زنگ خطر «کوچک شدن حریم آثار و محوطه‌های تاریخی» از سوی نمایندگان مجلس درحالی در دولت سیزدهم و دوران مدیریت سیدعزت‌الله ضرغامی در وزارت میراث فرهنگی کشور به صدا درآمد که حاشیه‌های این درخواست از سوی نمایندگان مجلس و نگرانی‌ها از بازنگری حریم آثار و محوطه‌های تاریخی تا دولت چهاردهم هم ادامه پیدا کرد.
محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی با تعرض و تخریب گسترده مواجه هستند و در این شرایط حتی قوانین میراث فرهنگی نیز تاکنون نتوانسته ابزارکافی و محکمی در برابر زیاده‌خواهی دستگاه‌ها و افرادی باشد که به ارزش افزوده در بافت‌ها و محوطه های تاریخی کشور چشم طمع دوخته‌اند.
وزارت میراث فرهنگی امکانات لازم برای حل موضوع حریم آثار تاریخی را ندارد
سیدعلی یزدی‌خواه، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و رئیس مجمع نمایندگان استان تهران گفت: در موضوع حرایم آثار تاریخی کشور باید تمام مسائل را با هم سنجید. چون در حال حاضر در موضوع حرایم محوطه‌ها، بناها و بافت‌های تاریخی، وزارت میراث‌فرهنگی از امکانات لازم برای حل موضوع حرایم تاریخی برخوردار نیست و گاهی اوقات در ارزیابی محوطه‌ها و مناطق تاریخی در کارشناسی میراث فرهنگی خطاهایی رخ می‌دهد.
نماینده تهران در مجلس افزود: به عنوان مثال در شهر تهران از چهارراه سرچشمه تا میدان شوش، پهنه میراثی اعلام شده است، درحالیکه وزارت میراث فرهنگی پول و هزینه خریداری و بازسازی آثار و بناهای تاریخی را ندارد و مردم هم نمی‌توانند برای بازسازی و مرمت خانه‌های خود مجوز بگیرند.
او گفت: وزارت میراث فرهنگی از یکسو در حوزه اعتبارات و بودجه دچار فقر مالی است و از سوی دیگر کارشناسان میراث فرهنگی در تعاریف قرار گرفتن یک بنا در فهرست آثار ملی و تصویب عرصه و حریم محوطه‌ها و بناهای تاریخی دست و دلبازی می‌کنند.
حتی به شهر یزد که بزرگترین شهر خشتی دنیا است، نگاه کنید. نصف این شهر آثار میراثی است. ولی چون مردم پول و اعتبار لازم را برای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی در اختیار خود ندارند تا برای این بناها ارزش افزوده ایجاد کنند، به راحتی عطای این بناها را به لقایش می‌بخشند و رها می‌کنند و می‌روند. این آثار هم مامن افرادی دارای ناهنجاری های اجتماعی می‌شود و با ورود این افراد به این بناها چهره شهر و بافت تاریخی زشت می‌شود.
بناهای تاریخی باید ارزش گذاری شوند
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به تصویب برخی پیشنهادها در برنامه هفتم توسعه برای حل موضوع حرایم آثار و محوطه های تاریخی و تشکیل یک ستاد ویژه برای این موضوع اعلام کرد: وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی برای حل معضلات آثار و حرایم محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی کشور نقش اساسی دارند.
نماینده تهران در مجلس افزود: لازم است ستادهای مربوطه در این دو دستگاه به ارزش گذاری بناهای تاریخی بپردازند و به جای این بناها زمین معوض به صاحبان آن ها ارایه یا به مالکان بناهای تاریخی به ازای ارزش ملک خود تسهیلات بانکی بدهند.
این نماینده مجلس با اعلام اینکه دستگاه‌های مسئول باید درخصوص منحصر به فرد بودن یا نبودن بناهای تاریخی در اختیار مردم بررسی و اعلام نظر کنند، گفت: اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در حال مشورت با مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان بازوی مشورتی و کارشناسی مجلس و رایزنی در این خصوص هستند و با مدیران میراث فرهنگی نیز جلسات متعدد برگزار شده است و موارد در حال پیگیری است. اما مسئله اصلی این است که وقتی اعلام می شود دولت برای تملک بناها و محوطه های تاریخی بودجه و اعتبار ندارد و در استفاده از بخش خصوصی در نگهداری از آثار تاریخی نیز ضعف وجود دارد باید بناهای تاریخی توسط بخش خصوصی اداره و نگهداری شود و در بخش اشتغالزایی مرتبط با بناهای تاریخی نیز باید قوانین تسهیل و آیین‌نامه‌های مربوطه راهگشا باشد.
خانه‌های تاریخی را بومگردی کنند
سیدعلی یزدی خواه با اشاره به امکان استفاده از بناهای تاریخی به عنوان خانه‌های بومگردی گفت: هم باید در آیین‌نامه‌های تشخیص و هدفگذاری و اعلام یک اثر به عنوان میراث فرهنگی تجدیدنظر شود و هم مردم را با پایین آوردن ارزش املاک خود ناامید نکرد و از ظرفیت بخش خصوصی نیز برای نگهداری آثارمنحصر به فرد و درآمدزایی آن ها از بناهای تاریخی استفاده کرد.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با تاکید بر اینکه ایرانیان داخل و خارج از کشور براساس قانون می توانند برای نگهداری و مرمت آثار تاریخی به صورت هبه دولت را یاری کنند، افزود: تخت‌جمشید نیاز به تزریق منابع مالی دارد و ایرانی‌هایی که خارج از کشور هستند می‌توانند کمک‌های خود را به تخت جمشید هبه کنند و مبالغ پرداختی آن ها تنها باید در همان اثر یا نقطه ای هزینه شود که خودشان می‌خواهند.
نظر شما