مصرف انرژی ایران به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین جهانی به ازای سرانه است. ترکیبی از عوامل در این مصرف بیرویه نقش دارند. قیمت پایین، استفاده از تجهیزات بیکیفیت و غیراستاندارد به دلیل عدم سیگنالدهی مناسب قیمت انرژی و از همه مهمتر عدم ایجاد نظام رفاهی مناسب در مصرف انرژی با تخصیص یارانه انرژی به هر نوع از مصرف منجر به وقوع مصرف بالا و شکلگیری ناترازی انرژی شده است به نحوی که هر ساله بسیار بیشتر از رشد جمعیت و ساخت و ساز؛ شاهد رشد مصرف هستیم. این رشد مصرف مستقیما به دلیل عدم سیگنالدهی مناسب قیمت انرژی اتفاق میافتد و نتیجه آن وقوع ناترازی بزرگ در بخش برق و گاز است که خاموشیهای متعددی را برای بخش صنعتی و خانگی به همراه آورده است.
برای اصلاح این وضعیت، بهترین اقدام تمرکز بر اصلاح مصرف مبتنی بر ذینفع کردن جامعه در بهینهسازی انرژی و شکلگیری اقتصاد بهینهسازی است. این اقدام کلیدی مبتنی بر ایجاد نظام اعتبار انرژی به هر کد ملی فراهم خواهد شد. ایجاد سازوکار انرژی به نفر یا اعتبار انرژی راهحل استراتژیک برای پرداختن به مسائل سیستماتیک مصرف انرژی در ایران است. این سازوکار، یک مدل تعرفه دو سطحی را معرفی میکند که بین مصرف بهینه و غیربهینه انرژی تمایز قائل میشود.
زیرساخت موردنیاز برای تحقق نظام یارانهای جدید و اعطای یارانه انرژی به هر نفر، استفاده از کنتورهای هوشمند است که برای نظارت بر الگوهای مصرف در بستر زمان ضروری خواهد بود و مصرفکنندگان را قادر میسازد تا بازخورد دریافت کرده و مصرف انرژی خود را بر اساس آن تنظیم کنند. اگر مصرفکننده نسبت به سقف مصرف درون الگوی بهینه که به صورت اعتبار به وی پرداخت کرده است؛ مصرف کمتری داشته باشد؛ مستقیما میتواند این انرژی را به صادرکننده یا مشترکان پرمصرف یا صنایع به قیمت نزدیک به قیمت صادراتی انرژی بفروشد و به این ترتیب منفعت مستقیم مالی و اقتصادی دریافت کند و این استقرار نظام جدید تعرفهای دوپلهای به نفع 6 دهک پایین جامعه خواهد شد که هماکنون مصرف این دهکها عمدتا کمتر از میزان الگوی بهینه مصرف فعلی بخش خانگی است.
ایجاد سیستم جدید از یارانه انرژی مبتنی بر اعطای اعتبار انرژی به هر کد ملی صرفا فرصتی برای بهینهسازی مصرف انرژی نیست؛ بلکه یک مکانیسم تحولآفرین است که نویدبخش تغییر چشمانداز رفاه خانوادههای ایرانی را است و منجر به بهبود زمین بازی مصرف انرژی در راستای توسعه منافع ملی و تقویت رفاه خانوادههای ایرانی از محل بهینهسازی مصرف است و منفعت مستقیم مالی به دست خانوادهها خواهد رسید و یارانه انرژی در بخش خانگی نیز به صورت هدفمند خواهد شد و این ابتکار پتانسیل کاهش هدررفت انرژی و افزایش بهرهوری اقتصادی را دارد و در نهایت راه را برای یک مدل مصرف انرژی عادلانهتر و مسئولانهتر هموار میکند.
نظر شما