ساترا به‌ عنوان تنظیم‌گر، مجوزهای لازم برای تولید و ساخت سریال را می‌دهد، موضوعی که گاهی برای سریال‌ها و خود ساترا حاشیه‌ساز شده، اما پس از چند جلسه و اصلاحات لازم سریال‌ها به پخش خود ادامه‌ می‌دهند.
اتفاقی که پیش از این برای آثاری چون «جوکر»، «تاسیان»، «سووشون» و «کارناوال» رخ داد. توقیف یک اثر بیش از اینکه به صاحبان آن اثر آسیب بزند به مصرف‌کننده آسیب می‌زند. مخاطبانی که منتظر قسمت جدید یک اثر هستند و چند ساعت پیش از انتشار اثر با خبر توقیف آن روبه‌رو می‌شوند علاوه بر اینکه عدم پخش برنامه در زمان مقرر بی‌احترامی به آن‌ها تلقی می‌شود، بابت توقیف‌های طولانی‌مدت مجبور به تمدید هزینه اشتراک هم می‌شوند یعنی اگر فقط تماشاچی آن اثر باشند به دلیل توقیف، مجبور به خرید اشتراک تمدیدی می‌شوند و ضرر مالی می‌کنند. مسئله‌ای که همچنان ابهامی در موضوع توقیف آثار نمایش خانگی است؛ اینکه مگر چنین آثاری مجوز تولید نمی‌گیرند و مگر ساترا در جریان تولید این آثار نیست؟ آیا سازوکار بهتری برای تعامل میان ساترا و نمایش خانگی وجود ندارد که منجر به توقیف دقیقه نودی پس از پخش اثر و در میانه پخش نشود؟ و آیا تدبیری برای توقیف نشدن سریال‌ها وجود دارد؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها سراغ عباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیمان جبلی؛ رئیس سازمان صدا و سیما که ساترا یکی از نهادهای وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است، رفتیم. پاسخ‌ها را بخوانید.
در ابتدا عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص توقیف سریال‌ها در پلتفرم‌های نمایش خانگی و متضرر شدن مخاطب گفت: این موضوع در ساترا دنبال می‌شود که در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و مسئولیت آن با سازمان صدا و سیماست.
به نظر ما از باب رعایت حق مصرف‌کننده و تولیدکننده آثار نمایشی بهتر است در این زمینه گفت‌وگو انجام شود و حتی اگر نگاه‌های نظارتی هم وجود دارد از قبل اعمال شود و حین پخش هم تولیدکننده دچار اختلال و گرفتاری نشود و هم بیننده و مخاطب دچار ابهام نشود و برایش سؤال پدید نیاید.
نگاه ما در وزارت ارشاد این است. امیدواریم متولیان، این موضوع را دنبال کنند تا این رویه ادامه نداشته باشد و این توقیف‌ها و رفع توقیف‌های پس ‌از آن تکرار نشود.
پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما در خصوص توقیف‌های مکرر سریال‌ها و تضییع حق مخاطب گفت: ببینید تهیه‌کنندگان و سکوها در تولید سریال‌ها حداقل باید دو مرحله را طی کنند؛ یکی اینکه برای اصل فیلم‌نامه پیش از تولید مجوز بگیرند که در یک رفت ‌و برگشت و گفت‌وگویی که اغلب در ساترا بسیار دوستانه هم انجام می‌شود این مرحله صورت می‌گیرد.
مرحله بعد و دوم مجوز انتشار سریال است. یعنی بر اساس صورتجلسه توافقی که میان ساترا و تهیه‌کننده انجام می‌شود، محتوای تولید شده باید با ویژگی‌ها و شرایط خاصی منتشر شود و در مواردی که سریال‌ها توقیف می‌شوند مثل آن‌هایی که شما اشاره کردید تولیدکننده و تهیه‌کننده این شروط و توافقات را مراعات نکرده و خلاف توافق میان تولیدکننده و ساترا رخ ‌داده است.
جبلی افزود: ساترا معمولاً در این ‌گونه موارد تذکر می‌دهد و بازبینی می‌کند و بخش‌هایی را که تخلف بوده می‌خواهد که اصلاح شود و در اغلب موارد که می‌توانم بگویم بیش از ۹۰ درصد است هم تهیه‌کنندگان و هم سکوها رعایت کرده و اصلاح می‌کنند که مسئله حل می‌شود و در برخی موارد هم متأسفانه تهیه‌کننده یا سکو مقاومت می‌کند و از اصلاح امتناع می‌ورزد که در این موارد تنظیم‌گر موظف است اجازه پخش ندهد.
رئیس سازمان صدا و سیما در پاسخ به این پرسش که آیا در این حوزه خلأ قانونی نداریم چون رویه پخش بدون مجوز انتشار هیچ تبعاتی برای پلتفرم‌ها ندارد و این تهیه‌کننده و مخاطب است که متضرر می‌شود، بیان کرد: این حرف درستی است. البته ما باید آیین‌نامه تخلفات در این حوزه را بر مبنای برنامه هفتم توسعه با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد تهیه کنیم و بدهیم به تصویب برسد. متأسفانه این آیین‌نامه تاکنون در دولت مطرح نشده و زمینه آن وجود نداشته و اکنون در مجلس این اتفاق در حال انجام است.
وی بیان کرد: به‌ هر حال تهیه‌کننده و کارگردان بر اساس برداشت و اعتقاد خودش و ساترا هم بر مبنای وظیفه و مسئولیت قانونی خودش عمل می‌کند اما آنجا که باید رعایت حق‌الناس بشود باید سکو درست عمل کند و همکاری داشته باشد.
در بسیاری از موارد این همکاری میان سه ضلع تهیه‌کننده، سکو و ساترا بسیار روان‌تر از قبل شده اما در مواردی که خلاف این رویه اتفاق می‌افتد باید مسئولیت‌پذیری سکوها بیشتر شده و در طراحی و تدوین آیین‌نامه تخلفات این موضوع به نحو مؤثری دیده شود. این به ما هم کمک می‌کند و از اینکه متهم شویم ساترا سلیقه‌ای عمل می‌کند مبرا خواهیم شد و مردم هم به ‌حق و حقوق معنوی خودشان بهتر خواهند رسید. امیدواریم زودتر و تا پایان سال این آیین‌نامه تدوین شود.