در نتیجه روز گذشته در کاخ‌سفید، نشستی با حضور ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و رهبران برجسته اروپایی برگزار شد. در این نشست، اروپا با حضوری گسترده و هماهنگی استراتژیک، کوشید نقشی محوری در گفت‌وگوهای صلح اوکراین ایفا کند.
نمایندگان اروپایی حاضر در نشست
اروپا با حضور گسترده و سطح بالای رهبران خود در نشست واشنگتن، عزم خود را برای تأثیرگذاری بر گفت‌وگوهای صلح نشان داد. به گزارش ان‌بی‌سی‌نیوز و یورونیوز، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، کی‌یر استارمر نخست‌وزیر بریتانیا، فریدریش مرتس صدراعظم آلمان، جورجیا ملونی نخست‌وزیر ایتالیا، الکساندر استاب رئیس‌جمهور فنلاند، اورسولا فون درلاین رئیس کمیسیون اروپا، مارک روته دبیرکل ناتو و اولاف کریسترسون نخست‌وزیر سوئد در این نشست حضور داشتند. این حضور گسترده که شامل رهبران ارشد کشورهای کلیدی اروپا، اتحادیه اروپا و ناتو بود، نشان‌دهنده تعهد اروپا به ایفای نقشی فعال و نه صرفاً حاشیه‌ای است. بنا بر گزارش پلیتیکو، حضور الکساندر استاب که به دلیل روابط نزدیک با ترامپ به‌عنوان میانجی شناخته می‌شود و مارک روته که ارتباطات قوی با کاخ‌سفید دارد، بر راهبرد اروپا برای نفوذ دیپلماتیک تأکید داشت.
اقدامات رهبران اروپایی برای فعال‌تر شدن
رهبران اروپایی با اقداماتی هدفمند کوشیدند از حاشیه‌نشینی در گفت‌وگوهای صلح اوکراین جلوگیری کنند. به گزارش الجزیره، زلنسکی پیش از سفر به واشنگتن در بروکسل با رهبران اروپایی دیدار کرد تا مواضع را هماهنگ کنند و اورسولا فون درلاین اعلام کرد این سفر به درخواست زلنسکی انجام شد تا جبهه‌ای متحد میان اوکراین و اروپا شکل گیرد. بنا بر گزارش هیل، در ۱۷ آگوست، رهبران اروپایی در قالب «ائتلاف مشتاقان» جلسه‌ای مجازی برگزار کردند که شامل مکرون، استارمر، مرتس و دیگران بود و بر ضرورت آتش‌بس، تضمین‌های امنیتی برای اوکراین و عدم تغییر مرزها با زور تأکید شد. به گزارش سی‌بی‌اس، مکرون هشدار داد ضعف در برابر روسیه می‌تواند به جنگ‌های آینده منجر شود و فون درلاین اعلام کرد اوکراین باید حاکمیت خود را حفظ کند و هیچ محدودیتی بر همکاری نظامی آن با دیگر کشورها نباید اعمال شود. حضور گسترده در نشست چندجانبه ساعت ۱۵ به وقت واشنگتن (۲۳:۳۰ به وقت تهران) در سالن شرقی کاخ سفید، همراه با دیدارهای جداگانه و عکس دسته‌جمعی، نقش تشریفاتی و سیاسی اروپا را تقویت کرد. همچنین به گزارش آرتی‌ای، اروپا پیشنهاد داده بود گفت‌وگوهای سه‌جانبه احتمالی در اروپا یا خاورمیانه برگزار شود تا نفوذ خود را افزایش دهد.
اهداف اصلی اروپا از حضور
اروپا با حضور در نشست واشنگتن اهدافی مشخص را دنبال کرد. به گزارش نیوزویک، آن‌ها نگران بودند ترامپ تحت تأثیر روابط شخصی با پوتین، امتیازاتی به روسیه بدهد که به ضرر اوکراین و امنیت اروپا باشد، بنابراین کوشیدند از توافق یک‌جانبه آمریکا و روسیه جلوگیری کنند. بنا بر گزارش سی‌اس‌آی‌اس، اروپا خواستار ارائه تضمین‌های امنیتی قوی، مشابه ماده ۵ ناتو، توسط آمریکا و کشورهای اروپایی شد تا از حملات آینده روسیه جلوگیری شود که این هدف به‌ویژه برای کشورهای مرزی مانند فنلاند و لهستان حیاتی است. به گزارش اسکای‌نیوز، تأکید بر حفظ تمامیت ارضی اوکراین و استفاده از خطوط مقدم فعلی به‌عنوان مبنای گفت‌وگوها، نشان‌دهنده مخالفت اروپا با واگذاری سرزمین‌های اشغالی مانند کریمه یا دونباس به روسیه بود. جنگ اوکراین مستقیماً بر امنیت اروپا تأثیر می‌گذارد و کشورهای بالتیک، فنلاند و لهستان نگران‌اند امتیازدهی به روسیه به تجاوزات آینده مسکو منجر شود. اروپا با هماهنگی با زلنسکی و حضور گسترده کوشید نشان دهد بدون مشارکت آن، هیچ راه‌حل پایداری برای جنگ اوکراین ممکن نیست و نفوذ دیپلماتیک خود را حفظ کند.
موضع روسیه درباره حضور اروپا
روسیه به‌طور کلی با حضور فعال اروپا در گفت‌وگوهای صلح اوکراین مخالف است و ترجیح می‌دهد مذاکرات به‌صورت دوجانبه با آمریکا پیش برود، اما در این نشست حضور مستقیمی نداشت. به گزارش RFERL، ولادیمیر پوتین به‌صراحت از دیدار مستقیم با زلنسکی خودداری کرده و حضور اروپا را به‌عنوان مانعی برای پیشبرد خواسته‌های خود، مانند کنترل دونباس، لوهانسک، زاپوریژیا، خرسون و کریمه می‌بیند. بنا بر گزارش CGTN، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، الکسی فادف، اظهارات مکرون درباره عدم تمایل پوتین به صلح را «دروغ‌های بی‌اساس» خواند و نشان داد مسکو حضور اروپا را به‌عنوان تلاشی برای فشار بر روسیه تلقی می‌کند. به گزارش یواس‌ای تودی، منابع نشان می‌دهند پوتین نشست آلاسکا را به‌عنوان فرصتی برای مذاکره مستقیم با ترامپ بدون دخالت اروپا ترجیح داد و حضور گسترده اروپا در واشنگتن احتمالاً به‌عنوان تلاشی برای خنثی کردن نفوذ روسیه دیده می‌شود. برخی پست‌ها در ایکس، مانند اظهارات آر.تی نیز نشان‌دهنده نارضایتی روسیه از تلاش‌های اروپا برای «تضعیف» گفت‌وگوهای صلح با طرح خواسته‌هایی مانند تضمین‌های امنیتی برای اوکراین است. در این نشست، روسیه هیچ نماینده رسمی در واشنگتن نداشت و مذاکرات صرفاً با حضور آمریکا، اوکراین و رهبران اروپایی برگزار شد که این خود نشان‌دهنده تمایل روسیه به محدود کردن نقش اروپا در گفت‌وگوهای صلح است.
در هر صورت باید تأکید داشت نشست دیشب در واشنگتن صحنه‌ای برای نمایش قدرت دیپلماتیک اروپا بود که با حضور گسترده رهبران ارشد، هماهنگی با اوکراین و فشارهای رسانه‌ای و دیپلماتیک، کوشید از حاشیه‌نشینی در گفت‌وگوهای صلح اوکراین جلوگیری کند. اروپا با هدف تضمین مشارکت اوکراین، ارائه تضمین‌های امنیتی، حفظ تمامیت ارضی اوکراین و حفاظت از امنیت اروپا، نقشی فعال ایفا کرد. با این حال، مخالفت روسیه با حضور اروپا و مشارکت نکردن مستقیم مسکو در این نشست، چالش‌هایی را برای تأثیرگذاری اروپا ایجاد می‌کند. این نشست نشان داد اروپا مصمم است در تعیین آینده اوکراین و امنیت قاره خود نقش کلیدی داشته باشد اما باید ببینیم در صورتی که آمریکا بخواهد به‌طور مستقل وارد عمل شود آیا اروپایی‌ها هنوز هم در بازی باقی خواهند ماند؟
نظر شما