پیاده روی اربعین یکی از اعمال مستحب دینی است که در روایات ائمه اطهار(ع) به آن تاکید فراوان شده برای آن آثار و برکات بسیاری را ذکر کرده‌اند.
به مناسبت سالروز اربعین حسینی درباره فلسفه و برکات پیاده روی اربعین، با حجت الاسلام‌والمسلمین رضا وطن‌دوست، پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، و استاد حوزه علمیه مشهد گفت و گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم:
پیاده روی اربعین، نماد ارادت به اهل بیت(ع)
وطن‌دوست با اشاره به جریان پیاده روی در اربعین امام حسین (ع)، اظهار داشت: پیاده‌روی اربعین آثار و برکات دینی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بسیاری دارد که اهمیت این جریان را نشان می‌دهد.
وی افزود: بالا رفتن اعتبار شیعه در دنیا، ترویج فرهنگ عاشورا، نماد ارادت و ابراز علاقه به اهل بیت و راه آنان به ویژه امام حسین (ع)، از جملۀ این آثار است.
وی زنده نگهداشتن پرچم اسلام، آشنایی نسل جوان با معارف دینی و تحکیم وحدت در حوزه های مختلف را از دیگر آثار این پیاده‌روی برشمرد.
تحکیم وحدت اسلامی
این پژوهشگر، وحدت سیاسی میان دو کشور ایران و عراق، رفع خصومت بین عرب و عجم، تحکیم وحدت میان شیعیان و اهل سنت و نیز برقراری وحدت و همدلی میان شیعۀ اثناعشری و دیگر شیعیان را از دیگر برکات پیاده‌روی اربعین دانست.
وی خاطرنشان کرد: تلاش دشمن در مخالفت با این مراسم و تبلیغ علیه آن، نشان از اهمیت و بزرگی این مراسم دارد و نشان می‌دهد این پیاده‌روی می تواند نقش مؤثری در دنیا، ایفا کند.
پیاده‌روی اربعین گناهان را پاک می‌کند
وطن‌دوست، با بیان اینکه گرچه مراسم پیاده روی یک عمل مستحب است اما روایات دینی بر عظمت آن تأکید دارند، تصریح کرد: حدیثی از امام صادق (ع) در کامل‌الزیارات نقل شده که این مسئله را اثبات می‌کند.
حضرت فرمود: کسی که با پای پیاده به زیارت امام حسین (ع) برود خداوند به هر قدمی که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌کند و یک درجه مرتبه‌اش را، بالا می‌برد.
وی افزود: امام در ادامه این حدیث می‌فرماید: وقتی که زائر به حرم می‌رسد، خداوند او را جزء صالحین برگزیده می‌نویسد. وقتی مناسک او تمام شد، خداوند نام او را جزء فائزین ثبت می‌کند. وقتی می‌خواهد بازگردد یک فرشتۀ الهی در مقابل او قرار می‌گیرد و می‌گوید: رسول خدا (ص) به شما سلام می‌رساند و پیغام می‌دهد: عملت را از سر بگیر که تمام گناهان گذشته‌ات بخشیده شده است.
نخستین زائر پیاده‌روی اربعین
حجت‌الاسلام وطن‌دوست، ادامه داد: پیشینۀ پیاده روی به زمان امام سجاد (ع) و جابربن عبد الله انصاری بازمی گردد و بعد از آن دیگر بزرگان همواره در اربعین امام حسین (ع) از راه دور و نزدیک، راهی زیارت مرقد آن امام همام می شدند.
وی تصریح کرد: امام حسین (ع) وارث پیامبران بزرگ الهی است و راه انبیا نیز راه سعادت است؛ بنابراین پیاده‌روی اربعین انسان را به این مسیر سعادت، پیوند می‌زند.
فرهنگ جاودانه عاشورا
وطن‌دوست، به آیۀ قرآن دربارۀ تلاش کافران برای خاموش کردن نور الهی اشاره و تأکید کرد: بنا به آیۀ ۳۲ سورۀ توبه، نور الهی خاموش نمی‌شود، بنابراین هر چه دشمنان تلاش کنند نمی‌توانند فرهنگ عاشورا و راه امام حسین (ع) را، از بین ببرند.
وی ادامه داد: برای خاموش کردن نام امام حسین (ع) در طول تاریخ از امویان و عباسیان تا وهابیان و حزب بعث عراق و اخیراً داعشیان و دیگران تلاش‌های بسیاری کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند محبت سیدالشهدا (ع) را از دل مؤمنین، محو کنند.
پیام اصلی پیاده‌روی اربعین
این پژوهشگر با اشاره به پیام پیاده روی اربعین که همانا وحدت مردم حول محبت امام حسین (ع) است، افزود: پیاده‌روی اربعین به دنیا می‌گوید برای ایجاد تفرقه و اختلاف در میان مسلمانان هزینه نکنید که بدون هزینه و تنها ذیل نام حسین (ع) وحدت لازم فراهم می‌شود که حبّ الحسین یجمعنا.
وی خاطر نشان کرد: شرکت در مراسم پیاده‌روی، نوعی مبارزه با ظلم و ستم و جانبداری از مظلومین و جبهۀ حق، است.
راز عدد اربعین
وطن‌دوست سپس به فلسفه عدد ۴۰ و به یمن یا بد یمنی برخی از اعدد در طول تاریخ مثل ۱۳، ۷ و ۴۰ در میان اقوام و ملل اشاره کرد و گفت: فارغ از اینکه برخی برداشت¬های افراد نسبت به اعداد، برخواسته از توهمات و خرافه است، به نظر می‌رسد در برخی اعداد به واقع رازی نهفته باشد.
وی افزود: یکی از این اعداد که شاید بتوان گفت رازآلود است، عدد ۴۰ یا همان اربعین در زبان عربی است، این عدد کاربردهای زیادی دارد.
استاد حوزه علمیه مشهد با بیان اینکه پیش از اسلام، عدد ۴۰ در میان اعراب کاربردهایی داشته، اظهار داشت: اعراب پیش از اسلام ۴۰ را نشانۀ کمال افراد می‌دانستند و یا دست کم برایشان سن جواز ورود به دارالندوه، بوده است.
وی افزود: امام صادق (ع) می‌فرماید: خداوند تبارک و تعالی جنس خلقت انسان را طوری قرار داده که در هر چهل روز امکان پذیر می شود.
مراحل رشد جنین از نطفه به عَلَقه، مضغه، استخوان و گوشت هر کدام چهل روز زمان می برد تا این که پس از گذشت چهل هفته، به دنیا می آید.
این پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی به دیگر کاربردهای عدد چهل اشاره و بیان کرد: حدود حریم همسایه را چهل خانه ذکر می‌کنند. در عرفان اسلامی هم برای رسیدن به یک مقصود معنوی چله گرفتن امری متداول است.
گذشته از اینکه فاصلۀ زمانی خطای حضرت آدم تا بخشش او، چهل روز بوده است.
دعای ۴۰ تن در نماز شب، حفظ چهل حدیث، بعثت انبیا در چهل سالگی، چلۀ اخلاص برای رسیدن به حکمت، از جمله کاربردهای دیگر عدد چهل است. همچنین پیامبر (ص) به ابوذر فرمود: بعد از رحلت مؤمن، زمین تا چهل روز برای فقدان او عزادار است.
واژه اربعین در قرآن کریم
وطن‌دوست سپس به کاربرد لفظ «اربعین» در قرآن کریم اشاره و خاطرنشان کرد: در قرآن چهار بار لفظ اربعین ذکر شده است که یکی از این موارد آیۀ ۵۰ سورۀ بقره است که می‌فرماید: وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَی أَرْبَعِینَ لَیْلَةً؛ به یاد آورید هنگامی که چهل شب با موسی وعده گذاشتیم. در آیۀ ۱۴۱ سورۀ اعراف نیز به این مطلب اشاره می‌کند: وَوَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً.
وی ادامه داد: یکی دیگر از این موارد آیۀ ۱۵ سورۀ احقاف است که چهل سالگی را شروع رشد و بلوغ فکری معرفی کرده است: ... حَتَّی إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً.
پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی در پایان، تأکید کرد: با توجه به نمونه‌های قرآنی «اربعین» می‌توان نتیجه گرفت که از نگاه قرآن جایگاه عدد چهل، جایگاهی خاص است و بنابراین اسلام به این عدد رویکرد مثبتی دارد.
نظر شما