حجت‌الاسلام سید نقی مهدی زیدی در خطبه‌های نماز جمعه که در تاراگرای هند برگزار شد، با اشاره به وصیت‌نامه امام حسن عسکری(ع)، بر اهمیت ادای حقوق والدین در حیات و پس از مرگ تأکید کرد و فراموش کردن والدین فوت شده را مصداق "عاق والدین" دانست.

وظیفه فرزندان پس از مرگ والدین

وی افزود: نیکی به والدین تنها محدود به دوران زندگی آن‌ها نیست، بلکه پس از وفات‌شان نیز فرزندان باید با انجام اعمال نیک، حقوق آن‌ها را ادا کنند و اگر کسی والدینش را پس از مرگ فراموش کند و برای آن‌ها هیچ عمل خیری انجام ندهد، در زمره عاق والدین قرار می‌گیرد، حتی اگر در زمان حیات آن‌ها خدمت‌گزار بوده باشد.

حقوق والدین پس از وفات شامل چه مواردی است؟

این عالم هندی به چند مورد از وظایف فرزندان نسبت به والدین درگذشته اشاره کرد و افزود : انجام واجبات فوت‌شده مانند نماز، روزه، حج و پرداخت بدهی‌ها.

ثواب نیکی به والدین، دوطرفه است

بر اساس روایت امام جعفر صادق (ع)، اگر فرزند به نیت والدین اعمالی چون نماز، صدقه، حج یا روزه انجام دهد، هم والدین از ثواب آن بهره‌مند می‌شوند و هم خود فرزند. علاوه بر آن، خداوند پاداش بیشتری به چنین فردی عطا خواهد کرد.

هشدار پیامبر اکرم (ص): عاق والدین از بوی بهشت نیز محروم می‌شود

حجت‌الاسلام سید نقی مهدی با استناد به حدیثی از پیامبر اسلام (ص) گفت:از نافرمانی والدین بپرهیزید، چراکه بوی بهشت از فاصله هزار ساله به مشام می‌رسد، اما عاق والدین و کسانی که با خویشاوندان قطع رابطه کرده‌اند، آن را استشمام نخواهند کرد.

نیکی پس از مرگ، جبران گذشته است

امام جمعه تاراگرای هند به نقل از امام محمد باقر (ع) تأکید کرد: حتی اگر کسی در زمان حیات والدین، نافرمان بوده اما پس از مرگ آن‌ها بدهی‌های‌شان را بپردازد و برای‌شان طلب آمرزش کند، خداوند او را در زمره نیکوکاران قرار خواهد داد.

حقوق والدین پس از وفات از منظر پیامبر (ص)

در روایت دیگری آمده است که مردی از پیامبر پرسید:آیا پس از وفات والدینم، هنوز حقی بر گردن من دارند؟پیامبر فرمودند:بله، برای آنان نماز بخوان، استغفار کن، دوستانشان را گرامی بدار و با خویشاوندانشان صله رحم داشته باش.

لزوم کسب اجازه از والدین در برخی اعمال شرعی

حجت‌الاسلام سید نقی مهدی زیدی در ادامه سخنان خود با اشاره به احکام فقهی تأکید کرد:در شریعت مقدس اسلام، در برخی موارد فرزند موظف است پیش از انجام عمل از والدین خود اجازه بگیرد، از جمله در واجبات کفایی مانند جهاد، مستحباتی مانند روزه مستحبی یا در عقودی مانند نذر، عهد و قسم.

دیدگاه فقهی شهید اول درباره حقوق والدین

وی یاد آور شد: شهید اول در کتاب «قواعد» ده موضوع فقهی را در رابطه با حقوق والدین مطرح کرده‌اند، که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

۱. سفر مباح و مستحب بدون اجازه والدین حرام است، مگر برای تجارت یا تحصیل علم که در آن حالت برخی فقها آن را مجاز دانسته‌اند.
۲. اطاعت از والدین حتی در موارد مشکوک واجب است.
۳. اگر والدین در وقت نماز به فرزند فرمان دهند، اطاعت آن‌ها مقدم بر نماز مستحبی است.
۴. حضور در نماز جماعت در صورتی که موجب نگرانی والدین باشد، جایز نیست.
۵. در جهاد غیرواجب، والدین حق منع دارند.
۶. در واجبات کفایی، در صورت امکان انجام توسط دیگران، والدین می‌توانند منع کنند.
۷. نماز مستحبی را می‌توان برای اطاعت والدین قطع کرد.
۸. روزه مستحب را در صورت عدم رضایت پدر نباید گرفت.
۹. اگر والدین با قسم یا عهد مخالفت کنند، آن را ترک باید کرد.
۱۰. فرزند باید از آسیب رساندن به والدین پرهیز کند و از آنان در برابر آزار دیگران دفاع نماید.

مرز اطاعت از والدین در برابر احکام الهی

خطیب تاراگرای هند تأکید کرد که اطاعت از والدین در برابر احکام قطعی الهی جایز نیست. مثلاً اگر والدین فرزند را به نوشیدن شراب یا ترک نماز امر کنند، اطاعت از آنان حرام است.
آیه شریفه سوره لقمان به روشنی می‌فرماید:اگر والدین تلاش کنند تو را به شرک وا دارند، از آن‌ها پیروی نکن.و حدیث نبوی نیز تأکید می‌کند:اطاعت از مخلوق در معصیت خالق جایز نیست.

لزوم توجه به رضایت والدین در امور مستحب و مباح

در پایان، حجت‌الاسلام سید نقی مهدی زیدی گفت: در غیر موارد وجوب عینی و محرمات، رضایت والدین باید لحاظ شود. هر عملی که موجب نارضایتی یا اذیت والدین شود، حرام و از گناهان کبیره است.