دونالد ترامپ ولی همان گونه که با بازگشتش به کاخ سفید، رویکرد سیاست این کشور را دچار تحول عمیق و مسیر متفاوتی کرده، در زمینه آداب گفت‌وگو هم ظاهراً شگفتانه‌های زیادی برای رو کردن دارد. در این راستا بود که در ملاقات شامگاه شنبه میان سران آمریکا و اوکراین همه چیز عجیب و غریب و غیرعادی پیش رفت؛ برای ترامپ، زلنسکی، اتحادیه اروپا و حتی روسیه و مردمی که انتظار یک دیدار معمول دیپلماتیک را داشتند.
دونالد ترامپ پیش از نشست مذکور در کاخ سفید به مردمش وعده امضای قرارداد ۵۰۰ میلیارد دلاری با ولودیمیر زلنسکی برای استخراج معادن کمیاب و گرانقیمت اوکراین را می‌داد. صحنه نمایش هم متناسب با این سناریو تدارک دیده شده بود. قرار بود پس از دیدار دوجانبه، سران ضمن امضای تفاهم مذکور در نشست خبری حاضر شده و برای نحوه مواجهه با لشکر پوتین در آینده نقشه بچینند. اما ناگهان ورق برگشت و صحنه مواجهه این دو به واسطه نوع مواجهه از بالا به پایین و رفتار تحقیرآمیز دونالد ترامپ با همتای اوکراینی به مشاجره و یک افتضاح تمام‌عیار دیپلماتیک آن هم در برابر دوربین‌ها و نگاه مردم جهان تبدیل شد.
آشکار شدن حقانیت نگاه رهبر معظم انقلاب
«تو با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنی. در حال حاضر برگ برنده‌ای نداری. تو باید قدردان ما باشی. تو نیروهای کافی نداری. نمی‌توانی به ما بگویی که من آتش‌بس می‌خواهم یا نه. یا توافق می‌کنی یا ما کنار می‌کشیم. من می‌دانم که در حال پیروزی نیستی. اگر سلاح‌های ما نبود، این جنگ خیلی زود تمام می‌شد» جملات گفته شده تنها بخشی از متلک‌ها و بد و بیراه‌هایی بود که دونالد ترامپ و جی‌دی ونس معاونش در نشست حواله رئیس‌جمهور بخت برگشته اوکراین کردند. این گونه کاخ سفید به صحنه‌ای از تحقیر تمام‌عیار زلنسکی تبدیل شد، رخداد مذکور واکنش‌های بسیاری به دنبال داشته است که ذکر آن در این مقوله نمی‌گنجد. با این حال اتفاق اخیر قطعاً درس‌ها و عبرت‌های بسیاری برای ما ایرانیان و همچنین کشورهای منطقه خواهد داشت و اشاره به آن‌ها خالی از لطف نیست.
اثبات رویکرد ابزارگرایانه غرب: تحقیر زلنسکی توسط ترامپ نمونه‌ای از رویکرد ابزارگرایانه غرب در قبال دولت‌های وابسته است. این برخورد از بالا به پایین نشان داد حتی رئیس‌جمهور یک کشور غربی با مردمان مو بور و چشم آبی و متحد نزدیک آمریکا نیز در صورت عدم تبعیت کامل از سیاست‌های واشنگتن، جایگاهی نخواهد داشت. رهبر معظم و فرزانه انقلاب با نگاه آینده‌نگرانه خود دقیقاً سه سال پیش (۱۴۰۰/۱۲/۱۰) در هنگامه آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین در اشاره به این مسئله فرمودند: «عبرت اول در قضیه اوکراین این است که پشتیبانی قدرت‌های غربی از کشورها و دولت‌هایی که دست‌نشانده آن‌ها هستند، یک سراب است، واقعیت ندارد؛ این را همه دولت‌ها بدانند. آن دولت‌هایی که پشت‌گرمی‌شان به آمریکا و به اروپا ست، ببینند وضع امروز اوکراین و دیروز افغانستان را». تحولات امروز اثبات این بینش عمیق رهبر معظم انقلاب است.
کلاس درس آمریکاشناسی
داستان مذاکره با آمریکای ترامپ: ماجرای اخیر یک کلاس درس و عبرت بزرگ برای کشورمان نیز بود. در حالی که دونالد ترامپ با خروج از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ وارد مسیرهای غیرقابل بازگشت در تعامل با ایران شد، برخی در شرایط جاری در تحلیلی ساده‌انگارانه همچنان مذاکره با دولت بدعهد آمریکا را تجویز می‌کنند. در مقابل این فضاسازی سنگین، سخنان صریح رهبر معظم انقلاب در روز ۱۹ بهمن ۱۴۰۳، دستور کار کشور را مشخص و معلوم کرد. آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در این باره فرمودند: «از مذاکره با آمریکا هیچ مشکلی حل نمی‌شود. دلیل: تجربه». پس از قضایای دیروز، به نظر دیگر هیچ ایرانی روی مذاکره با دولت ترامپ حساب باز نمی‌کند. حجت‌الاسلام سیدمحمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب روز گذشته در این باره نوشت: ترامپ با پادشاه اردن و اروپایی‌ها هم تقریباً مشابه رفتار زلنسکی را داشت. ترامپ و آمریکای ترامپ، آدم‌های مذاکره نیستند. حالا فکر کنید پزشکیان روبه‌رویش نشسته بود!
مرگ سیاست مرد دیوانه: مشاجره مقامات اوکراین و آمریکا در کاخ سفید نشان می‌دهد سیاست خارجه تهاجمی ترامپ نیز تاکنون جواب نداده است. سستی این راهبرد را ابتدا مردان حماس با بی‌اعتنایی به تهدید ترامپ مبنی بر تبدیل غزه به «جهنم» در صورت عدم آزادی همه اسیران اسرائیلی، همین چند روز پیش انجام دادند. اینک فرد ضعیفی همانند زلنسکی نیز نمی‌خواهد به راحتی تن به خواسته‌های ترامپ بدهد. در حالی که ترامپ با در پیش گرفتن رویکرد مرد دیوانه و آغاز تهدید و حملات لفظی علیه ایران در تلاش برای ترساندن و مجاب کردن مقامات کشورمان برای نشستن پشت میز مذاکره و سپس امتیازگیری از تهران بود. با این حال، اتفاق‌های اخیر ترامپ را بیش از پیش در منظر جهانیان رسوا کرده و راهبرد وی مقابل جمهوری اسلامی را با چالش مواجه خواهد کرد. باخت دیروز ترامپ کمتر از زلنسکی نبود. باخت رئیس جمهوری که به دنبال نمایش تصویری همیشه پیروز از خود است، برآوردها و محاسبات طرف‌های درگیر با او در سایر پرونده‌های سیاست خارجی را نیز دستخوش تغییر منفی می‌کند و از قدرت معامله او بر مبنای تحمیل زور و ترس می‌کاهد.
پیامی روشن برای منطقه غرب آسیا: در نهایت مناقشه ترامپ و زلنسکی، پیام روشنی برای غرب آسیا داشت. برخی کشورهای منطقه از جمله ترکیه و عربستان سعودی در سالیان اخیر با اتکا به غرب وارد ماجراجویی‌هایی شده‌اند که تبعات بسیاری برای منطقه داشته است. مناقشه ترامپ و زلنسکی پیامی روشن برای منطقه ما داشت؛ نمی‌توان امنیت را به قدرت‌های خارجی برون‌سپاری کرد. کشورهای مسلمان باید برای ایجاد یک رژیم امنیتی بومی و جمعی تلاش کنند.
نظر شما