با افزایش قابل توجه مبلغ ودیعه و اجاره مسکن در سال‌های اخیر، بسیاری از مستاجران با چالش‌های فراوانی در تأمین این مبالغ روبه‌رو شده‌اند. در این شرایط، دولت با ارائه وام ودیعه مسکن به مستاجران تلاش کرده تا این مشکل را تا حدودی برطرف کند. این وام به ویژه برای افراد و خانوارهایی که توان مالی کمتری دارند، در نظر گرفته شده است. زنان سرپرست خانوار، کارگران، کارمندان، بازنشستگان و خانواده‌های پرجمعیت از جمله گروه‌هایی هستند که در اولویت دریافت این تسهیلات قرار دارند. در کنار این‌ها، زوج‌های جوانی که تازه ازدواج کرده‌اند نیز از دیگر اولویت‌ها محسوب می‌شوند.
وام ودیعه مسکن اولین‌بار در دوران کرونا به نظام بانکی کشور اضافه شد و تا سال ۱۴۰۳ تنها یک‌بار به هر متقاضی تعلق می‌گرفت. اما طبق مصوبات جدید، مستاجرانی که پیش‌تر این تسهیلات را دریافت و اقساط آن را تسویه کرده‌اند، می‌توانند مجدداً درخواست وام را ثبت کنند. همچنین ثبت‌نام آن از ۲۶خرداد تا ۳۰آذر ماه سال ۱۴۰۳ ادامه داشت و افراد واجد شرایط ثبت نام های خود را تکمیل کردند.
مبلغ وام ودیعه مسکن در تهران ۲۰۰میلیون تومان، در کلانشهر ها ۱۵۰میلیون تومان و در شهرهای دیگر ۱۰۰میلیون تومان و در روستاها مبلغ این وام به ۴۰میلیون تومان می‌رسد. شرایط اصلی شامل ارائه قرارداد اجاره و ازدواج است. علاوه بر این، مردان مجرد بالای ۴۵ سال و زنان مجرد بالای ۳۵ سال نیز امکان دریافت تسهیلات دارند.
هرچند طرح وام ودیعه مسکن با هدف کمک به مستاجران ارائه شده، اما در طول زمان مشکلاتی در اجرای آن به وجود آمده است. یکی از مشکلات مهم این است که بسیاری از بانک‌ها در زمان‌های مختلف قادر به تأمین بودجه کافی برای پرداخت این وام‌ها نبوده‌اند. علاوه بر این، تأخیر در پرداخت وام‌ها و درخواست مدارک غیرمعمول از متقاضیان نیز باعث نارضایتی برخی از افراد شده است.
کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک، در این زمینه در گفت و گو با قدس بیان کرده که تجربه‌های گذشته در پرداخت وام ودیعه مسکن چندان مطلوب نبوده و در مواردی، مستاجران برای دریافت این وام با مشکلات زیادی از جمله پیدا کردن ضامن مناسب و طی کردن روندهای پیچیده مواجه بوده‌اند. او تأکید کرد که اگر مشکلات اجرایی این طرح حل شود و وام‌ها به موقع پرداخت گردند، این طرح می‌تواند به طور مؤثری به حل مشکلات مستاجران کمک کند.
وی افزود: مردم در سال های قبل، از دریافت ودیعه مسکن ناراضی بودند یا وام را دیرتر از موعد دریافت کردند و حتی برای دریافت این وام مدارک خارج از عرف خواسته‌شده، همچنین شرایط پیدا کردن ضامن برای قشر ضعیف جامعه سخت‌است، اگراین مشکلات تسهیل شود و مردم برای گرفتن وام در صف نمانند و با قرعه کشی های مختلف روبه‌رو نشوند می توان گفت این طرح به صورت کلی خوبی است. در کنار همه این موارد باید تولید مسکن را با اولویت‌سنجی و نیازسنجی در کلان شهر ها بالا ببریم، همچنین وام هایی برای شهرهای کوچک و روستاها در نظر گرفته شود. یکی از اشتباهاتی که در مسکن مهر شکل گرفت این بود که در همه شهرها، چه کوچک و چه بزرگ، ساخته شد.
طرح مالیات بر خانه‌های خالی چقدر مطلوب است؟
یکی از پیشرفت‌های مهم در این طرح، استفاده از سامانه‌های الکترونیکی مانند سامانه کاتب است که امکان ثبت قراردادها و اطلاعات مرتبط با اجاره مسکن را به صورت آنلاین فراهم می‌کند. این سامانه به مستاجران و مالکان کمک می‌کند تا اطلاعات خود را بدون نیاز به مراجعه حضوری ثبت کنند و از مشکلات قانونی در آینده جلوگیری کنند.
در کنار این، اهمیت ثبت آمار و اطلاعات مسکن نیز مورد تأکید قرار گرفته است. به گفته مسئولان، یکی از مشکلات اصلی در حوزه مسکن، عدم دسترسی به اطلاعات دقیق و به روز از وضعیت مستاجران و خانه‌های خالی است. وزارت راه و شهرسازی از طریق سامانه اسکان تلاش کرده تا این اطلاعات را جمع‌آوری کند تا بتواند خدمات اجتماعی و حمایتی مؤثرتری ارائه دهد.
همچنین یکی از مشکلات بزرگ در حوزه مسکن خانه های خالی است که برای رفع این مشکل، چند وقتی است مالیات بر خانه های خالی لحاظ شده‌است. هر چند برای ثروتمندان چندان پرداخت مالیات یا فرار مالیاتی مشکلی بزرگ نبود و گودرزی طرح مالیات بر خانه های خالی را مطلوب ندانست و آن را عامل فشار بر روی مالکان عنوان‌کرد. همچنین ایشان ادعا داشتند که در سال های اخیر کسی بدون مسکن و سرپناه نبوده است و عنوان کرد: در این حوزه کیفیت مسکن پایین آمده و مستاجران به مناطق پایین تر رفتند ، اما در این سال ها بی سرپناه و بی‌مسکن نداشتیم.
استقبال مردم از سامانه کاتب بدون هیچ اجباری بوده است
گودرزی با تاکید بر اینکه سامانه کاتب به منظور دسترسی غیرحضوری و بیست و چهار ساعته به خدمات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نظیر تصدیق اصالت سند، تعیین نام شرکت و .... راه اندازی شده، به کارایی و استقبال مردم از سامانه کاتب اشاره کرد و گفت: در سامانه کاتب، مردم بدون هیچ اجباری ثبت نام کردند و نگاهشان به این سامانه نسبت به سایر سامانه ها در حوزه مسکن، مثبت‌تر است.
او در پایان با توجه به اینکه ثبت آمار و اطلاعات هر مسکن و خانوارها قدمی بزرگ در این حوزه است، گفت: مهم تر از همه چیز، آمار و اطلاعات و نیاز سنجی در این حوزه است؛ ما نه از خانه های خالی و نه از وضعیت مستاجران که چه تعداد قشر آسیب پذیرند و با چه تعداد بچه و چه مقدار درآمد در حال زندگی هستند اطلاع دقیقی نداریم، اما خوشبختانه در دو سال اخیر وزارت راه از طریق سامانه اسکان این آمار و اطلاعات را ثبت می‌کند که قدم بزرگی برای تسهیل گرفتن خدمات اجتماعی و...به‌شمار می‌رود.
تحریریه جوان قدس
نظر شما