این مسئله سبب می‌شود که در عین حالی که بخش‌هایی از جامعه نیاز به یارانه‌های انرژی دارند، منابع مالی کشور به سمت مصرف بی‌رویه انرژی هدایت شود.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان می‌کند: موردی که در اینجا حائز اهمیت است، رفتارهای غیرمسئولانه برخی از مشترکان پرمصرف است که در ایام پیک مصرف، حتی در شرایط بحران انرژی، از گاز برای گرم کردن استخرهای خانگی یا سایر مصارف غیرضروری استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی، پرداخت یارانه به این افراد غیرقابل توجیه است. به‌جای آن، باید تنها به کسانی که مصرف بهینه دارند و از انرژی به‌طور معقول استفاده می‌کنند، یارانه تعلق گیرد.
وی ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین تأثیرات اجتماعی و اقتصادی اصلاح الگوی مصرف انرژی از طریق تعرفه‌گذاری پلکانی این است که به‌طور مستقیم به بهبود وضعیت مالی دولت و ارتقای کیفیت زندگی مردم کمک خواهد کرد. دولت می‌تواند منابع مالی آزاد شده از کاهش یارانه‌ها را در پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای صرف کند و به این ترتیب به رشد اقتصادی در بخش‌های مختلف دست یابد. مصرف بهینه انرژی؛ انرژی را به بخش‌های دیگر اقتصاد نیز می‌رساند که در نهایت نفع آن به همه خواهد رسید و به کاهش هزینه‌های زندگی خانواده‌ها منجر می‌شود.
رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید در پایان افزود: با اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی گاز برای پرمصرف‌ها، منابع انرژی در دسترس بخش صنعتی خواهد بود و به این ترتیب، با کاهش مصرف مشترکان پرمصرف، صنایع به جای آنکه با خاموشی‌ها و تعطیلی در زمستان مواجه شوند، قادر خواهند بود تا تولیدات خود را تداوم بخشند.
نظر شما