حجت الاسلام والمسلمین حسین فرزانه، معاون جدید آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه رضوی با تاکید بر اینکه اصل مطالبه تحوّل که از سوی تولیت معزّز آستان قدس رضوی و مدیران محترم سازمان علمی فرهنگی این آستان مطرح شده، مطالبه ای کاملاً منطقی و بلکه ضروری است، به خبرنگار ما گفت: نوسازی و بازنگری در برنامه‌های آموزشی دانشگاه رضوی، به دلیل تغییرات شگرفی که در شیوه‌ها و مدل‌های آموزشی، نظام مدیریت علم و نیز نیازها و اولویت های جامعه ایرانی رخ داده، ضرورتی ناگزیر است.
وی افزود:رهبر معظم انقلاب در یک سخنرانی به‌صراحت فرمودند: «حوزه‌های علمیه اگر از تحول بگریزند، اگر نمیرند، منزوی خواهند شد»؛ این فرمایش ایشان به این معناست که فرار از تحول مساوی با انزوا و اضمحلال است؛ بنابراین بعید می‌دانم کسی با اصل ضرورت تحول، مخالفتی داشته باشد.
معنای تحول
حجت‌الاسلام فرزانه با بیان اینکه، اساساً تحول، نشانه زنده‌بودن و شادابی یک مرکز علمی و رکود و ایستایی از نشانه‌های اضمحلال و رخوت یک سیستم آموزشی است، خاطرنشان کرد: آنچه مهم است، شفاف‌شدن مصادیق تحول و ابعاد آن و نیز پیاده‌سازی عینی و علمی تحول در برنامه‌های دانشگاه، است.
وی معنای تحول را، ایجاد یکسری تغییرات هدفمند و برنامه ریزی شده در ساختارها، فرآیندها و راهبردهای حاکم بر یک مجموعه به منظور انتقال آن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب دانست و ادامه داد: دانشگاه رضوی می تواند ضمن حفظ اصالت حوزوی خود، تحولاتی را در سیستم آموزش و پذیرش خود، ایجاد نماید.
خدمات پرشمار به حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها
فرزانه، خاطرنشان کرد: واقعیّت آن است که دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در طول ۴۰ سال گذشته، خدمات پرشمار کم نظیر بلکه بی نظیری را به مراکز علمی اعم از حوزه های علمیه، دانشگاه‌ها و نیز نهادی حکومتی و بلکه به جامعه ایران ارائه کرده است. ازاین‌جهت، این مرکز علمی فاخر را کاملاً موفق و شاید یکی از کارآمدترین نهادهای علمیِ حوزوی کشور، می‌دانم. این واقعیتی است که بارهاوبارها از سوی بزرگان و اساتید صاحب‌نظر ملی و بین‌المللی در رشته‌های گوناگون علمی به‌صراحت، بیان شده است.
وی افزود: معتقدم برای حفظ و استمرار این موفقیت‌ها، لازم است دانشگاه با ایجاد تغییراتی در نظام‌های آموزش، گزینش و پژوهش خود، وارد مرحله تازه و جدیدی از حیات خود شود تا بتواند، چون گذشته، نهادی تأثیرگذار و کارآمد باشد، ازاین‌رو بر این باورم که دانشگاه علوم اسلامی رضوی در آستانه ۴۰ سالگی به بلوغ و پختگی لازم برای نوعی پوست اندازی و ورود به افق های جدید رسیده است که البته این مهم، تنها با کمک و حمایت اعضای هیات علمی، که همگی بدون استثناء در رشته خود صاحب نظر، واجد مهارت، متعهد و متخصص هستند، ممکن خواهد بود.
چالش‌های نهادهای علمی
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه رضوی، تصریح کرد: ما مشکلاتی در نظام آموزشی خود داریم که برخی از آنها، مختص به دانشگاه رضوی نیست؛ بلکه از چالش‌های نهاد علم در همه مراکز علمی کشور، محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: انبوه‌خوانی، حافظه محوری، عدم انعطاف سیستم آموزشی، کمیت گرایی در سنجش، پژوهش‌های جزیره‌ای، فردی و نظری، عدم مشارکت طلاب و دانشجویان در فرایند تولید علم، افسردگی علمی برخی دانشجویان به دلیل عدم درک رابطه معنادار میان آموخته‌ها و نیازهای جامعه، عدم استفاده از مدل‌های نوین آموزشی، کهنه بودن شیوه‌های گزینش دانشجو، عدم ارائه آموزش‌های الکترونیک و... پاره‌ای از این معضلات است.
وی تأکید کرد: این معضلات، مختص به دانشگاه رضوی نیست؛ بلکه مشابه این اشکالات در حوزه‌های علمیه و سایر دانشگاه‌های دیگر نیز وجود دارد و حل آن، نیازمند برنامه‌ریزی‌های علمی و تدریجی است.
طراحی مدل آموزشی کارآمد
حجت‌الاسلام فرزانه، با اشاره به اینکه، آنچه فعلاً در دستور کار معاونت آموزشی است، طراحی مدلی برای کارآمدسازی آموخته‌های علمی است، بیان کرد: به دنبال آن هستیم که به دانشجویان قدرت کیفیت‌بخشی به اطلاعات و استفاده از آموخته‌ها، برای حل مسائل و معضلات عینی موجود را اعطا و دانش‌پژوه را در فرایند تولید علم، درگیر کنیم.
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد، اساساً علم نافعی که در روایات از آن یاد شده نیز چیزی جز این نیست، یعنی علمی که مقرون با عمل باشد و در بهبود کیفیت زندگی مادی و معنوی، تأثیرگذار باشد.
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، افزود: به دلیل وابستگی این دانشگاه به آستان قدس رضوی، اولویت اول، نیازها و مسائل این آستان مقدس، در مرحله بعد شهر مشهد و در نهایت مسائل کشوری و بین‌المللی برای دستیابی به مدل‌ها و نظام‌واره‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی مادی و معنوی بشر است.
وی خاطرنشان کرد: بدون دستیابی به این نظام‌ها، نمی‌توانیم نقشی در ایجاد تمدن نوین اسلامی، داشته باشیم، بنابراین باید به دنبال تعلیم داده‌هایی به طلاب و دانشجویان باشیم که در حل معضلات و مسائل و نیازها، دخالت دارند.
نظر شما