برای تحقق چنین هدفی نیز از چند سال پیش در کنار ایده تجمیع یا ادغام پلتفرم‌های داخلی، موضوع اتصال متقابل پلتفرم‌های داخلی نیز مطرح شده است. البته ادغام شبکه‌های اجتماعی داخلی تاکنون هرگز از سطح ایده فراتر نرفته و تبدیل به یک طرح یا لایحه نشده است تا امیدوار باشیم روزی از سوی مجلس شورای اسلامی و یا شورای عالی فضای مجازی تصویب می‌شود و قابلیت اجرایی پیدا می‌کند. اما موضوع یا راهکار اتصال متقابل پیام‌رسان‌های بومی کمی متفاوت است. درواقع این موضوع در سال ۱۴۰۲ و در زمان دولت سیزدهم از سوی سازمان فناوری اطلاعات در قالب یک طرح، اجرایی شد به‌طوری که چهار پیام‌رسان بله، ایتا، آی‌گپ و گپ امکان اتصال به یکدیگر را پیدا کرده‌اند تا کاربران بتوانند با داشتن هر کدام از این پیام‌رسان‌ها به بقیه هم پیام و فایل‌های صوتی و تصویری ارسال کنند.
درواقع با این قابلیت، شخصی که از پیام‌رسان داخلی بله استفاده می‌کند، می‌تواند با همان پیام‌رسان به کاربری که عضو پیام‌رسان فارسی دیگری همچون ایتاست پیام ارسال کند و یا کسی که در سکوی ایتا عضو است می‌تواند به کاربرانی که از دیگر پیام‌رسان‌ها همچون سروش پلاس و آی‌گپ استفاده می‌کنند پیغام و فایل ارسال کند.
با وجود این، پرسش این است آیا راهکارهای یاد شده نتیجه‌بخش خواهند بود و مهم‌تر اینکه برای داشتن یک سکوی جامع، قوی و یا قدرتمند در کشور حتماً باید پیام‌رسان‌های داخلی با هم تجمیع شوند یا اینکه بدون ادغام ساختاری و اجبار در یکی‌سازی پیام‌رسان‌های داخلی می‌شود با بهره‌گیری از زیرساخت اتصال متقابل یا رویکرد قابلیت همکاری نیز به این هدف دست پیدا کرد؟
اتصال متقابل پیام‌رسان‌های داخلی چندان موفقیت‌آمیز نبوده است
سید ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس گروه توسعه فناوری زعیم و دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به قدس می‌گوید: پشت هیچ یک از پیام‌رسان‌های داخلی یک بنگاه اقتصادی مشخصی نیست. نگاه آن‌ها بیشتر مأموریتی بوده تا اینکه کارکرد پیام‌رسانی داشته باشند، به همین دلیل نتوانستند به معنای واقعی، ایده ادغام را اجرا کنند. از این رو راه‌حل‌هایی تکنیکال مطرح کردند تا به نحوی بتوانند میان همدیگر پیام تبادل کنند که از لحاظ فنی تقریباً کار بسیار سختی است و از سوی دیگر به لحاظ اقتصادی نیز به‌صرفه نیست.
وی با اشاره به اینکه دلیلی وجود ندارد پیام‌رسان‌ها از نظر زیرساختی به یکدیگر متصل شوند، می‌افزاید: به هر حال هر پیام‌رسانی یک سوپر نودِ (super node) ارتباطی - اطلاعاتی است که در نظام شبکه‌ای‌ها، کانال‌ها و افراد ارتباط دارد، بنابراین دیگر ضرورتی ندارد ارتباط میان سوپر نودهایمان را فرد به فرد یا به اصطلاح «peer to peer» کنیم -در این ارتباط معمولاً یک فرد وجود دارد که داده می‌فرستد و بقیه داده می‌گیرند، مانند جلسه سخنرانی که یک نفر صحبت می‌کند و بقیه شنونده‌اند- که چنین مدلی در هیچ جای دنیا پیاده نشده است.
فیروزآبادی با بیان اینکه در ایران نیز پیگیری و اجرای مدل اتصال متقابل پیام‌رسان‌های داخلی چندان موفقیت‌آمیز نبوده است، تصریح می‌کند: الان در نظام جهانی همه به هم متصل‌اند. سرور، همه را به یکدیگر متصل کرده است و اینکه ما بخواهیم یک اتصال فرد به فرد از طریق دو سوپر نود بدهیم نه یکی، هنوز چنین چیزی در دنیا متداول نشده است.
وی درخصوص راهکارش برای برخورداری کشور از یک سکوی قدرتمند هم می‌گوید: برای این منظور باید یک مدل اقتصادی خوب در حوزه پیام‌رسان‌ها تعریف شود، به‌طوری که بخش‌های خصوصی قدرتمند ما احساس کنند از امنیت لازم در سرمایه و کار برخوردارند و آغاز به فعالیت در این حوزه کنند.
اتصال متقابل؛ راهکاری مؤثر در ایجاد یک پیام‌رسان قدرتمند
ناصر مزینی، عضو هیئت علمی دانشکده کامپیوتر دانشگاه علم و صنعت هم در ابتدا به چرایی تجمیع نشدن پیام‌رسان‌های داخلی می‌پردازد و به قدس می‌گوید: دلایل مختلفی در این زمینه نقش دارند، اما مهم‌ترین آن‌ها این است که مخاطبان هدف هر کدام از پیام‌رسان‌های داخلی، اعم از بخش خصوصی و یا وابسته به دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی با بقیه متفاوت است و به همین دلیل برای اینکه ادغام شوند خیلی احساس نیاز نمی‌کنند و در نتیجه چندان علاقه و اراده‌ای برای انجام این کار ندارند.
وی اما از راهکار اتصال متقابل پیام‌رسان‌های داخلی به‌منظور برخورداری کشور از یک پیام‌رسان داخلی قوی دفاع کرده و می‌افزاید: اگر نگاهی واقع‌بینانه به موضوع داشته باشیم بی‌تردید روش یاد شده سریع‌ترین، راحت‌ترین و مؤثرترین راهکار برای تقویت پلتفرم‌های بومی و ایجاد یک پیام‌رسان قوی در کشور است. البته با توجه به متفاوت بودن شرایط بومی ایران، اعمال تحریم‌های ظالمانه و چالش‌هایی که کشور با آن روبه‌رو است باید به این نکته توجه داشته باشیم که نباید عین الگوهای کشورهای دیگر را در کشور خود پیاده کنیم. برای این منظور و پیش از عملیاتی کردن هر ایده و طرحی باید یک مطالعه علمی و دقیق انجام شود.
مزینی درباره راهکارش برای شکل‌گیری یک سکوی قدرتمند در کشور تصریح می‌کند: از لحاظ فنی قابلیت‌هایش موجود است، یعنی به‌جز چند نکته کوچک و برخی ایرادهای محدود، به نظر می‌آید برای تحقق هدف یادشده از نظر فناورانه و قابلیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مشکلی وجود ندارد. فقط پیام‌رسان‌ها در این مسیر باید اعتماد عمومی را جلب کنند و اگر بتوانند یک‌سری سرویس خدمات اختصاصی راه‌اندازی و ارائه کنند که سایر سکوها قادر به ارائه چنین خدماتی نباشند در این صورت بی‌تردید فضای مناسب‌تری ایجاد می‌شود و ان‌شاءالله هدف مورد نظر که ایجاد یک سکوی داخی جامع و قدرتمند است، محقق خواهد شد.
شرکت متا هم نتوانست فیس‌بوک و اینستاگرام را به‌طور کامل ادغام کند
ابوالقاسم رجبی، کارشناس حوزه فضای مجازی هم در این باره به فارس گفته است: مدل‌های متنوع کسب‌وکار، تفاوت در مخاطبان هدف و محدودیت‌های فنی، از موانع مهم ادغام پیام‌رسان‌ها در ایران به شمار می‌روند. با وجود این، چنین ایده‌ای تنها زمانی موفق خواهد بود که خود پلتفرم‌ها به آن تمایل داشته باشند، نه صرفاً به‌عنوان یک سیاست تحمیلی از بالا اجرا شود.
وی با اشاره به اینکه مدل‌های فنی پیام‌رسان‌ها، از نحوه ذخیره‌سازی داده تا زیرساخت پردازشی، بسیار متفاوت هستند، می‌افزاید: این تفاوت‌ها در مقیاس بزرگ، عملاً مانعی جدی برای ادغام کامل پیام‌رسان‌ها هستند، به‌گونه‌ای که حتی شرکت متا نتوانسته فیس‌بوک و اینستاگرام را به‌طور کامل ادغام کند؛ چراکه کاربران و کاربردهای این دو متفاوت‌اند.
رجبی با بیان اینکه در کشورهای موفق، به‌جای تجمیع چند پلتفرم متفاوت، بر توسعه یک پلتفرم جامع و پایدار سرمایه‌گذاری شده است، تصریح می‌کند: پلتفرم‌ها باید به سمت درآمد پایدار، بازار واقعی و مدل‌های کسب‌وکار مشخص حرکت کنند. تجربه کشورهایی که در این مسیر موفق بوده‌اند، نشان می‌دهد یا باید یک ابرپلتفرم رقابت‌پذیر ایجاد شود، یا پلتفرم‌های مختلف به شکلی کارا با هم قابل اتصال باشند؛ نه اینکه صرفاً زیر یک چتر دستوری قرار بگیرند.
نظر شما