با یک حساب دو دو تا چهار تا به نظر می‌رسد شالیکاران امسال محصول خود را با قیمت مناسب‌تری به فروش برسانند اما تجربه نشان می‌دهد هر ساله به دلایل مختلف این کشاورزان و شالیکاران هستند که در نهایت متحمل ضرر و زیان می شوند.

تابستان سال گذشته همزمان با برداشت محصول برنج در مزارع استان‌های شمالی غم مشترکی به نام قیمت عرضه در بازار تمامی شالیکاران را به خود مشغول کرد.

بسیاری از شالیکاران سال گذشته بر سر فروش محصول کیلویی ۹۰ هزار تومان با شالی‌کوبی‌ها در حالی دست به چانه‌زنی می زدند که کمتر شالی‌کوبی حاضر بود برنج تولیدکنندگان را به کیلویی ۹۵ یا ۱۰۰ هزار تومان خریداری کند.

سال گذشته با وجود اینکه دولت واردات برنج خارجی در فصل برداشت محصول در مازندران را نیز ممنوع اعلام کرده بود اما باز هم برنج ایرانی روی دست شالیکاران مانده بود و خریداری نداشت.

احتکار قانونی

اعتراض کشاورزان به دلیل نبود بازار فروش در سال گذشته موجب شد دولت دست به زانو شود و طرحی را پیش پای شالیکاران بگذارد که تا امروز مشخص نشد این طرح نعمت بود یا نقمت!

فروش محصول برنج به فروشگاه‌های بزرگ به دلیل اینکه تنها راه نقد کردن محصول برای آن‌ها محسوب می‌شد حتی با وجود منت‌های بیکران دولتمردان باز هم برای تولیدکنندگانی که دسترنج خود را دودستی تقدیم دلالان می‌کردند حلاوت خاصی داشت اما این خوشحالی دوام چندانی نداشت.

با خرید محصول کشاورزان و یا به تعریف دیگر «احتکار قانونی» در انبار فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره ای به عنوان راهکار دولت برای حل مشکل کشاورزان به یک‌باره ورق عرضه و تقاضا برگشت و عرضه قطره‌چکانی برنج به بازار، قیمت برنج ایرانی را از ۸۵ هزار تومان به کیلویی ۲۰۰ هزار تومان افزایش داد.

این در حالی بود که فروشگاه‌های زنجیره‌ای در نهایت با سود ۱۳ تا ۳۰ درصد مقرر بود برنج کیلویی ۸۰ هزار تومان را که از کشاورزان خریداری کرده بودند وارد بازار کنند اما عرضه برنج کیلویی ۲۵۰ هزار تومانی در این فروشگاه‌ها نشان داد نه دولت روی عرضه و تقاضای این مراکز نظارت دارد و نه این فروشگاه‌ها به سود ۱۳ تا ۳۰ درصد رضایت می‌دهند!

هنوز شالیکاران در حال محاسبه ضرر و زیان خود و غبطه خوردن برای این تصمیم اشتباه بودند که با آغاز جنگ ۱۲روزه قیمت‌ها شعله بیشتری کشید و قیمت برنج ایرانی را به کیلویی ۳۳۰ هزار تومان ارتقا داد.

نشانی اشتباهی

شاید قیمت ۳۵۰ هزار تومانی برنج در بازار به ازای هر کیلو برای شالیکارانی که تا ماه دیگر محصولشان برداشت می‌شود خوشایند باشد اما شرایط فعلی باز هم کشاورزان را بر سر دوراهی قرار داده است که بفروشند یا احتکار کنند!

افزایش قیمت برنج داخلی، تخلیط برنج خارجی و داخلی از یک سو و زخم واردات محصول در فصل برداشت در حال حاضر نگرانی شالیکاران را در فصل برداشت بیش از گذشته افزایش داده است.

اگرچه در سال‌های گذشته واردات برنج در فصل برداشت ممنوع بود، اما امسال موضوع جور دیگری است و چراغ سبز به واردکنندگان برای ورود محصول خارجی نشان داده شده و این وضعیت کشاورزان و شالیکاران را بر سر دوراهی قرار داده است.

این روزها همزمان با فصل برداشت، حضور واسطه‌ها و بنکداران برای خرید محصولات کشاورزان در سر مزارع نیز افزایش یافته است و آنان سعی می‌کنند به بهانه‌هایی نظیر ارزان شدن قیمت محصول، برنج کشاورزان را به صورت چکی و یا یک جا خریداری کنند.

قیمت برنج ایرانی کیلویی ۸۰ هزار تومان در سال گذشته در حالی به ۳۵۰ هزار تومان رسید که کشاورزان هیچ نقشی در این گرانی نداشتند بنابراین مانور روی موضوع افزایش قیمت نهاده‌های تولید مانند کود و سم نشانی گمراه‌کننده برای انحراف افکار عمومی است تا ترک فعل مدیران در سازمان تعاون روستایی، جهاد کشاورزی و تعزیرات حکومتی به چشم نیاید!