شب قدر، شب نزول قرآن؛ شب تقدیر و رقم خوردن سرنوشت است؛ شبی که ارزش آن از هزار ماه برتر است. اما در کنار عبادت و استغفار، شاید یکی از برترین جلوه‌های این شب، همدلی و شفقتی باشد که میان دل‌های بیدار شکل می‌گیرد. همدلی، همان نوری است که شب قدر را روشن‌تر می‌کند. وقتی دستان نیازمندی را می‌گیریم، دلِ اندوهگینی را آرام می‌کنیم، یا با دعایی با همه وجود برای دیگران، تلاش می‌کنیم تا باری از دوش‌شان برداریم در حقیقت؛ روح شب قدر را در زندگی خود و دیگران جاری ساخته‌ایم. در این شب، در کنار طاعت و استغفار، باید دل‌های زنگار گرفته جلا یابد و چه چیزی روشنابخش‌تر و پاک‌کننده‌تر از محبت و مهربانی!

در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است: «التَّقدیرُ فی لَیلَةِ تِسعَ عَشرَةَ، و الإبرامُ فی لَیلَةِ إحدی و عِشرینَ، و الإمضاءُ فی لَیلَةِ ثلاثَ و عِشرینَ» مقدرات در شب نوزدهم تعیین، در شب بیست و یکم تأیید و در شب بیست و سوم ماه رمضان امضا می‌شود. علامه طباطبایی درتفسیر المیزان می فرمایند: «مراد از قدر، تقدیر و اندازه‌گیری است». ( طباطبایی، 1371، ج 20، ص 561)

چه خوب است در این شب که سرنوشت یک سال آینده ما مشخص می شود همراه با همدلی و مهربانی باشد و بهترین تقدیرات را برای خود و دیگران طلب کنیم.

شاید در این شبهای بزرگ، دعا کردن برای دیگران، رفع نیاز یک مستمند، دلجویی از یک غم‌دیده یا حتی طلب بخشش از کسی که از ما رنجیده، همان عملی باشد که تقدیر ما را به سمت رحمت و برکت الهی سوق دهد. چه زیباست که شب قدر را نه فقط با قرآن و دعا، بلکه با نوری از همدلی و مهربانی سپری کنیم. امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید: «مَن قَضی لأخیهِ المؤمنِ حاجَةً قضی اللّهُ عزّ و جلّ لَهُ یَومَ القِیامَةِ مِائةَ ألفِ حاجَةٍ مِن ذلکَ ، أوَّلُها الجَنّةُ». (اصول کافی : ۲/۱۹۳/۱) هر کس یک نیاز از برادر مؤمن خود را برآورده سازد، خداوند عزوجل در روز رستاخیز صد هزار نیاز او را برآورد که نخستین آنها بهشت است. این حدیث نشان می‌دهد که گره‌گشایی از کار دیگران و همدلی، ارزشی هم‌سنگ سال‌ها عبادت دارد. شب قدر، تنها فرصتی برای اصلاح رابطه‌مان با خدا نیست، بلکه مجالی است برای اصلاح رابطه‌مان با بندگان خدا. دل‌هایی که با مهر و محبت پیوند می‌خورند، بیش از هر دعایی، مستجاب می‌شوند.

جامعه‌ای که در آن همگان به فکر یکدیگر باشند و هیچ‌کس در سختی و تنهایی رها نشود، به جامعه‌ای نزدیک‌تر به آرمان‌های قرآنی تبدیل خواهد شد. شب قدر، فرصتی است تا این آرمان را در زندگی خود محقق کنیم. رهبر معظم انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این باره می‌گوید: خوب است که در ماه مبارک رمضان یک رزمایش گسترده برای مواسات، همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان و فقرا در جامعه شکل بگیرد. (21/1/1399)

امسال، شب‌های قدر با ایام نوروز مقارن شده است و این هم‌زمانی نباید باعث شود که از اهمیت این شب‌های سرنوشت‌ساز و از یاد، دعا و همدلی دیگران و نیازمندان غافل شویم. نوروز، نماد نو شدن طبیعت و آغاز سالی تازه است؛ جشن صلح، دوستی و همبستگی. تقارن این دو رویداد، فرصتی استثنایی برای تعمیق ارزش‌های انسانی و معنوی فراهم می‌کند. همان‌طور که طبیعت در این روزها نو می‌شود، ما نیز می‌توانیم دل‌هایمان را از کینه‌ها و کدورت‌ها پاک کنیم و با نگاهی تازه به زندگی، سال جدید را با مهربانی و همدلی آغاز کنیم.

از سنت‌های نوروز، صله‌رحم و دید و بازدید است که می‌توان آن را در شب‌های قدر با دعای خیر، دستگیری از نیازمندان و ایجاد وحدت و محبت در خانواده و جامعه ترکیب کرد. این هم‌افزایی میان سنت‌های ملی و آموزه‌های دینی، می‌تواند برکات فراوانی به همراه داشته باشد. شب قدر، تنها فرصتی برای اصلاح رابطه‌مان با خدا نیست، بلکه مجالی است برای اصلاح رابطه‌مان با بندگان خدا. دل‌هایی که با مهر و محبت پیوند می‌خورند، بیش از هر دعایی، مستجاب می‌شوند. بیایید در این شب‌های پر برکت، با دستانی گشوده برای کمک، قلب‌هایی پر از محبت، و دعاهایی که تنها برای خودمان نیست، به استقبال تقدیرهای نیکو برویم. باشد که همدلی و مهربانی، چراغ راه ما در تمام سال پیش رو باشد.