به سکوت شرم‌آور تشکیلات جهانی و بین‌المللی و همچنین سیاستمداران غربی نگاه نکنید؛ امروزه در جهان کسی پیدا نمی‌شود که معتقد باشد اسرائیل، با وجود همه مخفی‌کاری‌های هسته‌ای‌اش، کلاهک هسته‌ای ندارد و در «دیمونا» و جاهای دیگر، اورانیوم را فقط برای مصارف صلح‌آمیز، غنی‌سازی می‌کند.
البته مردم جهان این آگاهی و باخبری را بیشتر از اینکه مدیون سیاستمداران باشند، مدیون «مردخای وانونو» هستند. فیزیکدان مراکشی‌الاصل و ساکن سرزمین‌های اشغالی که سال۱۹۸۶ پته کلاهک‌های هسته‌ای اسرائیل را روی آب ریخت و البته تاوانش را داد و هنوز هم دارد می‌دهد.

به کمک فرانسه
«مردخای وانونو» یا «جان کراسمن» یک یهودی مراکشی‌تبار بود که در مراکش متولد شد و در ۹ سالگی با خانواده‌اش به سرزمین‌های اشغالی مهاجرت کرد. سال ۱۹۷۱ به ارتش اسرائیل پیوست. مدتی بعد در دانشگاه بن گوریون فیزیک خواند و پس از دانش‌آموختگی به عنوان تکنسین و بعدها تکنولوژیست در مرکز تحقیقات هسته‌ای «دیمونا» مشغول به کار شد. «وانونو» طی ۹ سال فعالیتش در دیمونا، به بخش‌هایی از فعالیت‌های پنهان‌کاری‌شده این تأسیسات دسترسی پیدا کرد؛ از جمله اتاق‌هایی زیرزمینی که بدون اطلاع عموم، بخشی از فرایند تولید پلوتونیوم و سلاح هسته‌ای در آنجا انجام می‌شد. «بی‌بی‌سی» هفته پیش در مطلبی مفصل به زندگی و فعالیت‌های «وانونو» پرداخت و در این باره نوشت: «... او ابتدا دوربینی بدون فیلم را وارد محل کارش کرد... بعدها فیلمی در جورابش مخفی کرد و عکس‌هایی را شب‌ها و صبح‌های زود به‌طور مخفی گرفت... عکس‌هایی که این تکنسین به صورت مخفیانه گرفته بود، تجهیزات استخراج مواد رادیواکتیو برای تولید سلاح و آزمایشگاه مدل دستگاه گرماهسته‌ای را نشان می‌دادند».همه این‌ها در حالی بود که تا پیش از افشا شدن عکس‌ها و مستندات توسط «وانونو» در سال۱۹۸۶ اسرائیل حتی زیربار نرفته بود که مشغول انجام فعالیت‌های هسته ای است. شواهد اما نشان می‌دهد از سال۱۹۴۸ به بعد سران رژیم غاصب فقط با هدف تولید تسلیحات هسته‌ای در آینده مطالعات هسته‌ای را مخفیانه آغاز کردند. تأسیسات «دیمونا» را هم با نام تجهیزات نساجی راه‌اندازی کرده بودند تا در این پوشش برنامه هسته‌ای و ساخت بمب اتمشان را با همراهی و کمک‌های فنی و محرمانه فرانسه ببافند!ی ای البته پس از اینکه مشخص شد فرانسوی‌ها در مسائل هسته‌ای به کمکشان آمده‌اند مقام‌های اسرائیلی مجبور شدند اعتراف کنند در دیمونا فعالیت هسته‌ای - آن هم فقط صلح‌آمیز- انجام می‌دهند!

به لندن بیا
«وانونو» سال ۱۹۸۵ از کارش در دیمونا اخراج شد چون در آن زمان، او به‌تدریج از سیاست‌های اسرائیل و نیز اشغال سرزمین‌های فلسطینی ناراضی شده و به سمت گروه‌های چپ‌گرای ضدجنگ گرایش پیدا کرده بود. او در این مدت در دانشگاه در رشته فلسفه هم تحصیل می‌کرد و بعدها به مسیحیت پروتستان گروید. در همین زمان به یک گروه مخالف تسلیحات اتمی در استرالیا پیوست و در آنجا بود که با یک روزنامه‌نگار آزاد کلمبیایی به نام «اسکار گوئررو» آشنا شد و این خبرنگار او را راضی کرد عکس‌ها را منتشر کند. او با «پیترهونام» روزنامه‌نگار بریتانیایی تماس گرفت. اکتبر سال ۱۹۸۶، هفته‌نامه «ساندی تایمز» گزارشی را با تیتر «فاش شد: اسرار زرادخانه هسته‌ای اسرائیل» منتشر کرد. این گزارش هنوز هم یکی از بهترین گزارش‌های رسانه‌های انگلیسی به حساب می‌آید. افشاگری‌های «وانونو» در این مطلب شک و تردیدها درباره فعالیت‌های مخفیانه اتمی در اسرائیل را به یقین تبدیل کرد و نشان داد برنامه تولید سلاح هسته‌ای اسرائیل بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر از آن چیزی بوده که تصور می‌شد. گزارشگر در پایان مطلبش نتیجه گرفته بود که: «اسرائیل به ششمین قدرت هسته‌ای جهان تبدیل شده و احتمالاً تا ۲۰۰ کلاهک اتمی در اختیار دارد». «پیترهونام» خبرنگار ساندی‌تایمز درباره وانونو گفت: «وقتی وانونو را دیدم مردی کوچک و نحیف، تا حدودی طاس، بدون ‌اعتمادبه‌نفس، با پوشش کاملاً غیررسمی بود که مطمئناً شبیه یک دانشمند هسته‌ای نبود...». روزنامه‌نگاران انگلیسی وانونو را تشویق کرده بودند که به انگلیس بیاید و در جریان مصاحبه‌ها مخفیانه در هتلی اطراف لندن ساکن شود.

شرم بر تو باد اسرائیل
صهیونیست‌ها هرچند غافلگیر شده و ضربه سختی خورده بودند، اما قرار نبود در قبال افشاگری بی‌سابقه هفته‌نامه ساندی‌تایمز و تصاویر و اطلاعات قرص و محکمی که «وانونو» همه را لو داده بود، بیکار بنشینند. البته ترور و یا کشتن وانونو برایشان حاصلی نداشت و به نفعشان نبود. بنابراین پس از محکوم کردن این فیزیکدان به خیانت، جاسوسان اسرائیلی وارد ماجرا شدند. پرستوی کارکشته‌ای با اسم رمز «سیندی» را به عنوان یک گردشگر سراغ وانونو فرستادند تا با او وارد رابطه شود. خانم پرستو در کارش موفق بود و گویا در مدت کمی توانسته بود دل وانونو را ببرد! «هونام» خبرنگار ساندی‌تایمز در این باره گفته است: «او را در هتلی اطراف لندن پنهان کرده بودیم اما نمی‌دانم چه شد که مدتی بعد گفت بی‌قرار شده و باید به لندن بیاید و در هتلی در مرکز شهر ساکن شود... بدتر از همه اینکه آخر هفته، او در خیابان با زنی ملاقات کرده، چند بار او را دیده و با هم به سینما رفته بودند! من از او پرسیدم مطمئنی این زن واقعاً همان کسی است که ادعا می‌کند؟ وانونو آخرین بار گفت: من فقط چند روز می‌خواهم به شمال انگلستان بروم، نگران نباش و من گفتم هر کاری می‌کنی، دو بار در روز تلفن کن تا من مطمئن شوم که سالمی».فیزیکدان افشاگر از همان روز ناپدید شد! یک ماه بعد، صهیونیست‌ها فاش کردند که وانونو دستگیر شده است. او قربانی یک تله اغواگری شد، خانم پرستو که نام اصلی‌اش «شریل بنتوف» بود او را به ایتالیا کشانده تا در شهر رم مأموران موساد سراغش بیایند، بی‌هوشش کنند و به اسرائیل ببرند! «بی‌بی‌سی» در این باره نوشت: «وانونو در مارس۱۹۸۷ به اتهام خیانت و جاسوسی محاکمه و به ۱۸ سال زندان محکوم شد. بیشتر از نیمی از این زمان را در انفرادی گذراند. او در یک مصاحبه ضبط ‌شده از زندان گفت: می‌خواستم دنیا از آنچه در جریان است مطلع شود… این خیانت نیست، این اطلاع‌رسانی به جهان است، برخلاف سیاست‌های اسرائیل».
وانونو سال ۲۰۰۴ آزاد شد اما اجازه خروج از اسرائیل به او داده نشد. از آن زمان چند بار به‌خاطر نقض شرایط آزادی مشروط یا آزادی‌اش دوباره دستگیر شده است. او پیش از دستگیری دوباره در سال ۲۰۰۹ فریاد زد: «۱۸ سال است که از من چیزی نگرفته‌اید؛ سه ماه دیگر هم چیزی از من نخواهید گرفت...اسرائیل! شرم بر تو». پس از آزادی هم در مصاحبه‌ای گفت: «من خیانت نکردم... به دنیا اطلاع دادم چه کاری مخفیانه در حال انجام است. نگفتم باید اسرائیل را نابود کنیم یا باید دیمونا را خراب کنیم...».