به گزارش قدس آنلاین، این انتخاب در شامگاه ششم سپتامبر ۲۰۲۵ اعلام شد و بسیاری از ناظران و منتقدان سینمایی آن را یکی از شگفتی‌های بزرگ این دوره نامیدند، زیرا پیش از برگزاری مراسم اختتامیه، انتظار می‌رفت مستند «صدای هند رجب» ساخته «کوثر بن‌هنیا» شانس اصلی دریافت جایزه باشد. با این حال، هیئت داوران در تصمیمی غافلگیرکننده، جایزه را به اثر تازه جارموش اهدا کرد و بار دیگر نشان داد که جشنواره ونیز همواره آماده است مخاطبان و منتقدان را با انتخاب‌هایی غیرمنتظره روبه‌رو کند.
فیلمی سه بخشی
«پدر، مادر، خواهر، برادر» اثری چندبخشی است که در سه فصل مستقل روایت می‌شود اما همگی بر محور یک موضوع مشترک، یعنی رابطه پیچیده والدین و فرزندان، شکل گرفته‌اند. نخستین بخش، با عنوان «پدر»، در ایالت نیوجرسی آمریکا جریان دارد. در این قسمت دو خواهر و برادر با بازی «آدام درایور» و «میمی بیالیک» به خانه پدرشان با نقش‌آفرینی «تام ویتس» سر می‌زنند. فضایی سرشار از تنش‌های فروخفته، سوءتفاهم‌های سالیان و فاصله عاطفی میان نسل‌ها در این بخش به تصویر کشیده می‌شود. بخش دوم فیلم، «مادر»، در دوبلین ایرلند می‌گذرد. دو دختر با بازی «کیت بلانشت» و «ویکی کریپس» در کنار مادرشان با نقش‌آفرینی «شارلوت رمپینگ» گرد هم می‌آیند. این فصل مملو از گفتگوهای به ظاهر ساده اما پر از لایه‌های پنهان است و تضادها و زخم‌های عاطفی دیرینه به تدریج آشکار می‌شوند. بخش پایانی فیلم با عنوان «خواهر، برادر» در پاریس روایت می‌شود؛ جایی که دوقلوهایی با بازی «ایندیا مور» و «لوکا سابات» پس از مرگ والدینشان در آپارتمان خانوادگی با اشیاء و خاطرات گذشته روبه‌رو می‌شوند و در مواجهه با فقدان و میراث عاطفی خانواده، بار سنگین تنهایی را تجربه می‌کنند.
فیلم در مجموع با زبانی آرام، ضرباهنگی کند و نگاهی کمینه‌گرایانه ساخته شده است که همین دلایل باعث شد این اثر با اقبال عمومی همراه نباشد. جارموش بار دیگر نشان داده که علاقه‌ای به روایت‌های پرهیاهو ندارد و ترجیح می‌دهد از طریق سکوت‌ها، مکث‌ها و جزئیات کوچک، معانی بزرگ‌تری را به مخاطب منتقل کند. طنز طعنه‌آمیز و لحظه‌های در ظاهر عادی اما عمیق، امضای شخصی کارگردان را در سراسر فیلم حفظ کرده‌اند.
بازتاب‌ها
بر خلاف اقبال عمومی اما منتقدان جشنواره استقبال مثبتی از فیلم داشتند. «پیتر بردشاو»، منتقد سرشناس روزنامه «گاردین»، این اثر را «فیلمی که ارزش چشیدن دارد» توصیف کرد و نوشت که جارموش با آرامشی مثال‌زدنی به بررسی روابط خانوادگی پرداخته است. نشریه «ولچر» بر «قدرت فیلم در سکوت‌ها و فضاهای میان کلمات» تأکید کرد و یادآور شد که لحظات پرمعنای اثر در جاهایی شکل می‌گیرند که هیچ دیالوگی رد و بدل نمی‌شود. پایگاه «فیلم استیج» فیلم را ادامه‌ای بر «سبک پختگی دیرهنگام جارموش» دانست و آن را «اثری کم‌ادعا اما عمیقاً تأثیرگذار» توصیف کرد. انجمن بین‌المللی «سینه‌فیله‌ها» نیز در نقد خود نوشت که فیلم «لطیف، گرم و در عین حال سرشار از امید انسانی» است و با وجود پرداختن به موضوعات دشوار، نوری از آرامش و معنا بر مخاطب می‌تاباند.
بازتاب‌های مثبت تنها به نوشته‌های منتقدان محدود نماند. در پایگاه معتبر «راتن تومیتوز»، فیلم «پدر، مادر، خواهر، برادر» توانست از میان هجده نقد منتشرشده، امتیاز کامل صد درصد را به دست آورد. چنین اتفاقی برای آثار سینمایی، به‌ویژه فیلم‌های مستقل و آرام، کمتر رخ می‌دهد و نشان از اجماع کم‌نظیر منتقدان بر ارزش هنری این فیلم دارد.
عمیق‌ترین لایه‌های زندگی بشر
جارموش در سخنرانی پس از دریافت جایزه، با ابراز قدردانی از هیئت داوران گفت: «این افتخار برایم کاملاً غیرمنتظره بود. خوشحالم که فیلمی آرام و اندیشمندانه توانست در میان آثار پرشمار و پرهیاهوی جشنواره شنیده شود.» او همچنین یادآور شد که انگیزه اصلی‌اش در ساخت این اثر، بازتاب دادن پیچیدگی‌ها و زیبایی‌های روابط خانوادگی بوده است؛ موضوعی که به گفته او «در عین سادگی، عمیق‌ترین لایه‌های زندگی بشر را دربرمی‌گیرد».
بازیگران شناخته‌شده‌ای همچون کیت بلانشت، آدام درایور، ویکی کریپس، شارلوت رمپینگ و تام ویتس در این پروژه حضور دارند و همین ترکیب بازیگران نیز بر جذابیت فیلم افزوده است. بسیاری از منتقدان بر این باورند که انتخاب چنین گروهی از ستاره‌های بین‌المللی، در کنار روایت آرام و کمینه‌گرایانه، ترکیبی خاص ایجاد کرده که می‌تواند طیف گسترده‌ای از مخاطبان را جذب کند.
با وجود استقبال گسترده، برخی نیز معتقدند که فیلم ممکن است برای تماشاگران عادی چندان جذاب نباشد. ریتم کند، سکوت‌های طولانی و فقدان داستان‌پردازی متعارف از جمله نکاتی هستند که می‌توانند باعث خستگی برخی مخاطبان شوند. با این حال، هواداران سینمای مستقل و علاقه‌مندان به آثار تأمل‌برانگیز، همین ویژگی‌ها را نقطه قوت فیلم می‌دانند و معتقدند که جارموش بار دیگر در خلق فضایی شاعرانه و انسانی موفق بوده است.
در نهایت، اهدای شیر طلایی به «پدر، مادر، خواهر، برادر» بار دیگر نام جیم جارموش را در صدر اخبار سینمایی جهان قرار داد. کارگردانی که پیش‌تر نیز با آثاری چون «شب روی زمین» و «پترسون» توانسته بود تحسین منتقدان را برانگیزد، این بار با روایتی ساده اما پرمعنا نشان داد که همچنان یکی از چهره‌های متمایز و تأثیرگذار سینمای مستقل جهان است. جشنواره ونیز ۲۰۲۵ نیز با این انتخاب ثابت کرد که مأموریتش فراتر از معرفی برندگان، نشان دادن ارزش‌های هنری و ایجاد فرصت برای شنیده شدن صداهای متفاوت است.
نظر شما