مدیریت زائران غیرایرانی حرم مطهر رضوی در دهه کرامت یعنی از میلاد باسعادت حضرت معصومه(ع) تا میلاد مبارک حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) برنامه‌های متنوعی برای این گروه از زائران تدارک دیده است. این برنامه‌های مذهبی، فرهنگی و هنری برای سه گروه از زائران آسیای مرکزی و اروپا، غرب آسیا و شبه‌قاره و در بخش‌های مختلفی اجرا می‌شوند.
از زیارت تا همایش خانوادگی برای زائران غرب آسیا
عموم زائرانی که از غرب آسیا به زیارت حرم مطهر امام رضا(ع) مشرف می‌شوند، عرب‌زبان هستند. موضوع نخستین بخش برنامه‌های در نظر گرفته شده برای این گروه از زائران، زیارت است. حجت‌الاسلام ذوالفقاری با اشاره به این موضوع توضیح داد: «الی الرئوف» یکی از این برنامه‌هاست که با حضور کاروان‌های زیارتی بین‌المللی در روز میلاد حضرت ثامن‌الحجج(ع) برگزار می‌شود و در آن زائران از ورودی غدیر تا پنجره فولاد صحن جمهوری حرکت کرده و گل‌هایی را به محضر امام(ع) تقدیم می‌کنند. دومین برنامه زیارتی برای زائران عرب‌زبان نیز اجرای زیارت با آداب وارده با عنوان «فی حضن الضامن» در دهه کرامت است که در صحن‌های آزادی و انقلاب و مسجد گوهرشاد برگزار می‌شود.
در بخش معارف رضوی نیز جلسات ویژه‌ای برای معرفی، قرائت و شرح عیون اخبار الرضا(ع) در قالب کلاس و محافل عمومی در رواق دارالرحمه برپا می‌شود و هدف از آن معرفی تُراث ارزشمند رضوی در دهه کرامت است. دیگر برنامه این بخش نیز تصویرسازی و طراحی پوسترهای رضوی با استفاده از هوش مصنوعی و بر اساس حدیث العاشرة و ماالعاشرة از امام رضا(ع) است که فراخوان آن از 20 فروردین اعلام شده و تا 20 اردیبهشت ادامه دارد.
حجت‌الاسلام ذوالفقاری درباره بخش هنری برنامه‌های حوزه زائران عرب‌زبان نیز گفت: روایت شرح زندگی شیخ صدوق و نگارش کتاب عیون اخبار الرضا(ع) برای عموم زائران، اجرای برنامه «التغرید الرضوی» با حضور گروه سرود پنج زبانه خورشید هشتم و انشاد رضوی در روز ولادت حضرت معصومه(س) و روز میلاد حضرت رضا(ع) در دارالمرحمه، اجرای سرود مشترک آستان قدس و عتبه عباسیه با عنوان «یا ملاذ الحائرینا» همزمان با روز میلاد امام رضا(ع) در همین رواق و برنامه حکایات رضوی بر اساس کتاب مشق خوب به زبان عربی با اجرای مربیان کودک، برنامه‌های هنری ویژه زائران غرب آسیا در دهه کرامت است.
دیگر بخش این برنامه‌ها اجرای سنت‌های غیرایرانی برای این گروه از زائران حرم منور رضوی در ایام میلاد حضرت ثامن‌الحجج(ع) است. «اسرة الکرامة» همایش ویژه خانواده‌های زائران عرب‌زبان بوده که با هدف ارائه مباحث تربیتی خانواده‌ها در روز میلاد حضرت معصومه(س) در دارالرحمه برگزار شد. دیگر برنامه در این بخش، ویژه برنامه‌ای برای بانوان عرب‌زبان با نام «بانوی کرامت و شفاعت» است که در همین رواق به اجرا رسید. مسابقه حفظ حدیث رضوی برگرفته از کتاب «عبقات النفوس من کلمات شمس الشموس» با حضور استادان عرب‌زبان در دو رواق دارالرحمه و دارالمرحمه دیگر برنامه دهه کرامت است.
مدیریت زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی مراسمات ویژه‌ای را نیز برای زائران غرب آسیا برنامه‌ریزی کرده است. برنامه «رایة الهدایة» از جمله آن‌هاست که در روز میلاد حضرت معصومه(س) برگزار شد. در این برنامه خادمان حرم حضرت معصومه(س) با پرچم حرم ایشان در دارالمرحمه حضور پیدا می‌کنند. مراسمات مذهبی با حضور سخنرانان و مداحان بین‌المللی و مطرح جهان عرب نیز دیگر برنامه اجرایی در دارالمرحمه است. برگزاری جشن تکلیف با حضور دختران سوری و دیگر دختران مدارس عرب‌زبان مشهد در صحن غدیر نیز از جمله مراسمات ویژه در دهه کرامت است.
کاروان‌های هندی و پاکستانی در آیین طبق دسترخوان
دیگر گروه‌های مهم و پرشماری که برای زیارت به مشهدالرضا(ع) می‌آیند، زائران اردوزبانی هستند که عموماً اهل هندوستان و پاکستان هستند. برنامه‌های در نظر گرفته شده در بخش زیارتی برای این گروه از زائران شامل حضور کاروان‌های زیارتی اردوزبان برای قرائت زیارت امین‌الله روبه‌روی پنجره فولاد، اقامه نماز زیارت و اهدای گل در برنامه «امام رئوف(ع) کی آغوش می» است که ساعت 10 صبح هر روز در دهه کرامت برگزار می‌شود.
مدیر زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی درباره برنامه‌های بخش معارف رضوی نیز چنین توضیح داد: برگزاری 6جلسه کلاس در قالب برنامه «محضر عالم آل محمد(ع) مین» در رواق غدیر نیز نخستین برنامه این بخش است که با هدف بیان مطالب فاخر و کاربردی از امام رضا(ع) برگزار می‌شود. برنامه «علمی کانفرنس» نیز شامل تلاوت، سخنرانی و پرسش و پاسخ است که 16 اردیبهشت 1404 در اتاق جلسات فاطمیون با مشارکت فرهیختگان اردوزبان اهل تشیع و تسنن برگزار خواهد شد. برگزاری 9 مسابقه حرم‌شناسی و مشاهیر مدفون در حرم مطهر برای کودکان در رواق غدیر و طرح حفظ 20 حدیث از امام رضا(ع) با هدف شناسایی و تشویق قاریان و حافظان احادیث رضوی نیز دیگر برنامه‌های این بخش است. آخرین برنامه هم «پرده‌خوانی مسیر ولایت» است که با مشارکت کاروان‌های زیارتی اردوزبان در رواق غدیر برگزار خواهد شد.
«قرآن کی ضیا پاشی» عنوان محفلی برای انس با قرآن است که با حضور قاریان شبه‌قاره در رواق غدیر برگزار می‌شود.
بخش مهم دیگر برنامه‌های ویژه زائران اردوزبان برپایی سنت‌های خاص این گروه از زائران است. «طبق دسترخوان» نام برنامه‌ای است که در آن کاروان‌های هندی و پاکستانی آیین‌های مذهبی خود را معرفی می‌کنند. در این برنامه این زائران با طبق‌هایی پر از میوه، آجیل و تنقلات از هتل‌های خود به سمت حرم مطهر حرکت می‌کنند و با ورود از درب باب الجواد(ع) به سمت رواق غدیر می‌روند. ذوالفقاری در ادامه گفت: «عفت و پاکدامنی کا مظهر» و «امام ثامن ضامن(ع)» برنامه‌هایی در بخش مراسمات ویژه است که شامل تلاوت قرآن، مداحی، اجرای سرود و سخنرانی در رواق غدیر می‌شود و بانوان اردوزبان زائر و مجاور نیز در آن مشارکت دارند. دومین ویژه‌برنامه دهه کرامت نیز «محفل مقاصده و مشاعره» است که در قالب شعرخوانی و قصیده‌خوانی با هدف شناسایی خادمان شعر و ادب اردو و مشارکت آن‌ها در مولودی‌خوانی و مدیحه‌سرایی اجرایی می‌شود. برنامه «رایة الهدایة» آخرین برنامه این بخش است که برای زائران اردوزبان در دارالمرحمه برگزار می‌شود.
در بخش هنری نیز برنامه «حرم کا مؤذن» شامل مسابقه اذان در میان زائران اردوزبان با هدف شناسایی و تشویق مؤذن‌های اردوزبان و «روایت‌گری شرح زندگی شیخ صدوق و نگارش کتاب عیون اخبار الرضا(ع)» در رواق غدیر به اجرا می‌رسد.
اجرای برنامه‌های زائران آسیای مرکزی و اروپا در رواق ملل و دارالرحمه
سومین گروه زائری که مدیریت زائران غیرایرانی برای حضور آنان در دهه کرامت برنامه‌ریزی کرده است، زائرانی هستند که از کشورهای آسیای مرکزی، اروپا و... به حرم مطهر رضوی می‌آیند. حجت‌الاسلام ذوالفقاری درباره مراسم ویژه این گروه از زائران گفت: نخستین بخش اجرای سرود امام رضایی توسط گروه سرود خورشید هشتم به زبان آذری در رواق دارالرحمه است. برنامه بعدی «کرامت خانیمی» است که شامل اجرای گروه سرود راه خورشید آذری، سخنرانی و مدیحه‌سرایی در سالروز میلاد حضرت معصومه(س) در رواق ملل بوده که با حضور بانوان آذری زبان فرهیخته از جمهوری آذربایجان بود. برنامه «طلوع رضوان» با قرائت قرآن، زیارت، سخنرانی و مدیحه‌سرایی در سالروز میلاد حضرت امام رضا(ع) نیز در رواق ملل با حضور زائران حوزه قاره آفریقا برگزار می‌شود. ویژه‌برنامه‌هایی نیز برای کاروان‌های آذری‌زبان آسیای مرکزی که از کشورهای ترکیه، آذربایجان و ازبکستان آمده‌اند برگزار می‌شود که شامل قرائت قرآن، زیارت، سخنرانی، مدیحه‌سرایی و اجرای گروه سرود خورشید هشتم در سالروز میلاد حضرت امام رضا(ع) در رواق دارالرحمه است.
اهدای گل به میهمانان غیرمسلمان بازدیدکننده از حرم مطهر همراه با توضیح مناسبت دهه کرامت توسط کارشناس مذهبی نیز همه روزه در صورت حضور گردشگران غیرمسلمان در رواق ملل اجرایی می‌شود.
در بخش معارف رضوی نیز مراسمی مذهبی به زبان انگلیسی شامل قرائت قرآن، زیارت، سخنرانی و مدیحه‌سرایی برای زائران گروه‌های مسلمان حوزه اروپا، آسیای شرقی و آمریکا در رواق ملل و برای زائران گروه‌های مسلمان حوزه آسیای مرکزی در رواق دارالرحمه برگزار می‌شود.
نظر شما