این دلواپسی را چند بار تجربه کرده‌ام؛ پدر که باشی این اشتیاق و بی‌تابیِ شب قبل از اردوی دخترت، تو را هم بی‌تاب و بی‌قرار می‌کند. چند بار هوایی می‌شوی بدون آنکه کسی بو ببرد اتوبوس بچه‌ها را تا دم در اردوگاه تعقیب کنی و دوباره همان مسیر طولانی را شبانه برگردی.
نمی‌دانم شاید این حس را پدران داغدار مریم، پریناز، آتنا و دینا که عصر پنجشنبه گذشته اتوبوسشان در کیلومتر١۰ ماهان - کرمان واژگون شد و فوت کردند هم تجربه کرده بودند.
پدرها خیال اولیای مدرسه را با رضایت‌نامه‌ای که زیرش با امضا و اثر لاجوردی انگشت آن‌ها رسمیت پیدا کرده، راحت می‌کنند. آن وقت راننده اتوبوس می‌ماند و جاده‌هایی غیرقابل اعتماد که گفته می‌شود نیمی از دوربین‌های کنترل و نظارتی آن‌ها خراب است و اتوبوس‌های ناایمنی که ای کاش جعبه سیاهی داشت تا رازهای مگوی آن لحظات را افشا می‌کرد و دست آخر هم یکی می‌توانست رخدادهای تلخ اینچنینی را به گردن بگیرد.
اردوهای دانش‌آموزی خواه از جنس تفریحی و خواه از جنس علمی و آموزشی برای نظام تعلیم و تربیت و دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها فرصت است؛ به شرط آنکه به تمام پیش‌شرط‌ها و بایدهایی که با عنوان قانون یا دستورالعمل اجرایی برای آن‌ها تدوین شده مو به مو و نکته به نکته عمل شود.
شهریور امسال مدیرکل فرهنگی، هنری، اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش از ابلاغ برنامه فراگیر پرورشی به تمام مدارس کشور خبر داده بود. براساس این برنامه، هر مدرسه در طول سال تحصیلی باید دانش‌آموزان خود را دست‌کم دو روز به اردو ببرد.
مجوز اردوی درون‌شهری را شورای مدرسه، اردوهای برون‌شهری و درون‌شهرستانی را شورای منطقه و اردوهای برون‌شهرستانی را شورای استان باید تأیید کند.
محمدحسین پورثانی با اشاره به حوادثی که در گذشته در اردوهای دانش‌آموزی می‌افتاد و سبب نگرانی خانواده‌ها می‌شد، وعده داده بود با دستورالعمل ۱۵صفحه‌ای اردویی که وزارت آموزش و پرورش آن را گردآوری و به تمام مدارس کشور ابلاغ کرده، اشکالی – شما بخوانید اتفاقاتی- در برگزاری اردوها پیش نیاید.
در دستورالعمل مورد اشاره پورثانی به مواردی همچون وسیله نقلیه، تعداد مربی همراه، بیمه، سرپرست اردو، حرکت نکردن در شب و... و نکاتی که باید دانش‌آموزان، مدیران و سرپرستان و آموزش و پرورش استان و منطقه رعایت کنند اشاره شده است، موضوعاتی که گویا مثل حروف والی نوشته می‌شوند اما خوانده نمی‌شوند!
نکته‌ای که متأسفانه همچنان از دید آقای مدیرکل و تدوین‌کنندگان آن در وزارت آموزش و پرورش مغفول می‌ماند حاشیه‌های پررنگ‌تر از متنی است که روی بند بند این‌گونه دستورالعمل‌ها تأثیر می‌گذارد و در عمل، آن را بی‌اثر می‌کند؛ حاشیه‌هایی مثل جاده‌های ناایمن و رانندگانی که برای پرداخت اقساط سرمایه چند میلیاردی زیر پایشان مجبورند پدال گاز زیر پایشان را بیش از حد مجاز بفشارند و... .
این حاشیه‌هاست که یک بار سقوط یک اتوبوس به دره‌ای عمیق و کشته شدن هفت سرباز جوان را رقم می‌زند، یک بار جان دو کارگر سرویس کارگران معدن سنگ آهن سیرجان را می‌گیرد و یک بار هم مثل حادثه دوم تیر ۱۴۰۰ بهانه‌ای می‌شود برای بریدن ترمز اتوبوس رسانه‌ای‌ها و واژگون شدن آن و جان باختن دو خبرنگار محیط زیست.
رانندگان اتوبوس‌ها در تحلیل خود از این‌گونه حوادث، از آسفالت‌های جاده‌ها می‌گویند، از لاستیک‌های ترکیده، رینگ‌های شکسته، در چاله افتادن‌های پیاپی، تغییر مسیرهای اجباری‌شان برای نیفتادن در دست‌اندازها، کیفیت پایین قطعات و هزینه بسیار آن‌ها، لاستیک‌های چینی درجه ۲، جاده‌های باریک و... .
چالش‌هایی که به نظر می‌رسد حتی با تأکید بر سه نوبت بازدید فنی اتوبوس‌ها؛ یعنی یک بار در پایانه توسط مسئول فنی شرکت مسافربری و دو بار هم در مبدأ حرکت در جاده و در طول مسیر سفر توسط پلیس، رفع‌شدنی نیست.
چند سال پیش رسانه‌ها اظهارات تکان‌دهنده یکی از مسئولان سابق پلیس را درباره سوانح مرگبار اتوبوس‌ها منتشر کرده بودند.
این مسئول از قصور شرکت تولیدکننده اتوبوس‌های اسکانیا می‌گفت و از عملکرد پلیس، سازمان ملی استاندارد و خلاصه از وزارت راه و شهرسازی در این حوزه انتقاد کرده بود.
اینکه برای مثال این اتوبوس‌ها دارای شیشه‌های یک‌تکه‌اند و شرکت تولیدکننده روی هر شیشه یک چکش نصب کرده تا در شرایط بحرانی، مسافران با چکش، شیشه را شکسته و فرار کنند.
اما حالا حتی یک اتوبوس مسافربری بین‌شهری را نمی‌توانید ببینید که روی شیشه‌های آن، چکش نصب شده باشد. موضوعی که نقض صریح قانون است و نه پلیس و نه سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آن را کنترل نمی‌کند.
بگذریم...
اردوهای دانش‌آموزی فرصت است؛ این را در سند تحول آموزش و پرورش هم آورده‌اند. به قول کاظمی، وزیر آموزش و پرورش، جایگاه اردو از منظر سند تحول یک موقعیت تربیتی رشددهنده است.
این موقعیت و فرصت به این شرط محقق می‌شود که فرصت‌های بیشتر و سرمایه‌های گران‌تری همچون دانش‌آموزان را به طرفةالعینی از ما نگیرد.
برای تضمین اردوهای دانش‌آموزی دستورالعمل‌های قابل اجرا باید نوشت؛ دستورالعمل‌هایی که از همان ابتدا تکلیفشان را با مبدأ و مقصد و با راننده و وسیله نقلیه‌اش مشخص کرده باشد.
دستورالعمل‌های تضمین‌شده‌ای که خیال پدرها را برای امضا کردن و انگشت زدن پای رضایت‌نامه‌ها راحت کند.
نظر شما