فائزه مجردیان_خبرنگار تحریریه جوان قدس: ازدواج به عنوان یک تصمیم مهم و تاثیرگذار در زندگی هر شخص، نیازمند مراودات و آگاهی کامل زوجین نسبت به یکدیگر است. یکی از مراحلی که زوجین نسبت به هم آگاهی بیشتری پیدا می‌کنند، دوره نامزدی است. در قانون ما نامزدی یا وعده ازدواج، به عنوان یک عقد جایز در نظر گرفته شده به این معنا که طرفین هر زمان که بخواهند، می‌توانند آن را منحل کنند ...

در واقع، قانونگذار این امکان را به هر یک از طرفین داده است تا هر زمان که بخواهند از تصمیم خود منصرف شوند؛ زیرا انصراف از نامزدی یا وعده ازدواج، اگرچه به لحاظ عرف جامعه امری ناپسند بشمار می رود، اما اگر سبب جلوگیری از یک ازدواج ناموفق شود، اتفاقاً میتواند مفید فایده باشد.

بنابراین هیچ یک از نامزدها نمی‌تواند به لحاظ قانونی نامزد دیگر را مجبور به ازدواج با خود کند، حتی اگر در این دوران مهریه تعیین شده و بخش یا تمام آن پرداخت شده باشد. با این وجود میتوان گفت نامزدی صرفاً یک تعهد اخلاقی نیست و در برخی موارد میتواند مسئولیت مدنی ایجاد ‌کند.

استرداد هدایای نامزدی

اگرچه نامزدها می‌توانند هر زمان که بخواهند نامزدی را منحل کنند اما اگر یکی از نامزدها در به هم زدن نامزدی مقصر باشد، مسئول جبران خسارت خواهد بود و نامزد دیگر می‌تواند با رعایت حدود مقرر در قانون، خسارت خود را مطالبه کند. یکی از جهات مطالبه خسارت پس گرفتن هدایایی است که در دوران نامزدی به یکدیگر هدیه می‌دهند.

طبق قانون مدنی در صورتی که نامزدی به هم بخورد، هر یک از نامزدها می‌توانند هدایایی را که به جهت نامزدی به یکدیگر داده اند از هم مطالبه کنند. ممکن است برخی از هدیه‌ها در زمان مطالبه و پس گرفتن موجود نباشد یا به دلیلی از بین رفته باشد، در این صورت باید قیمت آن را بپردازند، مگر اینکه تلف شدن آن بدون تقصیر طرف دیگر باشد. اثبات اینکه آیا تقصیری صورت گرفته یا نه کار ساده ای نیست و برای اثبات آن، به عرف جامعه نگاه میکنند. علاوه بر آن اصولا هدایایی قابل مطالبه است که صرفا به منظور و در راستای وصلت به طرف دیگر داده شده باشد.

توضیحات فوق، در خصوص هدیه‌هایی است که معمولاً نگه داشته می‌شود و مصرفی نیستند. در خصوص هدیه‌هایی که مصرف میشوند، مثل ادکلن، شیرینی و غیره، مطالبه‌ای وجود ندارد.

همچنین اگر به هم خوردن نامزدی در اثر فوت یکی از نامزدها باشد، طرف مقابل وظیفه‌ای برای برگرداندن هدیه‌ها به طرف دیگر ندارد.

گاهی اوقات در دوران نامزدی، نامزد ها برای هم نامه یا عکس میفرستند. سوالی که پیش می آید، این است که در صورت بهم خوردن نامزدی تکلیف نامه ها و عکس های فرستاده شده چه میشود؟

در خصوص عکس‌ها نیز به نظر می‌رسد، عکس هم نوعی هدیه است و طبق مقررات مربوط به استرداد هدایا، اگر خود عکس موجود باشد در صورت مطالبه باید آن را برگرداند و در صورت تلف شدن، بهای آن را بپردازند. البته توجه داشته باشید عکس باید به لحاظ عرفی، ارزش مالی داشته باشد و در تلف شدن آن تقصیر وجود داشته باشد تا بتوان خسارت آن را مطالبه کرد.

در مورد نامه اما جبران خسارتی وجود ندارد. صرفا در صورت مطالبه اگر وجود داشته باشد باید آن را برگرداند مگر اینکه یکی از نامزدها قصد سوء استفاده از نامه ها را داشته باشد، که در این صورت قابل پیگیری میباشد.