به گزارش قدس آنلاین، سیمین بهبهانی در ۲۸ تیرماه ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد و در طول نزدیک به هشت دهه فعالیت ادبی، یکی از مهم‌ترین چهره‌های نوگرای شعر فارسی شد؛ شاعری که توانست قالب سنتی غزل را متحول کرده و به ابزاری برای بیان مسائل اجتماعی و انسانی تبدیل کند. سیمین بهبهانی کار خود را با سرودن غزل‌هایی سنتی آغاز کرد، اما به تدریج مسیر خود را به سمت نوآوری در این قالب برد. استفاده از زبان محاوره‌ای و ورود واژگان و مضامین معاصر به غزل، از مهم‌ترین دستاوردهای ادبی او به‌شمار می‌رود.
زندگی شخصی
او در سال ۱۳۲۵ با حسن بهبهانی ازدواج کرد و به نام خانوادگی همسر خود شناخته شد. وی از این ازدواج دو پسر با نام‌های علی و حسین و یک دختر به نام امید دارد. ابوالحسن تهامی‌نژاد دوبلور و صداپیشه ایرانی، داماد اوست. در سال ۱۳۴۹ نیز از حسن بهبهانی جدا شد و در همان سال با منوچهر کوشیار، که در دوران دانشجویی با او آشنا شده‌بود، ازدواج کرد. کوشیار تیرماه ۱۳۶۳ در اثر عارضه قلبی درگذشت.
فعالیت‌ها
بهبهانی سال‌ها در آموزش و پرورش با سمت دبیری کار کرد. سیمین بهبهانی سی سال (از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۶۰) تنها به تدریس اشتغال داشت. در سال ۱۳۴۲ خورشیدی او از اعضای اصلی انجمن ادبی ایران درآمد و جزو معدود زنان عضو این انجمن قرار گرفت.
در ۱۳۴۸ به عضویت شورای شعر و موسیقی درآمد. سیمین بهبهانی، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور، یدالله رؤیایی، بیژن جلالی و فریدون مشیری این شورا را اداره می‌کردند. سیمین بهبهانی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ مدتی عضو شورای موسیقی رادیو و تلویزیون ملی ایران بود. او برای رادیو ترانه هم شعر می‌سرود. او در سال ۱۳۵۷ عضویت در کانون نویسندگان ایران را پذیرفت.
جوایز و افتخارات
افتخارات بین‌المللی نیز بخش مهمی از زندگی سیمین بهبهانی را تشکیل می‌دهند. در ۱۳۷۸ سازمان جهانی حقوق بشر در برلین مدال کارل فون اوسی یتسکی را به سیمین بهبهانی اهدا کرد. در همین سال سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را به وی اعطا کرد.
دریافت نشان شوالیه ادب و هنر از دولت فرانسه در سال ۱۳۸۵، یکی از برجسته‌ترین این افتخارات است؛ نشانی که به پاس تأثیرات او در ادبیات و فرهنگ فارسی به وی اعطا شد. علاوه بر این، در سال‌های پایانی عمرش، نام او بارها به عنوان یکی از گزینه‌های مطرح دریافت جایزه نوبل ادبیات مطرح شد؛ هرچند این جایزه در نهایت به وی تعلق نگرفت. بنیادهای بین‌المللی مختلف، از جمله انجمن‌های شعر در آمریکا و اروپا، نیز بارها از او تقدیر کرده‌اند.
در سال ۱۳۸۶ نخستین دوره جایزه بیتا برگزار و جایزه به سیمین بهبهانی اهدا شد.
باراک اوباما رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در پیامی تلویزیونی به ایرانیان به مناسبت فرارسیدن نوروز ۱۳۹۰، ترجمه‌ای انگلیسی از غزل دوباره می‌سازمت وطن سیمین بهبهانی را خواند.
در ۷ شهریور ۱۳۹۲ جایزه یانوش پانونیوش از سوی انجمن قلم مجارستان، در شهر پچ کشور مجارستان با حضور سیمین به وی اهدا شد.
آثار
از جمله مهم‌ترین آثار منتشرشده سیمین بهبهانی می‌توان به مجموعه‌های شعر «چلچراغ»، «مرمر»، «رستاخیز»، «خطی ز سرعت و از آتش»، «دشت ارژن» و «گزینه اشعار» اشاره کرد. آثار او نه فقط در ایران، بلکه در خارج از کشور نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند و به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند.
دوباره می‌سازمت، وطن!/ اگرچه با خشت جان خویش
ستون به سقف تو می‌زنم/اگرچه با استخوان خویش
دوباره می‌بویم از تو گل/به میل نسل جوان تو
دوباره می‌شویم از تو خون/به سیل اشک روان خویش
دوباره یک روزِ روشنا/سیاهی از خانه می‌رود
به شعر خود رنگ می‌زنم/زِ آبی یِ آسمان خویش
اگرچه صدساله مرده‌ام/به گور خود خواهم ایستاد
که بردَرَم قلب اهرمن/زِ نعره آن چنان خویش
کسی که «عظم رمیم» را/دوباره انشا کند به لطف
چو کوه، می بخشدم شکوه/به عرصه امتحان خویش
اگرچه پیرم، ولی هنوز/مجال تعلیم اگر بُوَد
جوانی آغاز می‌کنم/کنار نوباوگان خویش
حدیث «حُبُّ الوَطَن» ز شوق/بدان روِش ساز می‌کنم
که جان شود هر کلام دل/چو برگشایم دهان خویش
هنوز در سینه آتشی/به جاست کز تاب شعله اش
گمان ندارم به کاهشی/زِ گرمی یِ دودمان خویش
دوباره می‌بخشی ام توان/اگر چه شعرم به خون نشست
دوباره می سازمت به جان/اگر چه بیش از توان خویش
این شعر از مشهورترین غزل‌های سیمین بهبهانی است. بهبهانی این شعر را اسفند سال ۱۳۶۰ سرود و به بانوی قصه فارسی، سیمین دانشور پیشکش کرد. این غزل در دفتر «دشت ارژن» سیمین بهبهانی به چاپ رسیده‌است. در سال ۱۳۸۲ داریوش اقبالی ابیاتی از این شعر را به آواز خواند که اثری بسیار موفق شد.
درگذشت
سیمین بهبهانی که به‌علت بیماری قلبی ریوی در بیمارستان پارس تهران بستری بود، از ۱۵ مرداد در کما به سر می‌برد و سرانجام ساعت یک بامداد روز سه‌شنبه، ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ خورشیدی، در سن ۸۷ سالگی درگذشت.
صبح جمعه ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ در مراسم تشییع و خاک‌سپاری سیمین بهبهانی جمعیت بزرگی از دوستداران و طرفدارانش به تالار وحدت آمده بودند. در این مراسم شخصیت‌های شناخته‌شده‌ای همچون محمود دولت‌آبادی، جواد مجابی، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، همایون شجریان، صدیق تعریف، ابوالحسن تهامی‌نژاد (دوبلور و داماد سیمین بهبهانی) و علی بهبهانی پشت تریبون رفتند و درباره او سخنانی گفتند. شهرام ناظری غزل «دوباره می‌سازمت وطن» و همایون شجریان غزل «رفت آن سوار کولی» سیمین بهبهانی را به آواز خواندند. پیکر سیمین بهبهانی سرانجام در آرامگاه شماره ۷۲ بهشت زهرا (آرامگاه خاندان پدرش) به خاک سپرده شد.
امروز، آثار و نام سیمین بهبهانی نه فقط در حوزه ادبیات، بلکه در تاریخ اجتماعی ایران معاصر ثبت شده است؛ چهره‌ای که غزل را از قفس‌های تکراری بیرون کشید و آن را به زبان مردم و دغدغه‌های جامعه پیوند زد.
نظر شما