بهار که می‌شود، پدربزرگ، همان شعر قدیمی‌اش را زمزمه می‌کند: باد دوید و وزید نسیم اردوبهشت/ زندگی از سر گرفت به دامن کار و کشت... بچه که بودم فکر می‌کردم پدربزرگم اردیبهشت را ندانسته اشتباه تلفظ می‌کند و یک‌بار که پرسیدم «حالا چرا اردوبهشت؟» خندید و گفت: «... خود شاعر گفته! شاید به این خاطر که این یک ماه رو باید رفت و در بهشت طبیعت اردو زد!»قدیمی‌ها ارتباطشان با طبیعت از روی بخشش و احترام و همدلی بود. به‌خصوص روستانشینان که از حیاط خانه‌شان مستقیم وصل می‌شوند به طبیعت. اما بشر شهرنشین امروزی که سطح عمودی شهر همه منظر آسمان را از پیش چشم‌هایش دزدیده‌ و دود و غبار آلودگی آب و هوا و خاک شهر هم اجازه لمس طبیعت را از او گرفته، واقعاً محتاج این است که دمی در طبیعت بودن را غنیمت بشمرد. رسیدن اردیبهشت، این بهشتی‌ترین ماه خداوند، بهانه خوبی است برای آنکه بگوییم چرا باید به طبیعت رفت و جسم و جان انسان چرا در احتیاجی دائمی به طبیعت به سر می‌برد؟ حتی اگر خودش نداند که محتاج است!

حمام جنگل
فشار روانی زندگی شهری امروز، می‌تواند کاری کند که ما مدام احساس خستگی جسمی و فرسودگی بدنی داشته باشیم. حالا که مجبور به زندگی در حصارهای شهر هستیم و روح و روانمان هم زیر فشارهای مشکلات زندگی در حال فروپاشی است، خوب است از فرصت بهار و به‌خصوص بهشت اردیبهشت برای دمی فاصله گرفتن از هیاهوی شهر نهایت استفاده را ببریم.
در ژاپن که از نظر ما ایرانی‌ها مهد فناوری و پیشرفت و مدرنیته است، اصطلاحی وجود دارد به نام «حمام جنگل»! به این صورت که پیاده‌روی در جنگل را به عنوان یکی از شیوه‌های روان‌درمانی مورد استفاده قرار می‌دهند. در تحقیقاتی هم به این نتیجه رسیده‌اند که در مناطقی از این کشور که پوشش جنگلی بیشتری وجود دارد، نرخ مرگ و میر بر اثر انواع سرطان‌ها کمتر است. دانشمندان علم گیاه‌شناسی هم به این نکته پی برده‌اند که درختان پیشرفته‌ترین گیاهان کره زمین‌اند. آن‌ها هم توانایی ارتباط برقرار کردن با خود را دارند و هم به ایجاد ارتباط با انسان‌ها علاقه‌مندند و زبان ارتباطی آن‌ها انرژی است. آن‌ها نه‌تنها می‌توانند دی‌اکسیدکربن را جذب و به جای آن اکسیژن به محیط بدهند، بلکه با جذب انرژی‌های منفی می‌توانند انرژی مثبت زیادی از خود متساعد کنند. راز درمان‌گری درخت‌ها هم احتمالاً همین اکسیژن سرشار است که با بخشیدن آن به مغز و بدن ما، حالمان را بهتر می‌کنند.
به نظر بد نیست درختی را در نزدیکی محل زندگی یا کار خود انتخاب کنیم و به صورت مداوم به آن سر بزنیم و سعی کنیم ارتباط حسی و عاطفی با او برقرار کنیم. اندیشمندان معتقدند تکرار ملاقات با یک درخت به ایجاد رابطه‌ای عمیق میان انسان و درخت منجر می‌شود و تبادل انرژی میان آن‌ها راحت‌تر صورت می‌گیرد.

بنشین بر لب جوی و...
حتماً برای همه ما پیش آمده که صدای آب، جوش و خروش یک رودخانه و دست و رو شستن در آب سرد و زلال یک چشمه در همان لحظه و در یک آن چقدر می‌تواند ما را سرحال بیاورد. در احادیث و گفته‌های بزرگان دینی ما هم فراوان به سخنانی برمی‌خوریم در اهمیت آب و شفابخشی این مایه‌ حیات. جالب اینکه اندیشمندان هم به‌تازگی دریافته‌اند رودخانه می‌تواند سودای مغز را از بین ببرد و تماشای رودخانه و شنیدن صدای عبور آب می‌تواند موجب بهبود غلبه سودا در انسان شود. علاوه بر اینکه راه رفتن درون آب و کف پا را به سنگ و شن‌های کف رودخانه ساییدن نه‌تنها موجب خروج انرژی‌های منفی از بدن می‌شود؛ بلکه این ماساژ طبیعی تمام خستگی‌های جسم را نیز برطرف می‌کند. بماند که خنکای آب موجب افزایش گردش خون در بدن و تنظیم فشار خون هم می‌شود. اما نکته شگفت درباره فواید آب‌نوردی اینجاست؛ امکان ندارد در حال راه رفتن در رودخانه باشید و به جز لذت بردن از لحظه حال، ذهنتان متوجه مسائل دیگر باشد! آب همه اضطراب‌های روزمره و استرس‌های ناشی از مشکلات شخصی‌تان را حل می‌کند و بیماری‌ها را از پوستتان بیرون می‌کشد و با خود می‌برد. شما فقط قدم بزنید.
و اما کودکان و طبیعت. این حرف را این روزها زیاد از پدر و مادرها می‌شنویم که بچه‌های این دوره و زمانه پرجنب‌وجوش و پرتحرک هستند و نمی‌شود آن‌ها را کنترل کرد. بیش‌فعالی، اختلال نقص توجه و از این دست برچسب‌هایی که به طفل‌های معصوم امروزه زده می‌شود یک داروی ساده و در دسترس دارد: طبیعت و آب و هوای پاک آن. کودکان مظلوم شهری نه‌تنها در چهاردیواری‌ خانه‌های کوچک آپارتمانی محبوس‌اند؛ بلکه از داشتن یک هوای سالم و پاک هم محروم‌اند. بچه‌ها سرشار از انرژی‌هایی هستند که باید به صورت درست تخلیه شود. کودکی که در کوه و تپه‌ها جست‌وخیز کند، لب جوی و رودخانه مشغول آب بازی و سنگ‌بازی شود، از درخت‌ها بالا برود و ریه‌هایش از هوای پاک و تازه طبیعت پر شود، وقتی به خانه برگردد، بره رام و آرامی می‌شود که با معجزه طبیعت حالش رو به راه شده. انرژی‌های خفته درونش بیرون زده‌اند، ماهیچه و استخوان‌هایش تقویت شده‌اند و اکسیژن خالص مغزش را حسابی بیدار کرده است. در پژوهشی علمی این واقعیت مشاهده شد که کودکان دارای نقص توجه، تنها با ۲۰ دقیقه فعالیت در پارک، تمرکز بهتری پیدا کردند. معجزه طبیعت حتماً قوی‌تر از پارک خواهد بود.

حالا کمی بخوابید
احتمالاً دیده و شنیده‌اید که نویسنده‌ها به کوه و دشت می‌زنند تا در سکوت طبیعت شاهکارشان را خلق کنند یا نقاشانی که بوم‌هایشان را در دل طبیعت برپا می‌کنند و شاعرانی که صدای بلبل‌ها و آواز خروشان رود و بوی گل‌های صحرایی طبع شاعری‌شان را بیدار می‌کند. این نکته که طبیعت موجب افزایش خلاقیت ذهن می‌شود نه‌تنها به خاطر اکسیژن‌رسانی بیشتر به مغز در طبیعت است، بلکه حضور در طبیعت حواس انسان را به‌شدت تحریک می‌کند و موجب بالا رفتن عملکرد آن می‌شود. خلاقیت هم زمانی بروز می‌کند که انسان بتواند از همه حواس خود بهترین استفاده را بکند و تجربه خود را از حس شنوایی و بینایی و بویایی بالا ببرد.
شاید این‌طور به نظر برسد که خوابیدن روی سطح سفت و سنگلاخی به‌راحتی خواب روی یک تخت گرم و نرم در خانه نباشد، اما امیدوارم تجربه یک چرت نیمروزی زیر سایه‌ خنک درختی کهنسال دریک ظهر گرم بهاری را در زندگی‌تان داشته باشید. خوابی که شاید دقایقی بیشتر طول نکشد اما پس از بیداری سبکبالی و آرامش خاصی را نصیب آدمی می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد خوابیدن در طبیعت به مراتب آسایش‌بخش‌تر وعمیق‌تر از خوابیدن در خانه است. افرادی که در محیط‌های طبیعی زندگی می‌کنند نسبت به افرادی که در مناطق شهری به سر می‌برند خواب عمیق‌تر و دلچسب‌تری دارند. از آنجا که قرار گرفتن در معرض نور طبیعی موجب تنظیم خواب انسان می‌شود، ترشح هورمون‌های خواب و بیداری به شکل صحیحی در بدن رخ داده و خوابیدن با کیفیت بهتری اتفاق می‌افتد. همین است که پدربزرگ و مادربزرگ‌های روستایی زودخواب و سحرخیزند و اگر خودتان هم تجربه حضور در روستا را داشته باشید می‌بینید که تنها ساعتی پس از غروب آفتاب خواب شما را فرا می‌گیرد.

خبرنگار: سکینه تاجی