رئیسجمهور فرانسه قرار است در یک اقدام رسانهای در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به طور رسمی این اقدام را انجام دهد. بنا بر گزارش نیویورک تایمز، امانوئل مکرون این تصمیم را بخشی از «تعهد تاریخی فرانسه به صلح عادلانه و پایدار در خاورمیانه» توصیف کرده است! هدف این اقدام، حمایت از راهحل دو کشوری و تقویت جایگاه فلسطین در جامعه جهانی اعلام شده است. کشورهایی مانند اسپانیا و ایرلند از این تصمیم استقبال کردهاند؛ اما رژیم صهیونیستی و ایالات متحده واکنش تندی نشان دادهاند.
به گزارش رویترز، اسرائیل این اقدام را «جایزهای برای تروریسم» نامیده و سفیران خود را از ایرلند، اسپانیا و نروژ فراخوانده است. همچنین مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده طبق گزارش الجزیره این تصمیم را «بیملاحظه» خوانده و مدعی شده است که به «تبلیغات حماس» کمک میکند.اما با بررسی دقیقتر ماجرا، این پرسش مطرح میشود که این تصمیم تا چه حد جدی و تأثیرگذار است؟
حمایت نظامی اروپا از رژیم صهیونیستی
در حوزه نظامی، اروپا نقش مهمی در تقویت توان نظامی اسرائیل ایفا میکند. بنا بر دادههای پایگاه COARM سرویس اقدام خارجی اروپا، بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، کشورهای اتحادیه اروپا سلاحهایی به ارزش تقریبی ۷۶/۱ میلیارد یورو (۹/۱ میلیارد دلار) به اسرائیل فروختهاند. آلمان به تنهایی یکسوم تسلیحات رژیم صهیونیستی را تأمین کرده است. ایتالیا هواپیماهای آموزشی نظامی را به اسرائیل تحویل داده و اسپانیا از سال ۲۰۰۸ صادرات تسلیحاتی خود به رژیم صهیونیستی را دو برابر کرده است. طبق گزارش Statewatch، اروپا در پروژههای تحقیقاتی نظامی مانند توسعه ماهوارههای Amos و Venus با همکاری فرانسه، با اسرائیل مشارکت دارد. این همکاریها به اسرائیل امکان توسعه فناوریهای نظامی پیشرفته، مانند پهپادها را داده که در عملیات نظامی علیه فلسطینیها استفاده میشوند. اندرو اسمیت، از کمپین علیه تجارت اسلحه اظهار کرده است: «فروش سلاح نه تنها حمایت نظامی؛ بلکه حمایت سیاسی قوی به رژیم صهیونیستی ارائه میدهد». این حمایتها با ادعای اروپا مبنی بر حمایت از حقوق فلسطینیها در تضاد آشکار است.
حمایت اقتصادی
از نظر اقتصادی، روابط اروپا با رژیم صهیونیستی بسیار گسترده است. توافقنامه همکاری اتحادیه اروپا و اسرائیل که از سال ۲۰۰۰ اجرایی شده، تجارت آزاد کالاهای صنعتی را تسهیل کرده است. بنا بر اطلاعات وبسایت کمیسیون اروپا درباره روابط تجاری با اسرائیل، ۳۳ درصد از صادرات رژیم صهیونیستی به اتحادیه اروپا و ۴۰ درصد از واردات آن از این اتحادیه تأمین میشود. افزون بر این، اسرائیل از طریق سیاست همسایگی اروپا سالانه حدود ۸/۱ میلیون یورو برای پروژههای همکاری نهادی دریافت میکند. اروپا همچنین از طریق برنامههای تحقیقاتی مانند Horizon، بودجههای کلانی به شرکتهای اسرائیلی؛ از جمله شرکتهای تسلیحاتی اختصاص میدهد. این بودجهها به توسعه فناوریهایی کمک کرده که در اشغال سرزمینهای فلسطینی و عملیات نظامی در غزه به کار گرفته شدهاند. این حمایتهای اقتصادی به رژیم صهیونیستی امکان میدهد سیاستهای اشغالگری خود را بدون مانع ادامه دهد.
حمایت سیاسی
در حوزه سیاسی، اروپا همواره در کنار رژیم صهیونیستی بوده است. اتحادیه اروپا بارها از راهحل دو کشوری حمایت کرده؛ اما این حمایت معمولاً به بیانیههای سیاسی محدود مانده است. در مجامع بینالمللی مانند شورای امنیت سازمان ملل، کشورهای اروپایی؛ از جمله فرانسه، اغلب از حمایت از قطعنامههای انتقادی علیه اسرائیل خودداری کرده یا به نفع این رژیم رأی دادهاند. برای مثال، بنا بر اطلاعات ویکیپدیا درباره روابط رژیم صهیونیستی و اتحادیه اروپا، کشورهایی مانند مجارستان و جمهوری چک که از متحدان نزدیک اسرائیل در اتحادیه اروپا هستند، بارها از رأی دادن به قطعنامههای محکومیت اسرائیل خودداری کردهاند. این رویکرد نشاندهنده حمایت ضمنی اروپا از سیاستهای این رژیم است.
به رسمیت شناختن فلسطین!
فرانسه با تصمیم اخیر خود به جمع کشورهایی پیوسته که فلسطین را به رسمیت شناختهاند. بنا بر گزارش الجزیره تاکنون ۱۴۷ کشور از ۱۹۳ عضو سازمان ملل (۷۵ درصد) فلسطین را به رسمیت شناختهاند؛ از جمله ۱۰ کشور عضو اتحادیه اروپا، مانند بلغارستان، قبرس، جمهوری چک، مجارستان، لهستان، رومانی، اسلواکی، سوئد، اسپانیا و ایرلند. فرانسه نیز قرار است به این فهرست اضافه شود؛ اما این اقدام تا چه حد تأثیرگذار است؟ مکرون اعلام کرده که این تصمیم برای حمایت از راهحل دو کشوری و واکنش به سیاستهای اسرائیل، مانند تشدید خشونتها در غزه و گسترش شهرکسازیها در کرانه باختری انجام میشود. با این حال این اقدام با محدودیتهایی همراه است:
ابتدا اینکه اقدام فرانسه مانند دیگر کشورها تغییری در حمایت نظامی و اقتصادی اروپا از رژیم صهیونیستی ایجاد نمیکند. دوم هیچ فشار واقعی بر اسرائیل برای پایان دادن به اشغال یا توقف شهرکسازیها اعمال نمیشود. همچنین برخی منتقدان معتقدند به رسمیت شناختن فلسطین بدون فشار واقعی بر اسرائیل ممکن است انگیزه این رژیم برای افزایش فشارها بر فلسطینیان را تقویت کند؛ چرا که ممکن است خطر وجودی برای خودش احساس کند.
تناقضات و ریاکاری
اما مهمترین مسئله این است که سیاستهای اروپا پر از تناقض است. از یک سو، فرانسه و اتحادیه اروپا ادعا میکنند از حقوق فلسطینیها و راهحل دو کشوری حمایت میکنند؛ اما از سوی دیگر با فروش سلاح و همکاری اقتصادی، به اسرائیل امکان ادامه اشغال و عملیات نظامی در غزه و کرانه باختری را میدهند. برای مثال، طبق گزارش Statewatch، فرانسه در حالی از به رسمیت شناختن فلسطین سخن میگوید که همچنان در پروژههای تحقیقاتی نظامی با رژیم صهیونیستی همکاری میکند. این تناقض نشاندهنده نبود اراده واقعی برای تغییر وضعیت موجود است.
به رسمیت شناختن فلسطین که از ابتدا حق مسلم فلسطینیها بوده، به عنوان یک امتیاز سیاسی کوچک ارائه میشود تا افکار عمومی داخلی و بینالمللی آرام شوند. به جای اقدام علیه اشغالگری اسرائیل، مانند اعمال تحریمهای اقتصادی یا توقف فروش سلاح، اروپا ترجیح داده با این ژست سیاسی، وجهه خود را به عنوان حامی صلح حفظ کند. این رویکرد، نمونهای از ریاکاری غرب در قبال مناقشه اسرائیل و فلسطین است.
واکنشهای رژیم صهیونیستی و آمریکا
حتی این اقدام نمادین نیز با واکنش تند اسرائیل و آمریکا مواجه شده است. رژیم صهیونیستی این تصمیم را «جایزهای برای تروریسم» خوانده و سفیران خود را از ایرلند، اسپانیا و نروژ فراخوانده است. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفته است این اقدام به «تبلیغات حماس» کمک میکند. این واکنشها نشاندهنده مقاومت شدید اسرائیل و آمریکا حتی در برابر کوچکترین حقوق فلسطینیها و نابرابری قدرت در این مناقشه است.برای دستیابی به صلح واقعی، غرب باید اقدامهای جدیتری انجام دهد:
۱- فروش سلاح به اسرائیل را متوقف کند.
۲- به دلیل نقض حقوق بشر، تحریمهای اقتصادی علیه رژیم صهیونیستی را اعمال کند.
۳ - فشار دیپلماتیک برای پایان دادن به اشغال سرزمینهای فلسطینی را افزایش دهد.
تا زمانی که این اقدامها صورت نگیرد، به رسمیت شناختن فلسطین تنها وعدهای توخالی باقی خواهد ماند. مخالفت شدید اسرائیل و آمریکا با این اقدام نمادین نیز نشاندهنده چالشهای بزرگی است که فلسطینیها برای دستیابی به حقوق خود با آن مواجهاند. نقش افکار عمومی و جنبشهای مدنی در اروپا برای وادار کردن دولتها به اتخاذ سیاستهای منسجم و اصولی، بیش از پیش اهمیت دارد.
نظر شما