آیا مدینه‌ی فاضله‌ی اسلامی با جامعه‌ی مدرن ناسازگار است؟ آیا پیشرفت و رفاه با ارزش‌های اسلامی در تضادند؟
پرسش:
اگر جامعه‌ی آرمانی و مدینه‌ی فاضله‌ی اسلام را در نظر بگیریم؛ متوجه می‌شویم که در این ایده آل، بسیاری از چیزهایی که در جامعه کنونی رواج دارد در آن هیچ جایگاهی نخواهد داشت؛ برای مثال هنر (موسیقی؛ نقاشی؛ ادبیات؛ سینما و.....)، ورزش (انواع ورزش‌های قهرمانی مثل فوتبال و المپیک و ....)، صنعت (انواع صنعت‌های مصرفی مثل البسه؛ تزئینیات؛ ماشین‌ها و لوازم تجملاتی و...) و تفریح‌ها(مثل گیم های آنلاین؛ مسافرت‌ها و...) در جامعه حذف می‌شود و این خود باعث نابودی اقتصاد و رکود جامعه و از بین رفتن انگیزه و امید برای مردم خواهد شد؛ همچنین با توجه این‌که گسترش علومی که نیاز ضروری جامعه نمی‌باشد نیز در اسلام واجب نیست؛ بسیاری از دانش‌ها به حاشیه رانده می‌شوند و در کنار آن، زنان نیز چون وظیفه اصلی آنان رسیدگی به خانه و خانواده می‌باشد، از صحنه اجتماع حذف خواهد شد؛ و بشریت در جمود و رکود کامل فرو خواهد رفت! آیا این جامعه را می‌توان جامعه ایدهآل بشریت دانست؟
پاسخ:
نخست باید گفت؛ جامعه‌ی آرمانی و ایدهآل اسلام، جامعه‌ای است که بندگی خدا و معنویت در آن فراگیر شده و از ظلم و بی‌عدالتی خبری نباشد؛ یعنی غلبه و سیطره با حق و عدالت بوده و جامعه‌ی بشری بر همین اساس اداره شود؛[۱] بنابر این، هر شغل و حرفه‌ای که با عقل و شرع منافات نداشته باشد در آن جامعه نیز می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد؛ فعالیت‌های هنری، ورزشی، تفریحی، صنعتی و فعالیت زنان نیز مشمول همین معیار کلی است؛ یعنی دلیلی بر تعطیلی مطلق این نوع فعالیت‌ها نداریم؛ بلکه به دلیل بالا رفتن سطح آگاهی و فرهنگی و بهبودی وضعیت اقتصادی مردم و مهیا بودن امکانات برای تمام افراد، همه‌ی این فعالیت‌ها به صورت عادلانه و با اهداف عالی انسانی در جامعه گسترش می‌یابند؛ زیرا یکی از دستورات اسلام این است که فعالیت‌های روزمره زندگی را باید به سه بخش عبادی، اقتصادی و تفریحات سالم تقسیم کرد و از بخش تفریحات سالم برای ایجاد نشاط در بخش عبادی و اقتصادی بهره جست.[۲]
تمام آنچه در پرسش در مورد ورزش، هنر و ... مطرح شده، با رعایت مقررات شرعی می‌تواند زیرمجموعه بخش نشاط‌آفرینی ارزیابی شود که در اسلام به آن توصیه شده است.
در نتیجه جامعه‌ی آرمانی و ایدهآل اسلام نه انگیزه علم طلبی را از دست می‌دهد و نه دچار خمودگی و افسردگی می‌شود؛ بلکه برعکس جامعه‌ای پر از فعالیت و نشاط و با طراوت خواهد بود؛ و حقوق شهروندی[۳] به ویژه حقوق زنان[۴] در آن جامعه به طور کامل رعایت خواهد شد. به عنوان نمونه و بر اساس برخی روایات، چنان امنیتی برای زنان فراهم خواهد شد که آنان بدون هیچ دغدغه‌ای بتوانند به تنهایی و به هرکجا که خواستند سفر کنند.[۵]
نظر شما