این عده با بیان اینکه آزمون بورد تخصصی امسال در شرایطی برگزار شد که کشور هنوز درگیر تبعات دوران جنگ است می گویند: پزشکان این سرزمین در تمام این سال‌ها دوشادوش مردم، زیر بار سنگین فشارهای روحی، کمبود امکانات و بحران‌های اجتماعی خدمت کرده‌اند. برگزاری آزمونی با سطح دشواری بسیار بالا و بدون هیچ‌گونه ملاحظه نسبت به شرایط استثنایی موجود، سبب شد بسیاری از ما نتوانیم توان علمی واقعی خود را نشان دهیم. این رویکرد نه‌تنها با عدالت آموزشی فاصله دارد، بلکه نادیده گرفتن زحمات سال‌ها تلاش و خدمت پزشکان است.

دستیاران معترض خواستار بازنگری در نتایج آزمون با لحاظ شرایط خاص کشور شده و تأکید می کنند: عدالت، انعطاف و توجه به شرایط ویژه امروز، تنها خواسته ماست؛ خواسته‌ای که شایسته جامعه پزشکی و آینده سلامت این کشور است.

آزمونی که به دانشنامه شباهت داشت تا گواهینامه

یکی از رزیدنت‌های سال چهارم رشته زنان در گفت‌وگو با خبرنگار ما از سختی‌های این آزمون و آن‌چه «بی‌توجهی کامل به شرایط بحرانی کشور» می‌خواند، انتقاد می کند و می گوید: "با وجود جنگ دوازده ‌روزه اخیر و درخواست جمعی از دستیاران برای تعویق آزمون، وزارت بهداشت با این درخواست موافقت نکرد؛ نزدیک به هزار امضا برای تعویق این آزمون جمع شد، اما به آن توجهی نشد و آزمون در تاریخ مقرر برگزار شد؛ آن هم در شرایطی که قطعی برق،آزمون الکترونیکی و سوالات چند پهلو و بدون منبع، تجربه‌ای پر از اضطراب و ابهام برای ما ساخت."

وی با اشاره به ادغام دو آزمون گواهینامه و دانشنامه که امسال بدون اطلاع‌رسانی قبلی در بازه قانونی انجام شد،ادامه می دهد: "ما چند ماه قبل از آزمون متوجه شدیم که این دو آزمون ادغام شده‌اند. در حالی که طبق قانون باید این موضوع یک سال قبل اعلام می شد، ضمن اینکه آزمون امسال از نظر سطح سوالات، بیشتر به دانشنامه شباهت داشت تا گواهینامه، در حالی که ما برای سطحی دیگر آماده شده بودیم."

این رزیدنت سال آخر زنان، که نخواست نامش فاش شود، با انتقاد از عدم ذکر منابع سوالات عنوان می کند: "در رشته ما چند منبع معتبر وجود دارد؛ از جمله اس‌ پی‌اف و نواک؛ اما برخی سوالات به نحوی طراحی شده بود که پاسخ براساس هر منبع متفاوت بود و هیچ ارجاعی نیز به منابع داده نشده بود. این برای آزمونی در این سطح اصلاً قابل قبول نیست."

وی با اشاره به اینکه بسیاری از پزشکان جوان، آینده شغلی و علمی خود را وابسته به نتیجه همین آزمون می‌دانند، می گوید: "یکی از دغدغه‌های جدی دستیاران، تأثیر نتیجه این آزمون بر امکان ادامه تحصیل، ورود به طرح تخصص و اشتغال حرفه‌ای است، در شرایط بحرانی فعلی کشور و نیاز فوری به پزشکان متخصص، تعویق یا تضعیف روند جذب نیروی متخصص،می‌تواند آسیب‌های جدی به نظام سلامت وارد کند.

بسیاری از ما برای این آزمون یک سال تمام زحمت کشیدیم و از خانواده و زندگی شخصی گذشتیم؛آزمونی که این‌چنین در سرنوشت حرفه‌ای‌مان تأثیر دارد، باید با نهایت دقت، شفافیت و عدالت برگزار شود."

آزمون در شرایط پس از جنگ

یکی دیگر از رزیدنت های سال چهارم با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله‌ای که در این مسیر وجود داشت، تقارن آزمون بورد با جنگ و شرایط بحرانی کشور بود،می گوید: "متأسفانه وزارتخانه همکاری لازم را با ما نداشت و در نهایت تمام آزمون‌ها به تعویق افتادند، جز آزمون بورد که انگار هیچ اهمیتی به آن داده نشد، بچه‌ها حتی به شوخی می‌گفتند که انگار فقط رشته‌های دیگر در پدافند بودند و آزمون‌هایشان به تعویق افتاد، اما آزمون ما که برای آینده شغلی‌مان بسیار مهم بود، در نهایت هیچ همکاری برای به تعویق انداختن آن صورت نگرفت."

وی ادامه می دهد: "در آن زمان من خودم در محلی بودم که مرتب صدای انفجار می‌آمد و این فشار روانی زیادی را وارد می‌کرد؛ به جای تمرکز بر روی درس خواندن، دائم اخبار را چک می‌کردیم. تعدادی از همکارانم از تهران خارج شدند و برای چند روز در جایی دیگر ماندند، چون آنقدر استرس گرفته بودند که نمی‌توانستند در خانه بمانند؛ برخی از عکس‌ها از مناطق نزدیک به محل زندگی ما منتشر می‌شد که به شدت بار روانی بالایی داشت و واقعاً نمی‌توانستیم بی‌تفاوت باشیم."

آزمون تحمیلی و سوالات غیر استاندارد

او به نکته دیگری اشاره می کند و می گوید:" مشکل دیگری که پیش آمد این بود که وزارت بهداشت چند ماه قبل از آزمون، تصمیم گرفت که آزمون ارتقا و بورد را همزمان برگزار کند؛ من شخصاً به هیچ وجه نمی‌خواستم در آزمون بورد شرکت کنم و فقط قصد داشتم ارتقا دهم تا فارغ‌التحصیل شوم؛ اما این تغییرات ناگهانی به من فشار زیادی وارد کرد و باعث استرس مضاعفی شد. همچنین، ما مجبور بودیم هزینه‌های آزمون را دو برابر پرداخت کنیم، که این هم موجب افزودن بار مالی به مشکلات موجود شد."

وی با بیان اینکه به نظر می رسد هیچ‌کدام از این مسائل برای مسئولان مهم نبود، می افزاید: "شرایط آزمون به قدری استرس‌زا بود که بسیاری از ما نتوانستیم حتی در طول مدت آزمون تمرکز لازم را داشته باشیم. به علاوه، سوالات آزمون به طرز غیرقابل قبولی سخت و غیراستاندارد بودند، در بسیاری از مباحث، مثل هماتولوژی و ونتیلاتور، سوالات به قدری سخت بودند که اگر کسی تسلط کافی نداشت، به راحتی می‌توانست امتیاز از دست بدهد."

او همچنین از استاندارد نبودن، طولانی بودن سوالات و مشکلات آزمون‌های الکترونیک می گوید و ادامه می دهد: "در حالت معمولی وقتی سوالات کاغذی باشد، شما می‌توانید نکات مهم را خط بکشید یا سوالات را بازبینی کنید. اما در آزمون الکترونیک هیچ‌کدام از این‌ها ممکن نبود. از طرفی، سوالات بسیار طولانی طراحی شده بودند و در بسیاری از موارد، وقتی به پایان سوال می‌رسیدیم، فراموش می‌کردیم که شروع سوال چه بود. این مشکلات باعث کاهش کیفیت و دقت در پاسخ‌دهی می‌شد."

یکی دیگر از شرکت کنندگان در رشته جراحی اعصاب می گوید: " سوالات بیشتر غیر استاندارد طراحی شده بود، مثلاً کدام شایع تر است، کدام بدتر است و ...! انگار باید بین بد و بدتر یا خوب و بهتر و عالی یکی را انتخاب می کردیم.

برای مثال سوال درمان بیماری های نورولوژی در جراحی اعصاب با اسم تجاری داروهای نورولوژی طرح شده بود یا در خصوص ٤ تکنیک در عمل ستون فقرات که هر ٤ مورد آن صحیح است! گفته شده بود کدام بهتر است؟! یعنی باید در شک بین دو گزینه کدام بهتر، کدام درست تر؛ می ماندیم و یا با حفظ کردن اعداد، زمان اثر دارو را به خاطر می سپردیم و یا این سوال که در رشته های جراحی دار، اپروچ عمل مهم تر است؟ یا اثر دارو چند دقیقه بعد شروع می شود؟ چه وقت crp نرمال می شود؟

در همه این موارد یعنی تله تستی، ابهام و شک بین دو گزینه کافی بود شک بین دو گزینه ای ها را کسی درست بزند؛ یکباره صد را رد می کرد و برعکس آن هم اگر اتفاق می افتاد طرف نابود می شد."

حال دستیاران پزشکی از مسئولان وزارت بهداشت درخواست کرده‌اند با بازنگری در روند تصحیح، سطح دشواری سوالات و نحوه برگزاری آزمون، عدالت آموزشی را حفظ کنند و صدای جامعه پزشکی را بشنوند؛ جامعه‌ای که طی سال‌های گذشته در تمامی بحران‌ها کنار مردم بوده و حالا انتظار دارد با آن ها نیز منصفانه رفتار شود.