در پیشینه این بنای مقدس نشان از پیروان همه مذاهب اسلامی میتوان یافت؛ آنگونه که باید اماکن متبرکه را نماد برجسته تقریب مذاهب اسلامی حول محبت و ارادت به اهلبیت عصمت و طهارت(ع) بدانیم. علاوه بر شیعیان، از دیرباز پیروان مذاهب اهلسنت نیز از زائران حرم مطهر رضوی بودهاند و این زیارتها حتی پس از استقرار دولت شیعی صفویه بر ایران تداوم پیدا کرد و با وجود برخی گزارشهای شعارگونه و نه چندان معتبر، حضور زائران اهلسنت تا روزگار ما ادامه یافت و امروزه حتی در پیادهرویهای زیارت پایان ماه صفر هم شاهد حضور زائرانی از برادران اهلسنت هستیم که پیاده، مسیری طولانی را طی میکنند تا به زیارت علی بن موسیالرضا(ع) مشرف شوند. شاید از همین رو است که در میان کتیبههای حرم مطهر رضوی میتوان گزارشهای روایی از منابع مشهور اهلسنت را مشاهده کرد که دست برقضا، حاصل فعالیتهای عمرانی دوره صفویه است. مشهورترین و قابل رؤیتترین گزارش را باید در ایوان غربی صحن عتیق(انقلاب)، مشهور به ایوان ساعت بیابیم.
کتیبه زیرطاق با خط ثلث علیرضا عباسی که در زمره زیباترین کتیبههای حرم مطهر رضوی بوده و در نهایت استادی نوشته شده است. در متن این کتیبه، دو روایت را از دو منبع مشهور حدیثی اهلسنت، یعنی «صحیح مسلم» و «صحیح بخاری» تحریر کردهاند. در بخش نخست کتیبه، حدیثی به نقل از عایشه همسر رسولخدا(ص) درباره مفهوم و معنای اهلبیت(ع) میبینیم: «من بخاری قالت عائشه خرج رسولالله صلی الله علیه و آله ذات غدات علیه مرط مرجل من شعر أسود فجاء الحسن فأدخله ثم جاء الحسین فأدخله ثم جاء فاطمه فأدخلها ثم جاء علی فأدخله ثم قال انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» (در صحیح بخاری آمده است عایشه نقل میکند: صبحگاهی پیامبرخدا(ص) از خانه خارج شد در حالی که بر دوشش عبایی از موی سیاه بود. ناگاه حسن(ع) بر وی وارد شد و [پیامبر] او را زیر عبا گرفت. پس از آن حسین(ع) دررسید و او نیز، زیر عبای پیامبر رفت. آنگاه فاطمه(س) آمد و او هم زیر عبای پیامبر(ص) قرار گرفت و در پی او، علی(ع) وارد شد و پیامبر(ص) او را نیز زیر عبای خود قرار داد و فرمود: همانا خداوند میخواهد هرگونه پلیدی را از شما اهلبیت دور و شما را پاک و مطهر گرداند.) در ادامه این کتیبه، روایتی از صحیح مسلم به نقل از سعد بن ابیوقاص درباره معنا و تفسیر آیه مباهله آمده است که البته در گذر ایام کاستیهایی به آن وارد شده و کتیبهای دیگر را به جایش نصب کردهاند. این کتیبه نشان میدهد توجه به موضوع علاقه و ارادت همه مذاهب اسلامی به اهلبیت(ع) حتی در عصر صفوی نیز، مورد توجه ویژه بوده و بر کتیبههای این دوره نقش بسته است.
نظر شما