دهه آخر ماه صفر در حرم مطهر امام رضا (ع)، فقط یک مراسم مذهبی نیست؛ روایت پیوستگی دل‌های مردم با تاریخ و ایمانشان است.
میلیون‌ها عاشق از گوشه‌گوشه ایران و جهان خود را به مشهد می‌رسانند تا در عزای پیامبر اعظم (ص)، امام حسن مجتبی (ع) و امام هشتم (ع) شریک شوند.
در این میان، نام واقفانی که قرن‌ها پیش با نیت خالصانه دارایی خود را وقف برگزاری همین مراسم کرده‌اند، همچون چراغی جاویدان در تاریخ آستان قدس رضوی، می‌درخشد.
دهه پایانی ماه صفر در مشهد مقدس و به‌ویژه در حرم مطهر حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع)، کانون یکی از مهم‌ترین و پرشورترین رویدادهای مذهبی است. میلیون‌ها ارادتمند به ساحت اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) در این ایام، مشابه مراسم اربعین حسینی، از سراسر کشور و حتی جهان راهی مشهد می‌شوند تا در عزاداری رحلت جان‌گداز پیامبر خاتم (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت عالم آل محمد (ع)، حضور یابند.
آستان قدس رضوی؛ میزبانی به وسعت دل‌های زائران در دهه پایانی صفر
آستان قدس رضوی با ویژه‌برنامه‌های متنوع فرهنگی و مذهبی میزبان این رویداد عظیم است و با تشکیل ستاد ویژه دهه آخر صفر، اقدامات گسترده‌ای برای خدمت‌رسانی به زائران و مجاوران و برگزاری باشکوه مراسم عزاداری، انجام می‌دهد.
واقفان دیروز و امروز این آستان ملکوتی، نقش به سزایی در تسهیل ارائه خدمات و برگزاری مجالس عزاداری و روضه‌خوانی دهه پایانی ماه صفر داشته‌اند و اسناد تاریخی و وقف‌نامه‌های به‌جای‌مانده نیز، گواه روشنی بر این مدعاست.
قدمت برپایی این رویدادها به گواه اسناد موجود، پیشینه‌ای چندصدساله دارد و ارادتمندان و نیک‌اندیشانی که با وقف و نذر خود زمینه پاسداشت این ایام را فراهم کرده‌اند، نام نیک خود را نیز در تاریخ آستان مقدس رضوی، جاودانه ساخته‌اند.
حکایت عاشقی واقفان در صحن عتیق
اسناد تاریخی نشان می‌دهد که از دوره قاجار تا امروز، بسیاری از بزرگان و نیک‌اندیشان دارایی‌های ارزشمند خود را وقف کرده‌اند تا مراسم عزاداری این دهه به بهترین شکل برگزار شود.
یکی از مصادیق بارز این واقفان، مرحوم فضل‌الله خان وزیر نظام بود که در سال ۱۲۷۱ هجری قمری، ۵۲ باب دکان در بازار کفش‌دوزان را وقف کرد و مقرر داشت هر سال یک‌دهم عواید آن صرف برگزاری تعزیه حضرت رضا (ع) و حضرت سیدالشهدا (ع) در صحن، عتیق شود.
وقفی که از دل زمین، روضه را سیراب کرد
مرحوم میرزا محمدحسین حسینی ملقب به عضدالملک، متولی آستان، در وقف‌نامهٔ سال ۱۲۷۴ قمری، ۶ دانگ آب و اراضی قنات چهارطاقی (حسین‌آباد) را به گونه‌ای وقف کرد که منافع ۶ سهم آن برای تعزیه و سوگواری رحلت پیامبر اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع)، هزینه شود.
جوشش وقف در دل دکان‌های بازار تا توحیدخانه مبارکه
مرحوم میرزا محمدمهدی نوایی لشکرنویس هم در ۱۲۷۵ قمری، یک تیمچه در محله سرشور، یک مغازه خرقه دوزی در بازارچه زرگران و یک مغازه صباغی و خبازی در حوالی بالا خیابان را وقف کرد تا هر سال بخشی از منافع در دهه آخر صفر برای مراسم سوگواری و ذکر مصیبت در توحیدخانه مبارکه حرم مطهر رضوی، مصرف شود.
در روزگار معاصر، این مسیر پرخیر متوقف نشد. مرحوم سید حسین محمودی در سال ۱۳۷۸ شمسی ۲ سهم آب و اراضی خود را در منطقه فتح‌آباد (از توابع روستای زین‌العابدین، شهرستان طبس) وقف کرد تا هر سال در پنج‌روز پایانی صفر، عزاداری امام رضا (ع) در حرم مطهر، برپا شود.
از قلم تا منبر؛ وقف جاویدان تولیت فقید مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی
تولیت فقید آستان قدس رضوی، مرحوم آیت‌الله حاج عباس واعظ طبسی، در ۱۳۸۲ شمسی، کتابخانه و حسینیه امام رضا (ع) را در مشهد تأسیس و وقف کردند، تا مراسم‌های مذهبی در ماه مبارک رمضان و ماه‌های محرم و صفر، از جمله مراسم رحلت پیامبر (ص)، حضرت صدیقه طاهره (س) و سایر ائمه معصومین (ع)، باشکوه برگزار شود.
از گذشته تا امروز؛ مسیر وقف ادامه دارد
واقفان در قید حیات نیز، مسیر را ادامه داده‌اند. میرزاحسن وافی، مدیر اسبق سازمان موقوفات آستان قدس رضوی در استان‌های یزد و کرمان، در ۱۳۸۸ شمسی بخشی از آب و اراضی منطقه مهدی‌آباد بهادران یزد را برای برگزاری مراسم شهادت امام رضا (ع)، در همان استان، وقف کرد.
همچنین حاج قنبر گل محمدی علی‌آباد در ۱۳۹۲ شمسی، ۶ دانگ پنج قطعه باغ پسته در عباس‌آباد نوق از توابع رفسنجان را وقف کرد؛ بر اساس نیت وی، بخشی از عواید رقبات باید صرف مراسم سوگواری حضرت رضا(ع) در شهر رفسنجان، شود.
وقف‌نامه‌ها؛ پلی میان عشق و تاریخ
امروز که به این اسناد نگاه می‌شود، می‌توان گفت این وقف‌نامه‌ها فقط سند مالی نیستند؛ بلکه دفتر عاشقی‌اند.
در واقع هر واقف با امضای وقف‌نامه‌اش، مهر عشق به امام رضا (ع) را بر تاریخ، زده است.
این نهضت جهانی وقف رضوی روزبه‌روز پرشکوه‌تر می‌شود و نسل‌های آینده نیز همچنان با همین عشق، راه واقفان را ادامه خواهند داد.
برگزاری مراسم عزای اهل‌بیت (ع) تنها یک رسم نیست، بلکه پیوندی است که دل‌های ما را به ولایت و معنویت، گره می‌زند.
نظر شما