آیت‌الله العظمی کریمی جهرمی، مرجع جهان تشیع؛ در شرح این روایت از تحف‌العقول، چراغی برای جامعه امروز می‌افروزد؛ جامعه‌ای که گاه رازداری را فراموش کرده، مدارا را به جدل می‌فروشد و صبر را در هیاهوی زندگی گم می‌کند. از سیره امام رضا(ع) می آموزیم که صبوری در سختی‌ها و رفق با مردم تنها توصیه نیست؛ سبک زندگی شیعی است.

با ما همراه باشید:

آیت الله العظمی کریمی جهرمی با اشاره به روایتی نقل شده در تحف العقول از حضرت امام رضا(ع) بیان می‌کند: «لا یکونُ المؤمنُ مؤمنا حتّی تکونَ فیه ثلاثُ خِصالٍ : سُنّةٌ مِن ربِّهِ ، و سُنّةٌ مِن نبیِّهِ صلی الله علیه و آله ، و سنّةٌ مِن ولیِّهِ علیه السلام ؛ فأمّا السُّنَّةٌ مِن ربّهِ فکِتْمانُ السِّرِّ ، و أمّا السُّنَّةُ مِن نبیِّه صلی الله علیه و آله فمُداراةُ النّاسِ ، و أمّا السُّنَّةُ مِن ولیِّهِ علیه السلام فالصَّبرُ فی البَأْساءِ و الضَّرّاء» حضرت رضا(ع) فرمود تا سه خصلت در مؤمن نباشد، مؤمن نیست: خصلتی از پروردگارش، خصلتی از پیامبرش صلی الله علیه و آله و خصلتی از ولیّ خدا . امّا خصلت پروردگارش، نهفتن راز است و خصلت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ، ملایمت با مردم است؛ و خصلت ولیّ خدا، شکیبایی در تنگنا و سختی است.

ایشان پوشاندن اسرار مردم را بسیار مهم دانسته و می‌فرماید: سنتی که از خدای متعال، مؤمن باید اکتساب بکند و پایبند به آن باشد، کتمان سرّ و اسرار است. این روش برای جامعه ما در شرایط فعلی بسیار لازم است. متاسفانه جامعه خو کرده است به ضایع کردن یکدیگر. بسیار لازم است که اسرار افراد را حفظ بکنیم. اگر یک مطالبی از اشخاصی در سابق دیدیم، امروز آن را عَلم و یادآوری نکنیم و اشاعه ندهیم.

معظم له ادامه می‌دهد: خدای متعال چقدر بدی‌ها از ما دیده است، چه سخنانی، چه افعال ناروایی، حالا بیاییم برای خاطر این که موضع خود را در جامعه محکم‌تر بکنیم، جای قدم خود را قرص‌تر بداریم، حاضر بشویم اسرار مردم را افشا بکنیم؟! آیا این گونه رفتارها با سیره امام رضا علیه السلام همخوانی دارد؟ گاهی از اوقات کتابی چاپ می شود که آبروی افراد را در قالب بیان خاطرات می‌برند، این رویه اگر پیش برود برای اسلام و جامعه اسلامی بسیار خطرناک است!

آیت الله العظمی کریمی جهرمی سپس با اشاره به شرایط امر به معروف در جامعه فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر همانطور که در فقه آمده برای همه افراد سزاوار نیست که وارد این جریان بشوند مگر این که حکم، موضوع، شرایط زمانی و مکانی را تشخیص بدهند. گاهی از اوقات انسان طوری با مردم برخورد می کند که فرد از دین خدا بر می‌گردد. باید توجه شود که اگر فردی قرار است این مسئولیت را به عهده گیرد بر مبانی فقهی آگاه باشد و شرایط دقیق آن را در جامعه رعایت نماید.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم، مدارا با مردم و جامعه را نکته دوم از حدیث امام رضا(ع) دانسته و می‌فرماید: آن سنتی که از رسول خدا(ص) به ما رسیده این است که‌ با مردم با مدارا رفتار بکنیم و با افراد جامعه رفق و مهربانی داشته باشیم. برای همه مردم اهمیت و احترام قائل باشیم. از رهگذر مدارا و مهربانی و رفتارهای خداپسندانه با مردم روبرو شویم و در صدد هدایت آنها برآییم که خود این رفتار به تنهایی، آنها را به راه اهل بیت علیهم السلام هدایت می نماید.

این فقیه عالیقدر سپس به بیان اثرگذارترین راه هدایت مردم پرداخته و می‌گوید: اثر گذارترین راه هدایت، که نیاز به گفتار هم ندارد مهربانی با مردم، گذشت از خطاهای افراد، نادیده گرفتن اشتباه‌های آنان و رعایت حرمت انسان ها است. اگر یک سوء رفتاری در باره ما کردند، بکوشیم با مهربانی و اخلاق خوب با آن ها صحبت کنیم و سوء تفاهمات را از بین ببریم.

آیت‌الله العظمی کریمی جهرمی در تبیین سومین نشانه مؤمن راستین، با تأکید بر سیره اولیای الهی می‌فرماید: صبر بر مصائب، هنری است که از امامان معصوم(ع) به ارث رسیده؛ هنر ایستادن در برابر موج مشکلات، از رنج‌های شخصی تا ناملایمات اجتماعی، از سوءرفتارها تا آزمون‌های سخت الهی.