تلاش برای تقویت هویت اسلامی و انسانی در نسل نوجوان

اینجا جایی است که صدای خنده‌های دختران نوجوان، گفت‌وگوهای پرشور و رفت‌وآمد پرانرژی‌شان از غرفه‌ای به غرفه دیگر، صحنه‌ای مملو از شوق و گرمی را رقم زده است. در هر گوشه‌ای مربی‌هایی دلسوز و پرانگیزه مشغول راهنمایی دختران هستند، انگار که فراتر از وظیفه، در زندگی هر نوجوانی نقش ایفا می‌کنند.

خانم زهرا اروجی، مدیر بخش دختران نوجوان پایگاه درباره اهداف این پایگاه می‌گوید: «ما تلاش کرده‌ایم محیطی امن و آرام برای دختران فراهم کنیم تا با تمام دغدغه‌ها و نیازهایشان اینجا احساس امنیت داشته باشند». خانم اروجی و همکارانشان در این پایگاه، با تخصص خود در مشاوره و نگاهی مبتنی بر اصول روان‌شناسی اسلامی، پایگاه را به بستری تبدیل کرده‌اند که نه تنها از نیازهای عاطفی، تربیتی و آموزشی دختران نوجوان حمایت می‌کنند، بلکه مسیری برای تقویت هویت اسلامی و انسانی آن‌ها فراهم می‌آورد. فعالیت‌ها در دو شیفت صبح (۸ صبح تا ۱۳) و عصر (۱۵ تا ۱۹) با طراحی‌های دقیق و علمی، لحظاتی بی‌نظیر را برای دختران خلق می‌کنند.

از داستان و بازی تا هویت‌یابی و هنر

با گروهی از بچه‌ها همراه شدم تا برنامه‌هایی که برایشان از قبل برنامه‎ریزی شده بود را انجام دهیم. از همان ابتدا هم مشخص بود هر غرفه این پایگاه، یک دنیای جداگانه بود.

1- غرفه داستان و حکایت

این غرفه نخستین نقطه‌ای است که دختران با آن مواجه می‌شوند. هدف اصلی این بخش استفاده از قصه‌ها و حکایت‌های آموزنده برای ایجاد ارتباط معنوی و دینی با نوجوانان است. داستان‌ها و حکایت‌ها متناسب با مناسبت‌های مذهبی و هفته‌های خاص انتخاب شده و بازگو می‌شوند. مربیان باتجربه و تحصیلکرده، داستان‌ها را با بیانی شیوا و جذاب روایت می‌کنند تا توجه مخاطبان را جلب کنند. این حکایت‌ها گاهی شامل نکات اخلاقی، گاهی اجتماعی و گاه مذهبی هستند، به‌ گونه‌ای که ذهن نوجوان را به چالش کشیده و آن‌ها را به تفکر عمیق‌تری سوق می‌دهند.

2- غرفه بازی و هیجان

این غرفه برای تخلیه انرژی نوجوانان طراحی شده است. با اجرای مسابقات گروهی، فعالیت‌های شاد و سرگرم‌کننده و بازی‌های هیجانی، نوجوانان می‌توانند احساسات و انرژی خود را به شیوه‌ای مثبت تخلیه کنند. در این غرفه، فضای دوستانه‌ای ایجاد می‌شود که شرکت‌کنندگان حس رقابت سالم را تجربه می‌کنند. همچنین طراحی بازی‌ها به ‌گونه‌ای است که روحیه همکاری و تعامل گروهی را تقویت کند. صدای خنده‌ها و فریادهای هیجان‌آمیز دختران از موفقیت این بخش حکایت دارد.

3- غرفه کتاب

این غرفه، دختران را به دنیای کتاب‌خوانی و فرهنگ مطالعه وارد می‌کند. از آنجا که نوجوانان اغلب به رمان‌ علاقه‌مندند، مربیان با رویکردی خلاقانه، کتاب‌های مفید و تأثیرگذار را در قالبی جذاب معرفی می‌کنند. مسابقات کتاب‌خوانی، گفت‌وگوهای گروهی درباره محتوا و حتی دعوت از نویسندگان محبوب نوجوانان، بخشی از فعالیت‌های این غرفه است. هدف اصلی این است که دختران بدون اجبار و با علاقه شخصی به سمت خوراک فرهنگی سالم هدایت شوند.

4- غرفه هویت‌یابی

این غرفه هسته مرکزی برنامه‌های پایگاه است. در این بخش مربیان با استفاده از روش‌های گفت‌وگومحور تلاش می‌کنند نوجوانان را به خودشناسی عمیق‌تری هدایت کنند. پرسش‌هایی مانند «چرا به اینجا آمده‌ای؟» یا «هدف زندگی تو چیست؟» در میان مباحث مطرح می‌شود. مربیان با زبانی ساده و مرتبط با دنیای نوجوانان، مفاهیمی همچون هویت دینی و معنوی را بیان می‌کنند. این گفت‌وگوها به‌ تدریج نوجوانان را از خودشان به سوی خداوند سوق داده و ارتباطی معنادار با ارزش‌های دینی برقرار می‌کنند.

5- غرفه هنر و خلاقیت

این غرفه محلی است برای تجلی خلاقیت و ذوق هنری نوجوانان. آموزش‌های متنوعی مانند دستبندسازی، نقاشی، خطاطی، تایپوگرافی و ساخت کارهای هنری با نمد در اینجا ارائه می‌شود. هر نوجوان می‌تواند اثر هنری خودش را خلق کرده و در پایان جلسه، آن را به‌ عنوان یادگاری با خود ببرد و یا به دیگران هدیه دهد. این فعالیت‌ها نه تنها حس خلاقیت را در نوجوانان تقویت می‌کند، بلکه به آن‌ها فرصتی برای بیان احساسات و افکارشان از طریق هنر می‌دهد.

6- غرفه مهارت‌های زندگی

در این غرفه، آموزش مهارت‌های ده‌گانه زندگی مانند تفکر خلاق، مدیریت استرس و تصمیم‌گیری به نوجوانان ارائه می‌شود. برنامه‌ها به ‌صورت گروهی برگزار می‌شود و مربیان با پرسش‌ها و مباحث متنوع، فضای تعاملی ایجاد می‌کنند. این مهارت‌ها به نوجوانان کمک می‌کند با چالش‌های روزمره مدرسه و زندگی بهتر مواجه شوند و راه‌حل‌های منطقی‌تری پیدا کنند.

حس می‌کنم کسی واقعاً من را می‌بیند

پایگاه نوجوانان توانسته است بازخوردهای مثبتی از والدین، معلمان و مسئولان دریافت کند. از جمله دستاوردهای این مجموعه، ایجاد فضای امن برای نوجوانانی است که به دلایل مختلف با چالش‌های خانوادگی یا اجتماعی مواجه هستند. دختران این مجموعه با اعتماد به مربیان و محیط پایگاه توانسته‌اند تجربیات خود را به اشتراک گذاشته و آرامش و امنیت را احساس کنند. یکی از دانش‌آموزان نوجوان گفت: «اینجا جایی است که حس می‌کنم کسی واقعاً من را می‌بیند و درک می‌کند». والدین نیز از تأثیر مثبت این پایگاه روی فرزندانشان گفتند. یکی از مادران که با دخترش برای مشاوره به اینجا آمده بود، گفت: «این محیط باعث شده دخترم اعتماد به ‌نفس بیشتری پیدا کند و بتواند با استرس‌های مدرسه‌اش بهتر کنار بیاید». خود دختران نیز از این فضا به عنوان مکانی امن و دلپذیر یاد می‌کردند.

الگویی موفق در مدیریت علمی و تربیتی نوجوانان

پایگاه دختران نوجوان حرم مطهر امام رضا(ع) به عنوان نقطه‌ای امن و تربیتی توانسته با ارائه برنامه‌های متنوع و جذاب، نسل نوجوان را در مسیر رشد روانی، معنوی و فرهنگی قرار دهد. این مجموعه با مدیریت علمی و دقیق به یکی از الگوهای تربیتی موفق برای نوجوانان تبدیل شده است. آقای بشکنی، مسئول بخش نوجوان پایگاه‌های حرم مطهر رضوی نیز تأکید می‌کند: «ما تلاش کرده‌ایم محیطی را ایجاد کنیم که دختران با همه تفاوت‌ها و نیازهایشان بتوانند در آن احساس آرامش کنند». این پایگاه نه فقط محلی برای آموزش و سرگرمی، بلکه جایی برای همدلی، ارتباط و کشف خود است. زائران نوجوان حرم مطهر امام رضا(ع) در اینجا تجربه‌ای بی‌نظیر و به ‌یاد ماندنی بدست می‌آورند؛ تجربه‌ای که شاید مسیر زندگی‌شان را به سمت افقی روشن‌تر هدایت کند.

خبرنگار: الهه ضمیری