رسوایی موسوم به هواوی‌گیت که در مارس ۲۰۲۵ افشا شد، حالا دوباره به سرخط خبرها برگشته است؛ جایی که درهفته اخیر برخی خبرگزاری ها اسامی تعدادی از نماینده‌های اروپا و ارتباطشان با این پرونده را منتشر کردند. این ماجرا نه‌تنها معضلات داخلی غرب مانند فساد و نبود شفافیت کافی را برجسته کرده، بلکه به رقابت‌های ژئوپلیتیکی میان غرب و چین هم گره خورده است.
هواوی‌گیت چیست؟
هواوی‌گیت به اتهام‌های فساد علیه نمایندگان پارلمان اروپا اشاره دارد که متهم به دریافت رشوه و هدایا از شرکت هواوی برای پیشبرد منافع این شرکت، به‌ویژه در حوزه فناوری ۵G هستند. این رسوایی در مارس ۲۰۲۵ با عملیات گسترده پلیس بلژیک و پرتغال، موسوم به «عملیات ژنریشن» علنی شد و نشان داد هواوی از سال ۲۰۲۱ به‌صورت مخفیانه و منظم با نمایندگان پارلمان همکاری می‌کرده تا از محدودیت‌های نظارتی ۵G در اروپا بکاهد. تحقیقات حاکی از لابی‌گری غیرقانونی، پرداخت‌های نقدی، هدایای لوکس مانند بلیت‌های فوتبال و سفرهای تفریحی به چین و حتی پیشنهاد شغل‌های جانبی برای تأثیرگذاری بر سیاست‌های اتحادیه اروپا، از جمله حمایت از یک نامه سرگشاده در سال ۲۰۲۱ برای دفاع از هواوی در برابر اتهام «تبعیض تکنولوژیک» است. این رسوایی که شباهت زیادی به کاتارگیت ۲۰۲۲ دارد، ضعف‌های ساختاری پارلمان اروپا در نظارت و شفافیت را عیان و توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به خود جلب کرده است.
در روزهای اخیر، هواوی‌گیت با افشاگری‌های جدید دوباره به سرخط اخبار بازگشته است. در می ۲۰۲۵، روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا، اسامی پنج نماینده تحت تحقیق را اعلام کرد، اما گزارش‌های تازه از یورونیوز و پلیتیکو در روز پنجشنبه هم نشان می‌دهد تحقیقات به لایه‌های عمیق‌تری رسیده و احتمالاً نمایندگان بیشتری درگیر هستند. یک تحقیق مشترک توسط رسانه‌های هلندی (Follow the Money)، بلژیکی (Le Soir، Knack)، و Reporters United جزئیات جدیدی از نقل‌وانتقالات مالی و هدایای غیرقانونی از طریق شرکت‌های واسطه در پرتغال منتشر کرد که برای پنهان کردن ردپای مالی طراحی شده بودند.
کدام نمایندگان اروپا درگیر ماجرا هستند؟
پنج نماینده پارلمان اروپا به‌طور رسمی به‌عنوان متهم معرفی شده‌اند: فولویو مارتوشلو، جوزی پرینچی و سالواتوره دِ مئو از حزب مردم اروپا ایتالیا، دانیل آتارد از حزب سوسیالیست و دموکرات‌های مالت و نیکولا مینچف از گروه رینو یوروپ بلغارستان. همچنین، گزارش‌ها از احتمال دخالت تا ۴۴ نماینده فعلی و سابق خبر می‌دهند، اما اسامی دیگران هنوز اعلام نشده است. والریو اوتاتی، دستیار سابق پارلمانی از ایتالیا و لابیست هواوی، به‌عنوان هماهنگ‌کننده اصلی این طرح معرفی شده و آدام موختار، دستیار یکی از نمایندگان و از بنیان‌گذاران گروه EU۴۰ نیز تحت بررسی است، با دفتری که در پارلمان مهر و موم شده، هرچند او اتهام‌ها را رد کرده است.مرکز تحقیقات هواوی‌گیت شواهد متعددی ارائه کرده است. در ۱۳ و ۱۷ مارس ۲۰۲۵، حدود ۱۰۰ افسر پلیس فدرال بلژیک در ۲۱ مکان در بلژیک و پرتغال، ازجمله دفاتر هواوی و پارلمان اروپا، عملیات جست‌وجو انجام دادند. دادستان‌ها اسنادی کشف کردند که نشان می‌دهد اوتاتی از فاکتورهای جعلی یک شرکت برگزاری رویداد در بروکسل برای انتقال پول به حساب‌های بانکی در پرتغال استفاده کرده است. این پرداخت‌ها برای رشوه به نمایندگان یا دستیارانشان بوده و شامل پرداخت‌های نقدی، بلیت‌های فوتبال، سفرهای لوکس به چین تحت عنوان کنفرانس‌های فناوری و هزینه‌های میهمانی‌های گرانقیمت می‌شود. نامه سرگشاده ۲۰۲۱ که توسط چند نماینده برای دفاع از هواوی امضا شد، به‌عنوان مدرک کلیدی مطرح است، زیرا برخی امضاکنندگان، هدایا یا مبالغی دریافت کرده بودند. دادستان‌های بلژیکی اعلام کردند این جرایم شامل فساد فعال، جعل اسناد، پولشویی و جرایم سازمان‌یافته، از سال ۲۰۲۱ به‌صورت منظم و مخفیانه انجام شده است. هواوی دو کارمند را اخراج و یکی را تعلیق کرد که نشان‌دهنده پذیرش غیرمستقیم برخی تخلفات است.
یک نمونه بارز از فساد
هواوی‌گیت یک نمونه بارز از فساد است، زیرا نمایندگان پارلمان اروپا که وظیفه نمایندگی منافع عمومی را دارند، متهم به فروش نفوذ خود به یک شرکت خارجی برای منافع مالی شخصی هستند. این سوءاستفاده از قدرت، اعتماد عمومی به دموکراسی غربی را تضعیف می‌کند. این رسوایی نشان‌دهنده توانایی شرکت‌های خارجی مانند هواوی برای بهره‌برداری از ضعف‌های نظارتی غرب بوده و یک چالش ژئوپلیتیکی برای اعتبار اتحادیه اروپا ایجاد کرده است. گزارش‌های سازمان شفافیت بین‌المللی نشان می‌دهد پارلمان اروپا پس از کاتارگیت اصلاحات کافی انجام نداده و از ۷۰۴ نماینده، حدود ۱۶۳ نفر در رسوایی‌های مختلف دخیل بوده‌اند، اما تنها ۲۳ نفر محکوم شده‌اند که نشانه فرهنگ مصونیت از مجازات است. این فساد با تأثیرگذاری بر سیاست‌های ۵G که برای امنیت و اقتصاد اروپا حیاتی است، تصمیمات کلان را به نفع منافع خارجی منحرف کرده است.
فرصت‌طلبی آمریکا و بهانه‌ای علیه چین
هواوی‌گیت با فشارهای ایالات متحده، به‌ویژه از سوی دونالد ترامپ برای محدود کردن نفوذ هواوی در اروپا ارتباط نزدیکی دارد. از سال ۲۰۱۸، دولت آمریکا هواوی را به جاسوسی برای دولت چین متهم کرده و از متحدان اروپایی خواسته این شرکت را از زیرساخت‌های ۵G حذف کنند. با بازگشت ترامپ به قدرت در ۲۰۲۵، این فشارها شدت گرفته و هواوی‌گیت شواهد ملموسی از تلاش هواوی برای نفوذ غیرقانونی ارائه کرده که ادعاهای آمریکا را تأیید می‌کند. این رسوایی به آمریکا اهرمی داده تا کشورهای مردد اروپایی مانند آلمان و فرانسه را به سمت تحریم‌های سخت‌تر علیه هواوی سوق دهد. ممنوعیت لابیست‌های هواوی توسط پارلمان اروپا می‌تواند پاسخی به فشارهای آمریکا باشد، اما همزمان روابط تجاری اروپا با چین را پیچیده‌تر کرده و اروپا را در موقعیت دشواری قرار داده که باید میان حفظ استقلال و همسویی با آمریکا تعادل برقرار کند. این موضوع پارلمان اروپا را به‌عنوان نهادی نفوذپذیر و ضعیف نشان داده و فشارهای دیپلماتیک برای همسویی با سیاست‌های ضدچینی را افزایش داده است. افزون بر این، سخت‌گیری‌ها به هواوی احتمالاً با هدف به چالش کشیدن سیادت علمی و سیاسی چین انجام می‌شود. هواوی با نقش کلیدی در برنامه‌های چین مانند «ساخت چین ۲۰۲۵» و تسلط بر فناوری ۵G، ابزاری برای گسترش نفوذ جهانی پکن است. تحریم‌های آمریکا، از جمله محدودیت دسترسی هواوی به تراشه‌های پیشرفته و واکنش‌های اروپا پس از هواوی‌گیت، نشان‌دهنده تلاش برای مهار خودکفایی فناوری چین و حفظ برتری علمی غرب است. این اقدامات در چارچوب رقابت ژئوپلیتیکی گسترده‌تر قرار دارند، جایی که فناوری به‌عنوان محور قدرت جهانی دیده می‌شود و مهار هواوی می‌تواند اهرم سیاسی و اقتصادی چین را تضعیف کند. حالا در این میان حتی اگر اعتبار اتحادیه اروپا هم خدشه‌دار شود برای ترامپ و امپراتوری غرب خیلی مهم نیست.
نظر شما